Morgunblaðið - 22.09.1998, Blaðsíða 18

18 ÞRIÐJUDAGUR 22. SEPTEMBER 1998
NEYTENDUR
MORGUNBLAÐIÐ
ÚR VERINU
Kvótinn á Flæmingja-
grunni líklega aukinn
MIÐAÐ við þróun í veiðum á
Flæmingjagrunni og yfirlýsingar
íslensku sendinefndarinnar á árs-
fundi NAFO, sem lauk í Portúgal á
föstudag, er líklegt að stjómvöld
auki heildarkvóta Islendinga á
Flæmingjagrunni á næsta ári.
Aðildarríki NAFO hafa 60 daga
frest til að mótmæla niðurstöðu
ársfundarins en ríkisstjórn Islands
mun væntanlega að þeim tíma liðn-
um ákveða kvóta Islendinga á
grundvelli tillögu sjávarútvegsráð-
herra.
Meðalafli íslenskra skipa hefur
aukist verulega á þessu ári og er
nú um 8 tonn á dag. Besti meðalafli
á dag í einni veiðiferð er hins vegar
um 15 tonn. Miðað við meðalafla ís-
lenskra skipa á dag á þessu ári
gætu þau veitt á bilinu 8 til 9 þús-
und tonn ef þau væru ekki bundin
af öðru en sóknarstýringu líkt og
aðrar þjóðir. Leyfilegur afli ís-
lenskra skipa á Flæmingjagrunni á
þessu ári er um 6.800 tonn.
Ari Edwald, aðstoðarmaður
sjávarútvegsráðherra, veitti sendi-
nefnd íslands á ársfundi NAFO
forstöðu. Hann segir að tillaga um
hámarksafla Islendinga verði
byggð á sama grunni og áður en
einnig verði tekið tillit til þróunar í
veiðum á svæðinu, til dæmis nýt-
ingu sóknardaga og afla á sóknar-
einingu sem hafi aukist verulega.
„Miðað við afla bestu skipanna
gætu Islendingar náð meiri afla á
Afiinn okkar
gæti farið í 8 til 9
þúsund tonn
þeim dögum sem okkur var upp-
haflega úthlutað. Það er því eðli-
legt að heildarafli Islands verði
aukinn fyrst sóknardagafjöldi ann-
ama aðildarþjóða verður óbreytt-
ur.“
Ari segir auk þess ánægulegt að
á fundinum hafi tillaga Færeyinga
um stækkun veiðisvæðisins á
Flæmingjagrunni verið samþykkt.
„Rannsóknaleiðangrar hafa sýnt að
á þessu viðbótarsvæði finnst góð
rækja. Ef niðurstaðan verður sú að
heildarafli íslendinga verður auk-
inn þá hafa skipin stærra svæði til
að ná honum. Hvort tveggja getur
haft töluverða þýðingu.“
Góður árangur af fundinum
Ari segist sáttur við þann árang-
ur sem náðist á fundinum. Tillaga
Islands um kvótastýrðar veiðar á
Flæmingjagrunni hafi fengið auk-
inn stuðning meðal annrra þjóða
og fleiri geri sér grein fyrir því að
erfiðara er að halda afla innan
ákveðinna marka með sóknarstýr-
ingu. Þá hafi stuðningur við breyt-
ingar á eftirliti á NAFO-svæðum
aukist verulega. „Þjóðimar skipt-
ust í tvennt í afstöðu sinni til eftir-
litskerfisins. Þær þjóðir sem eiu á
GRÆNLAND
60‘N'
ÍSLAND
Hvarf
•T
/
/
~ 48°N
NYFUNDNA-
LAND
■
St.John's
stækkað
svæði
50°N
ja-
60“V
Flæming í
grunn
50" 40*
3L
FLÆMINGJAGRUNN
: // 3M
3Ma / \
Nýtt
veiðisvæði
. VjQ ■ ~
> taoa'
46'N .....^
3N 47*V 46jV 45*V 44jV
-47°N.
...
i Þakr
IIIIBIIIIII#
Z 20% staðgreiðslu-
- afsláttur á þakrennum
Z og niðurfallsrörum í
Z september og október.
■ - Notum góða veðrið!
m Þakrennukerfið frá okkur er
Z heildarlausn. Níðsterkt og
m falleg hönnun. Þakrennukerfið
" er samsett úr galvanhúðuðu plast-
■n vörðu stáli. Þakrennukerfið frá
JJJ okkur er auðvelt og fljótlegt í upp-
m setningu. Engin suða, ekkert lím.
GOTT LITAURVAL!
Z TÆKNIDEILD ÚJ&K

________fífíTíGG ^
_ aa» onu
m Smiðshöfða 9 • 132 Reykjavík • Sími 587 5699 • Fax 567 4699 JJJ
''jIIIIIIIIIIIIIllllllIIIIIIIIII lll%
móti því eftirlitskerfi sem nú er við
lýði, það er að hafa eftirlitsmann
um borð í hverju einasta skipi, eru
jafnvel fleiri en þjóðirnar sem lýstu
yfir stuðningi við núverandi kerfi.
Það er hins vegar uppi ágreiningur
á milli þessara þjóða um hvernig
eftirliti skuli háttað. Flestar þjóðir
sem vildu draga úr eftirliti vildu
hafa það mismunandi eftir veiði-
svæðum. Þrátt fyrir mótmæli okk-
ar var núverandi fyrirkomulag
framlengt með endurskoðunará-
kvæði eftir tvö ár. En við erum
ánægðir með að þjóðirnar komu
sér saman um að koma á gervi-
hnattaeftirliti á veiðisvæðum
NAFO frá og með 1. janúar 2001. í
því sambandi var rætt um að horfa
til Norðaustur-Atlantshafsfisk-
veiðinefndarinnar, NEAFC, sem
hefur tekið forystu á meðal al-
þjóðasamtaka í að byggja upp nú-
tímalegt og skilvirkt eftirlitskerfi,"
segir Ari Edwald.
-----------------
Sfldveiðar við
Noreg
Atta skip
fengu leyfí
ÁTTA íslensk skip hafa fengið
heimild til veiða úr norsk-íslenska
sfldarstofninum innan norsku fisk-
veiðilögsögunnar.
íslenskum skipum er heimilt að
veiða 9 þúsund tonn af 202 þúsund
tonna heildarkvóta sínum úr norsk-
íslenska sfldarstofninum innan
norsku fiskveiðilögsögunnar. Af
þeim skipum, sem sóttu um heimild
til veiðanna, voru 14 sem uppfylltu
þau skilyrði sem sett voru. Skip
sem fengu sams konar leyfi á síð-
asta ári gátu ekki fengið það aftur
nú. Þá urðu skipin að hafa veitt 90%
eða meira af aflahlutdeild sinni úr
norsk-íslenska síldarstofninum á
síðasta ári. Umsóknarfrestur rann
út 14. september nk.
Miðað er við aflinn náist með því
að hvert skip fari eina veiðiferð með
fullfermi og því gátu ekki allir um
sækjendur fengið leyfið. Því var
dregið um hvaða skip hlytu hnossið.
Þau eru: Sigurður VE, Órn KE, Gr-
indvíkingur GK, Sunnuberg NS,
Sighvatur Bjamason VE, Guðrún
Þorkelsdóttir SU, Sólfell EA og
Oddeyrin EA.
-------♦-♦-♦-----
Þjarmað
að Rakke
NORSKI stórútgerðarmaðurinn
Kjell Inge Rokke á í vaxandi erfið-
leikum í Alaska en hugsanlegt er,
að langstærsta verksmiðjuskipið í
togaraflota hans, American Tri-
umph, verði svipt veiðileyfi. Yrði
það mikið áfall fyrir fyrirtæki
Rokkes, Norway Seafood og Aker
RGI.
American Triumph hefur veitt
um 10% af öllum aíla dótturfyrir-
tækisins í Bandaríkjunum, Americ-
an Seafood, og í góðu ári hefur afía-
verðmætið verið hátt í tvo milljarða
ísl. kr. Þóttu það mikil reyfarakaup
þegar Rokke keypti skipið 1990 af
Fletcher-íjölskyldunni áströlsku en
kaupverðið var langt undir kostnað-
arverði.
Það er bandaríska strandgæslan,
sem hefur varað Rokke við því, að
hugsanlega verði skipið svipt veiði-
leyfi en ástæðan er sú, að fyrrver-
andi eigendur eru taldir hafa gefið
rangar upplýsingar 1987 eða þrem-
ur árum áður en Rpkke fékk skipið.
Tapi Rpkke þessu máli gagnvart
strandgæslunni er líklegt, að hann
fari í mál við fyrrverandi eigendur.
Vistvæn egg komin á markað
Eggjaskurnin
sterkari og
engin blóðegg
NÝLEGA var farið að selja vistvæn
egg í KEA-verslunum á Akureyri
og í Reykjavík en þau koma frá bú-
inu Gerði. Það eru bræðurnir Hauk-
ur og Jóhannes Halldórssynir sem
era saman með þessa tilraunafram-
leiðslu.
„Við höfum í auknum mæli verið
að fá fyrirspumir frá neytendum
um egg frá hænum sem ekki eru í
búrum og ákváðum því í tilrauna-
skyni að vera með um þúsund hæn-
ur í vistvænu umhverfí. Til saman-
burðar erum við síðan með sama
fjölda í búrum“, segir Haukur.
Bara vistvæn egg í Sviss
Hann segir að neytendur láti sig í
auknum mæli skipta aðbúnað dýr-
anna og erlendis segir hann að
þessar raddir séu jafnvel öflugri. „í
Svíþjóð er stóra vöruhúsakeðjan
Heimkaup búin að auglýsa að hún
selji einungis egg úr hænum sem
leika frjálsar og í Sviss er búið að
banna að hafa hænur í búrum.“
Haukur bendir á að tvö ár séu
síðan reglugerð kom út í Landbún-
aðarráðuneytinu um sértæka gæða-
stjórnun til vistvænnar framleiðslu.
Þá náði hún einungis til dilkakjöts
en þegar hún kom aftur út í sumar
endurskoðuð náði hún líka til
margra tegunda af grænmeti,
kartaflna og eggja.
Ekki í búrum
„Vistvæn framleiðsla felur í sér
að tekið er tillit til dýravelferðar og
umhverfisþátta og uppfylla þarf í
því skyni ýmis skilyrði. Stærsti
þátturinn er að varphænur mega
ekki vera í búrum og þær eiga að
geta baðað sig í kurli eða sandi.
Engin ákvæði eru um fóðurgjöf en
ekki má nota hormóna eða beita
lyfjagjöf nema samk\7æmt sérstök-
um heimildum."
Haukur bendir á að í vistvænu
ferli megi alls ekki kokstífa hæn-
umar það er brenna af goggum svo
hænurnar goggi ekki í hvor aðra en
slíkt segir hann að tíðkist sumsstað-
ar. „Skít þarf að nota til ræktunar
túna en ekki henda í næstu á og
markmið með vistvænni framleiðslu
er að endurnýta sem mest.“
Þegar Haukur er spurður hvort
munur sé á eggjum úr vistvænu
ferli og hinsvegar úr venjulegri
ræktunaraðferð segir hann að þetta
hálfa ár sem tilraunin hafi staðið yf-
ir sé munurinn ekki mikill en hann
telur að skurnin sé betri og blóðegg
finnast varla meðal vistvænu eggj-
anna.
Plássfrekari búskapur
Þegar Haukur er spurður um
verðmun segir hann vistvæn egg
vera um 20% dýrari og ekki ná því
að vera 40-50% dýrari eins og í
Danmörku.
„Aðal verðmunurinn liggur í því
að ef hænur eru í búrum á fjórum
hæðum nota þær þrisvar sinnum
minna pláss en þær hænur sem ekki
eru í búrum. Þá er ekki heldur hægt
að nota hátæknina sem er í búrun-
um á hænurnar í vistvæna ferlinu
sem þýðir að meiri vinna er við þá
framleiðslu.“
Morgunblaðið/Ásdís
MARGRÉT Jónsdóttir og Þórunn Helga Guðbjörnsdóttir hárgreiðslu-
meistarar ásamt Gyðu Halldórsdóttur nuddara og reikimeistara og
Sigríði Elínu Júlíusdóttur fótaaðgerðarfræðingi.
Hársnyrtistofan Elíta
MARGRÉT Jónsdóttir og Þór-
unn Helga Guðbjörnsdóttir hár-
greiðslumeistarar hafa opnað
hársnyrtistofu í hjarta Smárans
í Quelle húsinu við Dalveg 2,
Kópavogi. Á sama stað hafa
einnig opnað Fótaaðgerðar-
stofa EIlu Siggu og Chakra,
nudd og heilunarstofa.