Morgunblaðið - 11.11.1998, Blaðsíða 54

54 MIÐVIKUDAGUR 11. NÓVEMBER 1998
MORGUNBLAÐIÐ
Kynningarfundur um
nýja vefsíðu og gagnasafn
Orðabókar háskólans
ORÐABÓK háskólans efnir til
kynningarfundar í fundarsal Pjóð-
arbókhlöðu fímmtudaginn 12. nóv-
ember kl. 16. Kynntur verður nýr
aðgangur að gagnasafni Orðabókar-
innar á netinu. Á undan kynning-
unni flytur Jón Hilmar Jónsson,
forstöðumaður Orðabókar háskól-
ans, stutt erindi sem hann nefnir:
Að virkja orðasafn. Kynningarfund-
urinn er haldinn í tilefni af Degi ís-
lenskrar tungu sem er 16. nóvem-
ber.
Kjami gagnasafnsins er yfirlits-
skrá um orðaforðann í aðalsafni
Orðabókarinnar sem hefur að
geyma u.þ.b. 700 þúsund flettiorð úr
rituðu máli. Við hvert orð í skránni
kemur fram frá hvaða tímabili
dæmi eru um það í safninu og hver
elsta heimildin er um orðið.
Á síðustu árum hefur farið fram
umfangsmikill innsláttur á notkun-
ardæmum með sérstökum stuðningi
Lýðveldissjóðs. Þetta efni er að
drjúgum hluta orðið aðgengilegt í
gagnasafninu og meira efni verður
bætt við á næstunni. Dæmin eru
tengd við flettiorðin þannig að hægt
er að kalla fram dæmasafn ein-
stakra orða. Þá er hægt að bregða
upp yfirliti um orðmyndir og orða-
samböndum sem eiga við flettiorðin.
Gagnasafn Orðabókarinnar felur
í sér margþættar upplýsingar um
orð og orðafar sem komið geta al-
menningi, námsmönnum og fræði-
mönnum að margvíslegum notum.
En gerð þess og uppbygging er
jafnframt mikilvæg forsenda þess
að ráðist verði í að semja heild-
stæða orðabókarlýsingu á þeim
orðaforða sem söfn Orðabókarinnar
hafa að geyma.
Slóðin að vefsíðu Orðabókar há-
skólans er www.lexis.hi.is.
Morgunblaðið/Ásdís
RAGNHILDUR Reynisdóttir, gullsmiður frá Gull- og silfursmiðju
Ernu og vinningshafinn Ivar Orri Aronsson.
Teiknaði silfurskeiðina 1998
VEITT hafa verið verðlaun í
teiknimyndasamkeppni meðal
12 ára barna í Reykjavík um
jólasvein sem prýða á silfur-
skeiðina 1998.
Þetta er fjórða árið sem Gull-
og silfursmiðjan Erna ásamt Fé-
lagi fslenskra myndlistarkenn-
ara stendur fyrir þesari sam-
keppni og nú var viðfangsefnið
Hurðaskellir.
Markmiðið með samkeppninni
er að tengja saman atvinnulíf og
skóla, þar sem grunnskólanem-
endur öðlast hlutdeild í mark-
Netto
ELDHÚS - BAÐ - FATASKÁPAR
Danskar baðinnréttingar í
miklu úrvali. Falleg og
vönduð vara á vægu verði.
/ranix
HÁTÚNI6A REYKJAVlK SÍMI 552 4420
aðsvöru með hönnun sinni.
Að þessu sinni var það nem-
andi úr Fossvogsskóla, ívar Öm
Aronsson, 11 ára, sem vann til
verðlauna.
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi yfirlýsing frá stjórn fé-
lagsins Germaníu.
„Vegna umræðu um nýtt Goethe
Zentrum og fyrrum Goethe Institut
á íslandi vill stjórn Germaníu taka
eftirfarandi fram:
Félagið Germaníu hefur í tæp 80
ár staðið í menningartengslum milli
Islands og Þýskalands og telur nú
tæplega 450 félaga sem á einn eða
annan hátt tengjast Þýskalandi.
Félagar eru íslendingar og Þjóð-
verjar búsettir á Islandi er líta á sig
sem hollvini þýskrar menningar.
Stjórn Gei-maníu mótmælti
kröftuglega ásamt öðrum Þýska-
landsvinum lokun Goethe Instituts
hér á landi, en því var lokað 31.
mars 1998. Einnig átti stjóm fé-
lagsins í samræðum og bréfaskrift-
um við fulltrúa Goethe Instituts í
Munehen, þýska utanríkisráðu-
neytið og aðra sem talið var að
gætu haft áhrif á frestun lokunar-
innar.
Stefna Goethe Instituts í
Munchen var að skera niður fjár-
framlög. I viðtölum við fulltrúa
stofnunarinnar kom fram að skera
átti niður öll fjárframlög til íslands
en reyna þess í stað að fá Islend-
inga til að taka við umræddum
menningartengslum og fjármagna
þau sjálfir.
Það vakti einnig bæði undrun og
óánægju Þýskalandsvina að með
lokun Goethe Instituts í Reykjavík
yrði Island eina landið í Evrópu án
Goethe Instituts fyrir utan Albaníu.
Viðbrögð stjómmálamanna í
Bonn gáfu fljótlega til kynna að
lokunin í Reykjavík hefði verið mis-
tök, eins og kom glöggt í ljós í um-
FRÉTTIR
Fyrirlestur
um sjávarútveg
og; sjálfsmynd
Islendinga
DR. UNNUR Dís Skaptadóttir,
mannfræðingur, heldur fýrirlestur
fimmtudaginn 12. nóvember í boði
Rannsóknarseturs í sjávarútvegs-
sögu og Sjóminjasafns Islands og
nefnist hann: Sjávarútvegur og
sjálfsmynd Islendinga. Fyrirlestur-
inn verður fluttur í Sjóminjasafni ís-
lands, Vesturgötu 8 í Hafnarfirði, og
hefst kl. 20.30.
I fyrirlestri sínum mun Unnur
Dís, sem er lektor við Háskóla Is-
lands, fjalla um þátt sjávarútvegs í
sjálfsmynd Islendinga. Teknar verða
til athugunar breytingar á sjálfs-
mynd fólks í sjávarbyggðum, sem
tengjast breytingum í sjávarútvegi
og hver hlutur hans hefur verið við
að skilgreina þjóðernishugmyndir
Islendinga. Lögð verður áhersla á
hvemig bæði þjóðemisímyndir og
staðbundnar ímyndir tengjast fé-
lagslegum og efnahagslegum þáttum
á hverjum tíma.
Þetta er þriðja erindið í nýrri röð
almenningsfyrirlestra á vegum
Rannsóknarseturs í sjávarútvegs-
sögu og Sjóminjasafns íslands. Áður
hefur Vinnie Andersen, sagnfræð-
ingur frá Kaupmannahafnarháskóla,
talað um fiskveiðar Grænlendinga og
Hreinn Ragnarsson, sagnfræðingur,
um síldveiðar Norðmanna við ísland.
Næsti fyrirlesari verður Jónas All-
ansson, mannfræðingur, og mun
hann ræða um fískifræði sjómanna
hinn 10. desember nk.
Fyrirlestur Unnar Dísar Skapta-
dóttur, sem styrktur er af menning-
armálanefnd Hafnarfjarðar, er öllum
opinn.
Kvöldganga
um Kvosina og
austurbæinn
HAFNARGÖNGUHÓPURINN
stendur fyrir gönguferð í kvöld um
garða og útivistarsvæði í elsta hluta
Reykavíkur og austurbæinn í fylgd
Einars Sæmundsens landslagsarki-
tekts.
Farið verður frá Hafnarhúsinu að
vestanverðu kl. 20 upp Grófina og
um Ingólfstorg, Víkurgarð, Austur-
völl og Ingólfsbrekku upp á Arnar-
hól. Þaðan um Lýðveldisgarðinn upp
á Skólavörðuholt. Af Skólavörðuholti
verður farið um Norðurmýrina inn á
Miklatún og Rauðarárstíginn og Sæ-
brautina til baka niður á Miðbakka.
Komið verður við á sýningu Félags
íslenskra landslagsarkitekta í Ráð-
húsinu.
Allir velkomnir.
Sjálfstæðisdags
Póllands minnst
VINÁTTUFÉLAG íslendinga og
Pólverja heldur samkomu í kvöld,
miðvikudaginn 11. nóvember, kl.
20:30 á veitingastaðnum Lækjar-
brekku (í veislusal er ber heitið
Litlabrekka) til að fagna sjálfstæðis-
degi Póllands.
I fréttatilkynningu segir: „Á þessu
ári eru liðin 80 ár frá endurreisn
pólska ríkisins. I lok 18. aldar misstu
Pólverjar frelsi sitt og Rússar,
Prússar og Austurríkismenn skiptu
Póllandi sín á milli. Þann 11. nóvem-
ber 1918 undirrituðu Þjóðverjar
vopnahlé, en þar með lauk í raun
fyrri heimsstyrjöldinni. Á þessum
degi afvopnuðu Pólverjar þýska her-
menn í mörgum pólskum borgum,
þar á meðal í Varsjá. Strax eftir upp-
gjöf Þjóðverja skipulögðu Pólverjar
vald sitt, en leiðtogi landsins varð
Jósef Pilsudski. Pólska ríkið var end-
urreist.“
Hraðnámskeið
í auglýsinga-
mennsku
FINN miðill ætlar að bjóða stjórn-
endum fyrirtækja og öðrum úr
heimi auglýsinga að koma og hlýða á
Chris Lytle fimmtudaginn 12. nóv-
ember en hann er þekktur banda-
rískur fyrirlesari.
Chris Lytle hefur sérhæft sig í
námskeiðahaldi um stjórnun, mark-
aðssetningu, auglýsingaherferðir,
viðtalstækni og sölu í þjónustugrein-
um.
Námskeiðið verður haldið á
Grand Hótel ki. 8-12 árdegis. Þátt-
tökugjald er ekkert.
Selkópurinn
hlaut nafnið Rán
NAFNASAMKE PPNI stóð yfir í
Fjölskyldu- og húsdýragarðinum í
Yfírlýsing frá Germaníu
Alröng ákvörðun að
stofna Goethe Zentrum
ræðum á sambandsþinginu í Bonn.
Þar kom líka skýrt fram hjá fulltrú-
um jafnaðarmanna og græningja að
þeir væru reiðubúnir að endur-
skoða lokun stofnunarinnar og
„finna lausn á málinu sem allir hlut-
aðeigandi gætu sætt sig við“. Auk
þess sagði leiðtogi jafnaðarmanna,
Gerhard Schröder, núverandi
kanslari Þýskalands, í heimsókn
sinni til Islands sl. haust, að
ákvörðunin um lokun Goethe
Instituts í Reykjavík væri röng.
Málið vakti óvenju mikla athygli í
Þýskalandi og mikið var um það
fjallað í þarlendum fjölmiðlum.
Þar kom að stjórnvöld töldu sig
þurfa að finna ódýra og skjóta
lausn sem fólgin var í því að leita til
íslenskra aðila er væru reiðubúnir
að fjármagna kynningu þýskrar
menningar á íslandi.
Þessa lausn gat stjóm Germaníu
ekki sætt sig við.
Þýsku embættismönnunum lá
gríðarlega á að þessu máli yrði
komið í höfn fyrir þingkosningar í
Þýskalandi, sem fram fóru í sept-
ember sl. Leitað var til samtaka,
stofnana og Germaníu á íslandi um
að taka að sér rekstur og fjármögn-
un Jjessarar starfsemi.
I Ijós kom að hópur þýskukenn-
ara var reiðubúinn að taka þetta
hlutverk að sér og annast þá starf-
semi sem nú fer fram undir heitinu
Goethe Zentrum. Meginröksemd
þessa hóps var að með þessari að-
gerð væri verið að bjarga bókasafni
íyrrum Goethe Instituts, enda væri
hætta á að það yrði flutt úr landi
eða því dreift um Þjóðarbókhlöð-
una. Þetta var með öllu óskiljanleg-
ur ótti og tilefnislaus, ekki síst í
ljósi þess að Hið íslenska bók-
menntafélag var reiðubúið að
geyma bækurnar um óákveðinn
tíma, endurgjaldslaust, þar til mál-
ið fengi farsæla lausn.
Þrátt fyrir að talsmönnum um-
rædds hóps væri fullkunnugt um
þetta gengu þeir til samninga við
Goethe Institut í Múnchen á grunni
sem stjórn Germaníu mat sem
ótímabæran, óásættanlegan og alls-
endis óviðunandi fyrir Islands
hönd.
Sendimönnum Goethe Instituts í
Múnchen var afhent greinargerð
frá stjórn Germaníu um viðhorf
stjómarinnar ogt hörmuðu þeir að
svo fjölmennur félagsskapur Þýska-
landsvina hafnaði þessu tilboði. Þeir
fógnuðu því þó jafnframt að fundist
hefði hópur þýskukennara með „út-
rétta hönd til að taka við starfsem-
inni sem þeir voru að loka“ eins og
einn samningamannanna orðaði
það. Stjóm Germaníu er enn þeirr-
ar skoðunar að það hafi verið alröng
ákvörðun að standa fyrir nýrri
stofnun, þegar fullnaðarlausn var í
októbermánuði. Landsmönnum
bauðst tækifæri á að koma með
hugmyndir að nafni á litla selkóp-
inn sem fæddist í sumar. Þátttak-
an var framar vonum og bárust
tæplega 600 tillögur að nafni.
Valið var úr þessum nöfnum og
hefur litla urtan öðlast nafnið
Rán. Nafnið merkir gyðja hafs-
ins.
LEIÐRÉTT
Jörð
LJÓÐABÓK Ragnars Inga Aðal-
steinssonar sem væntanleg er hjá
Islensku bókaútgáfunni nefnist
Jörð eftir að heiti hennar var
breytt. Annað og rangt heiti kom
fram í frétt í blaðinu í gær.
Ömmustelpa
I tæknilegri vinnslu blaðsins
með frétt um bók Armanns Kr.
Einarssonar, Ömmustelpa, í blað-
inu í gær, brenglaðist fréttin að
hluta.
Dr. Sigrún Klara Hannesdóttir,
prófessor í bókasafns- og upplýs-
ingafræði við HI, segir m.a. í for-
mála: „I fjölda ára var Armann
ókrýndur konungur ævintýra-
sagna. Sá sem getur gefið sam-
ferðafólki sínu, einkum bömum og
unglingum, gleði og trú á framtíð-
ina, gefur dýrmæta gjöf.“
Beðist er velvirðingar á mistök-
unum.
J ólaskreytinga-
námskeið í
Garðyrkju-
skólanum
GARÐYRK JU SKÓLI ríkisins,
Reykjum í Ölfusi, verður með jóla-
skreytinganámskeið fyrir áhuga-
fólk um blómaskreytingar.
Boðið verður upp á tvö nám-
skeið, fostudaginn 27. nóvember og
laugardaginn 28. nóvember. Nám-
skeiðin eru eins upp byggð en á
þeim útbúa þátttakendur aðventu-
krans og hurðarkrans. Leiðbein-
andi verður Erla Rannveig Gunn-
laugsdóttir blómaskreytir.
Skráning og nánari upplýsingar
fást á skrifstofu skólans á skrif-
stofutíma.
augsýn. Þessu til stuðnings má
nefna að einn af þingmönnum jafn-
aðarmanna í Bonn lýsti stofnun
Goethe Zentrums sem neyðarlausn
í viðtali við Morgunblaðið 18. októ-
ber sl. Ennfremur má nefna að dr.
Werner Hoyer, aðstoðarutanríkis-
ráðherra í ríkisstjóm Helmuts
Kohls, lýsti því yfir í fyrirspurnar-
tíma um þetta mál á þinginu í Bonn,
að það væri ekki í anda Goethe-
stofnunar, ef útibú hennar hefðu
ekkí annað hlutverk en að miðla
þýskri tungu, því þeim væri ætlað
að vera alhliða menningarstofnanir.
Stjórn Germaníu, sem í sitja níu
manns, samþykkti einróma að taka
ekki neinn þátt í starfsemi og
rekstri hinnar nýju stofnunar.
Germanía vinnur áfram að menn-
ingartenglsum milli Þýskalands og
Islands, eins og félagið hefur gert
nær óslitið frá árinu 1920, óháð
starfsemi svonefnds Goethe
Zentrums, og mun eftir sem áður
standa fyrir þýskunámskeiðum eins
og mörg undanfarin ár. Félagið
mun í framtíðinni kappkosta að
treysta enn það góða samstarf sem
það hefur haft við þýsk-íslensku
vinafélögin, t.d. í Hamborg,
Bremen/Bremerhaven, Cuxhaven,
Köln, Dortmund og Stuttgart. Þess
má geta að umrædd félög mót-
mæltu öll kröftuglega lokun Goethe
Instituts í Reykjavík. Þrátt fyrir
þau mistök sem áttu sér stað með
stofnun svonefnds Goethe
Zentrums leyfir stjórn Germaníu
sér að vona að núverandi stjómvöld
í Þýskalandi sýni hug sinn í verki
og endurreisi öfluga og alhliða
þýska menningarstofnun á Is-
landi.“