Morgunblaðið - 03.11.1998, Blaðsíða 55

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
ÞRIÐJUDAGUR 3. NÓVEMBER 1998 55 v
+ Matthías Ólafs-
son (Hassi) var
fæddur í Reykjavík
30.9. 1927. Hann
lést á Sjúkrahúsi
Reykjavíkur 16.
október síðastliðinn.
Foreldrar hans voru
hjónin Hlíf Matthí-
asdóttir, f. 27.4.
1899 í Haukadal í
Dýrafirði, d. 10.11.
1996, og Ólafur
Gísli Magnússon,
skipstjóri, f. 23.9.
1893 í Sellátmm,
Tálknafírði, d. 24.3.
1961. Alsystkini Matthíasar:
Marsibil Magnea Mogensen, f.
11.3. 1929. Sigrún Helga, f. 30.8.
1930. Roy f. 2.8. 1933, d. 12.10.
1997. Ólöf Alda, f. 17.11. 1940.
Hálfbræður samfeðra: Svavar, f.
7.8. 1919, og Gunnar, f. 20.7.
1921.
Hinn 6. júh' 1954 kvæntist
Matthías Hrefnu Stefánsdóttur,
f. 11.2. 1933. Þau skildu. Börn
þeirra eru: Ólafur, f. 2.11. 1954,
sölufulltrúi, kvæntur Bergljótu
H. Hreinsdóttur og eiga þau tvö
börn. Dagbjört Oddný, f. 15.10.
1956, búsett í Þýskalandi, sam-
býlismaður Jiirgen Schwarze,
og á Dagbjört eitt barn. Hlíf, f.
10.1. 1958, matreiðslumaður,
gift Skúla Sigurðssyni og á hún
tvö böm. Lilja Helga, f. 27.8.
Kveðja
Þegar maður stendur yfir mold-
um einkavinar síns og frænda eftir
langvarandi samfylgd allt frá barn-
æsku fer ekki hjá því að á hugarþili
birtist sægur mynda, margfalt fleiri
en dregnar verði upp í minningar-
grein. Sú elsta er úr minnisbanka
Hlífar, móður Matthíasar: Sendi-
ferð frá Sólvallagötu til Silla og
Valda í Aðalstræti. Mæður okkar
Matthíasar, eða Hassa, eins og
hann var jafnan kallaður, voru um
skeið á bernskuárum okkar ná-
grannar á Sólvallagötu, og dag einn
í bjartviðri um vetur efndu þær til
sameiginlegs kökubaksturs og vant-
aði púðursykur. Við frændur, Hassi
þá fjögurra ára og ég sex, sem er
talsverður aldursmunur á því ævi-
skeiði, vorum þá gerðir út af örkinni
til að kaupa sykurinn hjá Silla og
Valda. Á heimleið, þegar við leidd-
umst upp Túngötuna, brast óvænt á
blindbylur. Frænda þótti að vonum
ósýnt um ferðalok og felldi tár, en
ég huggaði hann með því að okkur
væri borgið því að ég hefði rétt í
þessu séð fótinn á Jesú í sortanum
fyrir ofan okkur. Frændi spurði þá
ákafur: Var fóturinn í sokk eins og
mamma er i? Jájá, sagði ég, og
meira að segja í silkisokk. Silkið réð
úrslitum. Frændi lét huggast, og ég
beygði með hann við hönd mér fyrir
homið, upp í Garðastræti og knúði
þar dyra á reisulegu húsi sem var í
eigu skurðlæknis, sem í samræmi
við kaldranalega íslenska kímni var
jafnan kallaður Siggi saumakona af
þvi að hann saumaði m.a. saman
skurðina eftir aðgerðir á Landsspít-
alanum. Vandaverk. Mætur maður
og fjölskyldan öll. Til þeirra hjóna
sótti svo lögreglan okkur og bakstr-
inum var borgið.
II.
Allar götur síðan og fram á dán-
ardægur hefur Hassi verið mér sem
bróðir og margt höfum við brallað
saman á langri ævi, einkum á yngri
árum, nema dæmið um púðursykur-
inn snerist við. Hassi varð þegar frá
leið íremur verndari minn en ég
hans, enda afrenndur að afli og
köttur liðugur, vestfirskur í báðar
ættir. Væri ég áreittur í mannasolli
hvort heldur var hérlendis eða er-
lendis þurfti hann ekki annað en að
yggla sig og beita augunum til að
menn héldu sig á mottunni. Brá þá
fyrir í augum hans því tilliti sem
fyrir vestan er kennt við galdur og
mönnum stóð og stendur enn stugg-
1962, húsmóðir,
sambýlismaður Arn-
ór Sigurvinsson, og
á hún þrjú börn.
Matthías ólst upp
í Reykjavík og
Borgarnesi. Hann
stundaði nám í mál-
araiðn við Iðnskól-
ann á Akureyri og
hjá Hauki Stefáns-
syni 1944-48, og hjá
Sighvati Bjamasyni
íReykjavík 1948-51.
Lauk sveinsprófi
1948 og öðlaðist
meistararéttindi
1951. Lærði myndlist hjá Félagi
íslenskra myndlistarmanna
1949-50 og í kvöldskóla hjá Jóni
Engilberts 1953-60.
Matthías _ starfaði við skilta-
gerð hjá Ósvaldi Knudsen og
Daníel Þorkelssyni. Hann starf-
aði jöfnum höndum sem málari
og sjómaður í 20 ár. Þá kenndi
hann við Iðnskólann í Borgar-
nesi einn vetur. Matthías hélt
þrjár málverkasýningar, tvær í
Borgarnesi og eina í Gmndar-
firði. Árið 1994 sendi hann frá
sér bókina „Halló Eldborg, ert’
að hlusta, 01i?“, sem fjallar um
sjómanninn og föður Matthías-
ar, Ólaf Magnússon.
títför Matthíasar fór fram í
kyrrþey frá Fossvogskapellu 23.
október.
ur af. Eitt sinn við barborð á nætur-
klúbbi í erlendri stórborg áreittu
okkur tveir dólgar, sennilega vegna
þess að klæðaburður okkar var tal-
inn til vitnis um að við ættum heima
á skemmtistað ofar í þjóðfélagsstig-
anum.
Það er verið að áreita okkur,
frændi, sagði Hassi. Láttu kyrrt
liggja, kannski nóg að þú urrir á þá,
sagði ég. Hér þarf meira við, sagði
frændi, og í töluðum þeim orðum sá
ég í barspeglinum hvernig hann
læsti hrömmunum eldsnöggt um
háls dónanna, tók þannig á sprett
með þá til dyra og ég sá ekki betur
en að hann slægi höfðum þeirra
saman á lokasprettinum út um
dyrnar. Bara lítillega, svona til von-
ar og vara. Mér kann þó að hafa
missýnst. En inn komu þeir ekki
aftur.
Líkamsburðina og snarræðið
sótti hann í báðar ættir og þó frem-
ur til föður síns, Ólafs Magnússon-
ar, skipstjóra, afburða sjómanns og
síldarkóngs um árabil á fjórða ára-
tugnum. Ólafur var eitt sinn sem
oftar á stríðsárunum staddur með
skip sitt í Hull og munaði mjóu að
hann væri keyrður niður á götu þar
í borg. Bifreiðin með fjóra menn
innanborðs snarhemlaði og fjór-
menningarnir bölsótuðust út í skip-
stjórann. Ólafur, sem var skapmað-
ur mikill, brást reiður við og kvað
réttast að hann velti bíldruslunni.
Þeir í bflnum hlógu við og buðu hon-
um að reyna. Þeir hefðu betur látið
það ógert. Ólafur beygði hné, greip
undir sflsana og velti farartækinu í
einu átaki.
III.
Matthías var mikill að vallarsýn,
og á unga aldri manna spengileg-
astur, fjaðurmagnaður í hreyfing-
um, íþróttamaður að upplagi, glað-
sinna, bjartur yfirlitum og félags-
lyndur mjög, enda kvennagull mik-
ið. En frænda var meira gefið en
líkamlegt atgervi, hann var sögu-
maður prýðilegur, listfengur með
afbrigðum, hafði næmt brageyra
og var létt um að kasta fram vísu,
drátthagur, söngvinn og raddmað-
ur mikill og hefði sómt sér firnavel
á sviði, ef hann hefði lagt söng fyr-
ir sig, og ekki ónýtt fyrir mig, lag-
lausan manninn, að eiga slíkan fé-
laga. Hann hafði sungið í barna-
kórum í Borgarnesi og var svo lag-
vís að hann lærði lög með því að
heyra þau einu sinni. Á góðri
stundu vafðist ekki fyrir honum að
syngja án undirleiks aríur á
ítölsku, úr „Cavalleria rusticana"
o.s.frv. Eitt sinn í veitingasal á
hóteli á erlendri grund eftir lokun
þegar ljós höfðu verið slökkt og ég
sat á hljóðskrafí við stúlku um
landsins gagn og nauðsynjar birt-
ist hann á rökkvuðu sviði salarins
og söng „O sole mio“, hneigði sig í
sönglok og hvarf hæversklega af
vettvangi. Fínt innlegg og hugul-
samt. Eg var alltaf jafnhrifinn af
söng hans, en aldrei eins og í þetta
sinn og þarfnast ekki skýringa.
Hitt má svo kyrrt liggja úr
þessu að vér frændur gengum
+
Ástkær eiginmaður minn, faðir okkar, tengda-
faðir og afi,
ÞORSTEINN SIGURÐSSON,
Sporðagrunni 9,
Reykjavík,
lést á Sjúkrahúsi Reykjavíkur, Landakoti,
mánudaginn 2. nóvember.
Inga Lillý Bjarnadóttir,
Jón Bjarni Þorsteinsson, Guðrún Björt Yngvadóttir,
Steingrímur Þorsteinsson,
Sigurður Þorsteinsson, Ingibjörg Eiriksdóttir,
Anton Pjetur Þorsteinsson, Sigríður Hauksdóttir,
Þorsteinn Yngvi, Ingibjörg Hanna,
Inga Margrét og Orri Thor.
+
Bróðir okkar,
HALLGRÍMUR KRISTJÁNSSON,
andaðist á sjúkrahúsi í Stokkhólmi föstu-
daginn 2. október.
Útförin fer fram frá Trons kapellu í Södra,
Skogskyrkogárden, Stokhólmi, miðviku-
daginn 4. nóvember kl. 13.45.
Guðrún Kristjánsdóttir,
Jósefína Kristjánsdóttir,
Kristján Kristjánsson,
Gísli Kristjánsson,
Ragnar Kristjánsson,
Guðbjörg Kristjánsdóttir.
MATTHÍAS
ÓLAFSSON
stundum fullgeyst um gleðinnar
dyr.
IV.
Hugur Hassa hneigðist til sjó-
mennsku, en á þeim aldri sem ung-
lingar hefja slík störf geisaði heims-
styrjöldin síðari og slíkur starfsferill
kom því ekki til greina og lærði hann
því málaraiðn hjá Hauki Stefánssyni
á Akureyri, afbragðs fagmanni.
Á vegum Hauks stundaði Hassi
málningarvinnu víða um land og
bæri dvöl hans uppá íþróttamót í
bæjum og sveitum stóð ekki á
frænda að reyna á þolrifin í heima-
mönnum. Hann kom, sá og sigraði
oftar en ekki. Ven’a var með böllin
sem á eftir fóru. Iþróttaandinn var
ekki í heiðri hafður á þeim samkom-
um. Kvenþjóðin flykktist að frænda,
heimamönnum til lítils fagnaðar, og
kom þá snarræði hans sér oft vel til
að komst undan með sína útvöldu.
Leikandi létt verklag Hassa og
listfengi birtist í málaraiðninni rétt
eins og í öðru sem hann tók sér fyrir
hendur. Þeim sem sáu hann að störf-
um á þeim vettvangi líður það seint
úr minni, vinnugleðin, stolt fag-
mannsins; hann steig ekki eitt óþarfa
skref, beiting pensilsins hnitmiðuð
og magn málningar í pensilhárunum
svo hámákvæmt að ekki fór dropi til
spillis. Fyrir þrjátíu árum aðstoðaði
ég hann við að mála íbúð vinar okk-
ar. Það var olíumálning, sjö yfirferð-
ir, takk. Þeir veggir eru í dag eins og
þeir hafi verið málaðir í gær. Skilta-
málningu stundaði hann einnig um
árabil. En málverk voru hugðarefni
hans í frístundum og allar götur að
leiðarlokum. Svokölluð „portrett“ af
mönnum létu honum einkar vel og
voru eftirsótt.
V.
Eg undraðist oft fjölhæfni
frænda. Smiðsauga var eitt af því
sem honum var gefið. Eitt sinn fékk
ég hann mér til aðstoðar við að
rigga upp sumarbústað sem var illa
farinn og þá bar hann sig að eins og
þaulvanur smiður. Ég spurði hann
hvar hann hefði lært smíðar.
Sem málari sá ég oft smiði að
störfum, svaraði hann stutt og
laggott.
Matthías lét draum sinn um sjó-
mennsku rætast á miðjum aldri,
lagði málaraiðnina á hilluna og var
til sjós á fiskiskipum og hafskipum
Bhínuvitofa
Friðfums
SuðuriandsbrautlO
108 Reykjavík * Sími 553 1099
Opið öll kvöld
til kJ. 22 — einnig um helgar.
Skreytingar fyrir öli tilefni.
Gjafavörur,
um tveggja áratuga skeið uns hann
fór í land vegna heilsubrests og hélt
eftir það heimili með móður sinni,
Hlíf, sem lést háöldruð fyrir tæpum
tveim árum. Heimavinnu hafði hann
þó ætíð, því að handbragð hans við -
skiltagerð, skreytingar o.fl. var eft-
irsótt.
VI.
Frændrækni og gestrisni þeirra
mæðgina var við brugðið. Það var
ekki aðeins að veitingar væru fram-
reiddar með undraverðum hraða,
það var hið einstæða hlýja viðmót
og sagnasjór Hlífar sem verður
ógleymanlegt öllum þeim sem þess
urðu aðnjótandi. Engin breyting
varð á því eftir lát móður hans. Eft-
ir sem áður brást frændi við gesta- .
komu með rausn og glaðlegu við-
móti, þótt í augum uppi lægi að
ekki væri úr miklu að spila.
Bók um föður sinn, Halló Eld-
borg, tók Matthías saman fyrir
nokkrum árum, og svanasöngur
hans var í sama anda: niðjatal afa
okkar og ömmu í móðurætt hans.
Hann lagði gífurlega ólaunaða
vinnu í það verk, farinn að heilsu,
og í framhaldi af því kom svo frum-
kvæði hans að niðjamóti sem haldið
var í Haukadal í Dýrafirði í sumar
leið. Þangað kom hann loftleiðis,
hart leikinn af ólæknandi sjúkdómi,
með súrefniskút sér við hlið, en
karlmennskan var söm við sig;
hann lét engan bilbug á sér finna og »
var glaðbeittur í viðmóti að vanda.
Hann var það líka á banabeði. Dag
einn á sjúkrahúsinu í byrjun júní
sagði hann við mig að til stæði
i-istilskoðun á sér. Þú verður þá
blásinn upp eins og blaðra, sagði
ég-
Þeir bíða þá með það til 17. júní,
svaraði frændi glettinn, sjálfum sér
samkvæmur.
Og er þá ekki annað eftir en að
þakka góðum dreng ógleymanlegar
samvistir.
Lífskúnstner og sjómaður hefur
kastað landfestum hér í heimi og
siglir nú ef að líkum lætur óskabyr
með himinskautum til stranda ann-
ars og skaplegri heims þar sem vin-
ir bíða í varpa. Góða ferð, vinur og
frændi.
Jóhannes Helgp.
ÚTFARARSTOFA
HAFNARFJARÐAR
Stapahrauni 5, Hafnarfirði, sími 565 5892
Persónuleg,
alhliða útfararþjónusta.
Áralöng reynsla.
Sverrir Olsen, Sverrir Einarsson,
útfararstjóri útfararstjóri
Útfararstofa íslands
Suðurhlíð 35 ♦ Sími 581 3300
Allan sólarhringinn. www.utfararstofa.ehf.is/
LEGSTEINAR
I rúmgóðum sýningarsölum okkar eigum
við ávallt íyrirliggjandi margar gerðir
legsteina og minnisvarða úr íslenskum
og erlendum steintegundum.
Verið velkomin til okkar eða
hafið samband og fáið myndalista.
S.HELGASON HF
STEINSMIÐJA
SKEMMUVEGI 48, 200 KÓP.,SÍMI:557-6677/FAX:557-8410
r