Morgunblaðið - 22.09.1998, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ
HESTAR
PRIÐJUDAGUR 22. SEPTEMBER 1998 35*
Eigendaskipti á
grunnskráðu hrossi
ber að tilkynna
Morgunblaðið/Valdimar Kristinsson
MEÐ því að grunnskrá og örmerkja hross er auðveldara fyrir hrossa-
eigendur að sanna eignarhald sitt á þeim.
ÞAÐ er fátt verra fyrir hestamenn
en að týna hestinum sínum og
fmna hann aldrei aftur. Þeir sem
lenda í því segjast margir frekar
vilja fínna hann dauðan en frétta
aldrei um afdrif hans. Sumir hætta
aldrei að leita og velta fyrir sér
hvort hestinum hafi verið stolið,
hvort honum hafí verið slátrað eða
hann seldur úr landi. Ef hrossin
eru merkt ætti að vera auðveldara
að ganga úr skugga um það og
ekki má heldur gleyma því að það
er og hefur alltaf verið erfitt að
þekkja í sundur brún hross í
myrkri.
Aður fyiT voru hross yfírleitt
eyrnamerkt og eru mörg hver enn.
Ekki er mælt með því að hross séu
eyrnamerkt lengur meðal annars
vegna þess að það þykir lýta hross.
Mikil áhersla hefur verið lögð á
það á undanfómum áram að hross-
aræktendur láti grunnskrá hross
sín með ætt og uppruna og merkja
og hafa frostmerkingar verið í fyr-
irrúmi. Tvö kerfi hafa verið jafn-
gild, annars vegar að frostmerkja
með táknum undir fax og hins veg-
ar með tölustöfum í bak. I báðum
tilfellum kemur fæðingarnúmer
hrossins fram.
Samkvæmt reglugerð skal frost-
merkingarvottorð fylgja hrossi við
eigendaskipti og skal hinn nýi eig-
andi tilkynna eigendaskiptin tii
Bændasamtakanna og skila inn
sérstöku eyðublaði um eigenda-
skipti á grunnskráðu og frost-
merktu hrossi. Einnig er óheimilt
að slátra frostmerktu hrossi eða
flytja úr landi nema vottorðinu sé
framvísað og staðfestingu Bænda-
samtaka íslands um hver sé skráð-
ur eigandi gripsins. Nú orðið krefj-
ast Bændasamtökin einnig skrif-
legrar yfirlýsingar frá fyrri eig-
anda um eigendaskipti svo ekkert
á að fara á milli mála.
Á síðustu árum hafa ömerking-
ar rutt sér til rúms í auknum mæli
og hafa hrossaeigendur verið
hvattir til að nota þær. Fyrir utan
dýralækna er nokkuð stór hópur
fólks kominn með réttindi til að ör-
merkja hross. Sumum hefur þótt
galli við þetta kerfi að ekki sést ut-
an á hrossinu hvort það er ömerkt
eða ekki og tæki til aflestrar er
dýrt.
Ætla mætti að skráning og
merking hrossa væri með þessum
kerfum komin í gott horf en að
sögn Hallveigar Fróðadóttur hjá
Bændasamtökum Islands vantar
mikið upp á að svo sé. Hún segir að
hrossaeigendur sinni lítt tilkynn-
ingum um eigendaskipti og því fari
oft mikill tími og mörg símtöl í að
fá þau staðfest til dæmis þegar
verið er að flytja hross úr landi.
Þama þurfi eigendur skráðra
hrossa verulega að taka sig á og
sinna þessum tilkynningum um leið
og hrossin era seld svo komast
megi hjá vandræðum síðar. Hún
segist oft hafa lent í því að menn
bregðist illa við þegar hún hringir
og spyr um hross sem viðkomandi
hefur selt fyrir mörgum árum, en
aldrei hefur hún lent í því að spyrj-
ast fyrir um hross sem ekki mátti
flytja út.
Hallveig segir að fólk sé aðeins
að taka við sér í sambandi við ör-
merkingar hrossa. Hins vegar
gleymir það oft að láta fylgja vott-
orð um örmerkingu þegar það sel-
ur hrossið. Einnig telur hún að
sláturhúsin fari ekki eftir reglum
þar sem enn sé ekki farið að lesa á
örmerki þar. Auk þess fái hún
aldrei frostmerkingar- eða ömerk-
ingarvottorð send frá sláturhúsum
eins og reglur segja til um.
Þegar hross er flutt úr landi
fylgir því vottorð um uppruna. Ef
hross er frostmerkt á merkingin að
koma fram og ömerkingamúmer ef
það er örmerkt. Dýralæknar eiga
að hafa eftirlit með að merkin á
hrossinu sé í samræmi við vott-
orðið. Hallveig segir að í raun
þyrftu dýralæknamir að senda
Bændasamtökunum lista yfir frost-
merkingu hrossanna og hvernig
lesið er úr þeim, en það sé ekki
gert. Hún segir að þessi merking-
arkerfi verði aldrei fullkomlega
örugg nema allir hlutaðeigandi fari
eftir reglunum.
Hrossaslátrun fer nú að mestu
fram í sláturhúsi Norðvestur-
bandalagsins á Hvammstanga. í
sláturtíðinni í haust er slátrað 25 -
28 hrossum á viku, en annars 35 -
38 á viku, og fer kjötið á Ítalíu-
markað. Guðmundur Gíslason slát-
urhússtjóri sagði í samtali við
Morgunblaðið að sláturhúsið væri
enn ekki komið með tæki til að lesa
á örmerki þannig að ekki er hægt
að athuga örmerkingu á hrossum.
Hann sagði að lítið væri enn um ör-
merki í sláturhrossum, en mjög
fljótlega yrði slíkt tæki komið í
sláturhúsið.
Hann segir að ef frostmerkt
hross komi til slátrunar þurfi vott-
orð að koma með þeim. Komi
eyrnamerkt hross eru þau ekki
markskoðuð. Bílstjórarnir sem
flytja hrossin koma með skilagrein
um þau. Þeir sem safna saman
hrossum, t.d. fulltrúar Félags
hrossabænda á hverju svæði, gera
einnig lista yfir hvert hross, hvað-
an það kemur og hver sé eigandinn
og er sá listi borinn saman við lista
bílstjórans. Guðmundur segir að
aldrei hafi komið upp vafaatriði um
eignarhald á fullorðnu hrossi í slát-
urhúsinu, en einu sinni á ómörkuðu
folaldi. Það mál leiðréttist þó fljótt.
Guðmundur segir að þetta kerfi
sé eflaust ekki pottþétt, en hann
telur afar litlar líkur á að menn
sendi hross sem þeir eiga ekki í
sláturhús, enda sé lítið upp úr því
að hafa fjárhagslega.
Asdís Haraldsdóttir
SÖLUMIÐSTÖÐ fyrir hross hóf
starfsemi sína á Melgerðismelum
í Eyjafírði í byrjun mánaðarins.
Það er Hrossaræktarsamtök
Eyfirðinga og Þingeyinga sem
reka sölumiðstöðina og er fyrir-
hugað að starfrækja hana í það
minnsta til loka október að þessu
sinni.
Guðmundur Birkir Þorkelsson,
formaður samtakanna, sagði í
samtali við Morgunblaðið að til-
gangur með sölumiðstöðinni væri
sá að þangað gætu hrossakaup-
menn komið og valið úr fjölda
hrossa í stað þess að skoða eitt
og eitt hross á hveijum bæ. Nú
væru um 40 hross á staðnum.
Þau eru öll taniin og af ýmsu tagi
Sölumiðstöð
fyrir hross á
Melgerðis-
melum
og ættu allir að finna eitthvað við
sitt hæfí. Félagsmönnum í Hross-
aræktarsamtökunum gefst kost-
ur á að koma hrossum sinum í
söiumiðstöðina gegn vægu gjaldi
og eru þau ýmist á beit eða á
húsi og fer það eftir veðri.
Tveir starfsmenn hafa verið
ráðnir til að halda hrossunum í
þjálfun og sýna þau. Það eru þeir
Birgir Árnason og Stefán Birgir
Stefánsson.
Haldin verður sölusýning á
hrossum í Sölumiðstöðinni á Mel-
gerðismelum hinn 26. september
nk. Síðar um daginn verður ný
hrossarétt tekin í notkun á Mel-
gerðismelum og kemur hún í
staðinn fyrir Borgarrétt sem
lögð verður niður. I réttinni á
Melgerðismelum verða hross
meðal annars frá Árgerði, Litla-
Dal, Ytra-Dalsgerði, Litla- Gerði.
Guðmundur Birkir sagðist búast
við að efnt yrði til skeiðkapp-
reiða eftir að réttarstörfum lýk-
ur.
IMOKIA
Ferlett
farsíminn
á aðeins
59.900 kr.
stgr.
• Einfaldur leiðarlykill,
Navi Key, leiðir þig
gegnum allar aðgerðir á skjá
• Allar aðgerðir á íslensku
• Góöur skjár
• Hringistilling
I • Úrval lita og aukahluta
• Einfaldur, góður
og traustur
Láttu heyra frá þér
- hvar sem þú ert!