Morgunblaðið - 24.10.1998, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913
242. TBL. 86. ÁRG.
LAUGARDAGUR 24. OKTÓBER 1998 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
♦ ♦♦
Saksóknar-
ar andvígir
framsali
Madrid, Genf. Reuters.
SPÆNSKIR ríkissaksóknarar
lýstu sig í gær andvíga því, að
Augusto Pinochet, fyrrverandi ein-
ræðisheira í Chile, yrði íramseldur
til Spánar og sögðu, að Baltasar
Garzon, dómarinn, sem fór fram á
framsalið, hefði engan rétt til þess.
Eduardo Pungairino, sem er
einna æðstur ríkissaksóknaranna,
sagði, að Garzon hefði ekki haft
neina heimild til að fara fram á, að
Pinochet yrði framseldur, enda
væru glæpir, sem framdir hefðu
verið á erlendri grund, ekki innan
hans lögsögu. Úr þessu máli verð-
ur þó ekki skorið fyrr en í næstu
viku er það verður tekið fyrir hjá
sérstakri dómaranefnd.
Spænska ríkisstjómin hefur
heitið að samþykkja framsalsbeiðni
verði það niðurstaðan í dómara-
nefndinni og talsmaður hennar
sagði í gær, að hún fordæmdi ein-
ræðið, sem ríkt hefði í Chile á sín-
um tíma. í Chile hefur málið ýft
upp gömul sár og valdið ólgu í
stjómmálum landsins, sem hugs-
anlega getur orðið til að fella
stjómina.
Milosevic fær lokaviðvörun
Brussel. Reuters.
TVEIR æðstu yfirmenn NATO-heraflans fara
til Belgrad í Júgóslavíu í dag og munu þá gera
Slobodan Milosevic, forseta landsins, grein fyrir
því í síðasta sinn, að verði Serbar ekki búnir að
flytja herafla sinn frá Kosovo fyrir miðnætti að-
faranótt miðvikudags vofi loftárásir yfir.
Klaus Naumann hershöfðingi og yfirmaður
hermálanefndar NATO og Wesley Clark hers-
höfðingi og yfirmaður NATO-herliðsins í Evrópu
ætla að gera Milosevic það ljóst, að enn vanti
mikið upp á, að hann hafi uppfyllt kröfur Samein-
uðu þjóðanna.
Lokaákvörðun um
loftárásir tekin á
þriðjudagskvöld
Ekki var skýrt frá því nákvæmlega um hvað
yrði rætt en meginkröfumar eru hins vegar, að
herinn og sérsveitir lögreglunnar hverfi til
þeirra búða, sem þau höfðu í mars á þessu ári,
og hafi með sér öll þungavopn.
Haft var eftir ónefndum embættismanni hjá
NATO í gær, að Milosevic gæti ekki lengur beitt
neinum brögðum. Nú yrði hann að standa við
gerða samninga og hann gæti ekki haft það að
yfirvarpi, að skæruliðar á vegum Frelsishers
Kosovo héldu uppi árásum á serbneska her-
menn.
Búist er við, að Clark og Naumann komi aftur
til Brassel á morgun en skýrsla þeirra um ferðina
verði rædd á mánudag. Fyrirhugaður er fundur á
þriðjudagskvöld þar sem ákvörðun verður tekin
um það hvort eða hvenær loftárásir hefjist hafi
Serbar þá ekki staðið við umsamda skilmála.
AÐ minnsta kosti 86 manns fór-
ust er fellibylurinn Babs fór yf-
ir Luzon, stærstu eyjuna í Fil-
ippseyjum, en sambandslaust er
við mörg héruð. Því er búist
við, að tala látinna eigi eftir að
hækka töluvert. Bylurinn jafn-
aði a.m.k. 8.000 hús við jörðu á
miðvikudag og fimmtudag og
aurskriður og fallin tré hafa
lokað vegum. Babs er níundi
fellibylurinn, sem fer yfir Fil-
ippseyjar á þessu ári. Þrátt fyr-
ir veðurhaminn vogaði þessi fil-
ippeyski bóndi sér út til að
bjarga bufflinum sinum.
fsraelar og Palestínumenn undirrituðu bráðabirgðasamkomulag um frið
Reuters
Aftakaveð-
ur á Filipps-
eyjum
Afhenda land á Vestur-
bakka gegn auknu öryggi
Lá við að upp úr
slitnaði vegna
kröfu ísraela
um að fá njósn-
ara lausan
Washington. Reuters.
ÍSRAELAR og Palestínumenn náðu
í gær samkomulagi um friðarsamn-
ing til bráðabirgða eftir linnulitlar
viðræður í níu daga og var það und-
irritað við hátíðlega athöfn í Hvíta
húsinu. Nokkra eftir að tilkynnt var,
að samningurinn lægi fyrir, virtist
sem snurða hefði hlaupið á þráðinn
og varð það til að undirritunin dróst.
Astæðan var sú krafa Benjamins
Netanyahus, forsætisráðherra Isra-
els, að Bandaríkjamaðurinn Jonath-
an Pollard, sem var dæmdur í ævi-
langt /angelsi 1986 íyrir að njósna
fyrir Israela, yrði náðaður. A það var
ekki fallist en Bill Clinton, forseti
Bandaríkjanna, hét því, að málið yrði
skoðað.
Netanyahu og Yasser Arafat,
leiðtogi Palestínumanna, undirrit-
uðu samkomulagið ásamt Clinton en
auk þess var Hussein, konungur
Jórdaníu, viðstaddur undirritunina.
Þótt hann sé að sögn helsjúkur
lagði hann sitt lóð á vogarskálarnar
undir lokin og í ræðu, sem hann
flutti við athöfnina, kvaðst hann
mundu hafa neytt sinna síðustu
krafta til að vinna að friði í Miðaust-
urlöndum.
13% skilað gegn auknu öryggi
Meginatriði samningsins eru, að
ísraelar munu flytja burt herlið sitt
af 13% Vesturbakkans til viðbótar á
næstu þremur mánuðum. Gegn því
heita Palestínumenn að skera upp
herör gegn hryðjuverkahópum og
handtaka þá, sem grunaðir eru um
að hafa staðið fyrir hermdarverkum
í ísrael. ísraelar féllu hins vegar frá
þeirri kröfu sinni, að þeir yrðu fram-
seldir. Munu Israelar, Palestínu-
menn og CIA, bandaríska leyniþjón-
ustan, vinna saman að öryggisáætl-
un varðandi þessi mál og munu
starfsmenn CIA fylgjast með fram-
kvæmd hennar.
Palestínumenn munu fella burt úr
stjómarskrá sinni ákvæði, sem kveð-
ur á um upprætingu Israelsríkis, og
Israelar fallast á, að lagður verði
flugvöllur á Gazasvæðinu og Palest-
Reuters
YASSER Arafat og Benjamin Netanyahu takast í hendur að lokinni undirritun í Hvíta húsinu í gær. Á milli
þeirra eru þeir Hussein Jórdamukonungur og Bill Clinton.
ínumönnum tryggt ferðafrelsi eftir
ákveðnum leiðum milli Gaza og Vest-
urbakkans. Komið verður upp sér-
stöku iðnaðarsvæði á Gaza og unnið
að hafnargerð og Israelar fallast á að
sleppa 750 Palestínumönnum af alls
3.000 úr fangelsi í Israel. Verður
skipuð nefnd til að fjalla um lausn
hinna.
Óvænt og óskyld krafa
Haft er eftir heimildum, að það
hafi ekld verið fyrr en í fyrrinótt, að
ljóst var, að samningar væru að
takast, en síðan virtist sem krafa
Netanyahus um, að Pollard yrði lát-
inn laus, myndi hleypa þeim upp.
Pollard viðurkenndi 1986, að hann
hefði njósnað fyrir Israela í áratug,
en það var ekki fyrr en í maí sL, að
ísraelska ríkisstjómin viðurkenndi,
að hann hefði verið á hennar snær-
um. Var honum þá jafnframt veittur
ríkisborgararéttur í Israel.
Netanyahu kvaðst hafa vilyrði
Bandaríkjastjómar fyrir því, að Poll-
ard yrði látirm laus, en Clinton neitaði
því og sagði mál hans með öllu óskylt
samningum um frið í Miðausturlönd-
um. Málið leystist síðan með því, að
Clinton hét að skoða mál Pollards.
Fagnað og fordæmt
Kofi Annan, framkvæmdastjóri
Sameinuðu þjóðanna, fagnaði í gær
samkomulaginu sem áfanga að alls-
herjarfriðarsamningum í Miðaustur-
löndum og Shimon Peres, fyrrver-
andi forsætisráðherra Israels, sagði,
að samkomulagið væri „sigur“ fyrir
Óslóarsamninginn, sem komið hefði
friðarferlinu af stað fyrir fimm áram.
ísraelskir hægrimenn fordæmdu í
gær samkomulagið sem „svik“ við
öryggishagsmuni ríkisins en Verka-
mannaflokkurinn, sem er í stjórnar-
andstöðu, kvaðst mundu verja Net-
anyahu vantrausti á þingi næstu
tvær vikumar.
Liðsmenn Hamas- og Jihad-hreyf-
ingarinnar á Vesturbakkanum og
Gaza mótmæltu samkomulaginu sem
svikum eins og ísraelsku hægi-i-
mennimir en þeir Palestínumenn,
sem fögnuðu því, kváðust einnig ef-
ast um, að ísraelsstjórn stæði við
það.
Clinton skýrði frá því í gær, að
hann hefði fallist á að ávarpa þing
Palestínumanna eftir nokkrar vik-
ur.
■ Semja um næstu/28