Morgunblaðið - 08.01.1999, Blaðsíða 28

28 FÖSTUDAGUR 8. JANÚAR 1999
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Morgunblaðið/Þorkell
BLAMI heitir sýning Einars Garibalda Einarssonar í miðrými Kjarvalsstaða.
Blámi Einars
Garibalda
SÝNING á verkum Einars Gari-
balda Einarssonar, sem heitir
Blámi, verður opnuð í miðrými
Kjarvalsstaða á morgun, laugar-
dag.
Einari Garibalda eru hugleikin
þau margvíslegu tákn sem við not-
um í umhverfi okkar og samband
þeirra við það sem þeim er ætlað
að tákna, segir í kynningu Kjar-
valsstaða. List hans er íbyggin at-
hugun á táknkerfum okkar og vek-
ur spumingar um hvað stendur að
baki táknunum og merkingu þeirra
í huga manna.
Á þessari sýningu fæst hann við
ákveðin tákn menningai- okkar og
þá stöðu sem tákngervingur ís-
lenskrar myndlistar, Jóhannes S.
Kjarval, hefur í huga okkar. Hann
tekst á við táknmynd Kjarvals af
innsæi og virðingu með því að nota
eigin viðhorf og verklag til að skil-
greina stöðu brautryðjandans í
huga yngri kynslóðar í myndlist-
inni. Táknmynd Kjarvals lifir góðu
lífi í kringum okkur og hefur til
dæmis samlagast þeirri gullnu
mynd sem þjóðin hefur lengi gert
sér af sögustaðnum og nátt-
úruperlunni Þingvöllum.
Það er athyglisvert að skoða
sýningu Einars Garibalda á sama
tíma og sýnd eru mörg af helstu
verkum Kjarvals á Kjaivalsstöð-
um. Sýningunni lýkur 14. mars.
lae
Vinningaskrá
33. útdráttur 7. janúar 1999.
Bifreiðavinningur
Kr. 2.000.000__________Kr. 4.000.000 (tvöfaldur)
14004
Kr. 100.000
8138
Ferðavinningur
Kr. 200.000 (tvðfaldur)
32240
34045
35984
Ferðavinningur
Kr. 50.000 Kr. 100.000 (tvöfaldur)
3530 20408 255291 379051 565851 62855
10340 22149 34912 49132| 58647| 70789
Húsbúnaðarvinningur
Kr. 10.C 100 Kr. 20.000 (tvöfaldur)
1524 13894 26251 34661 43821 54756 63319 75968
2605 16375 26496 34855 44309 55189 65118 75975
2772 16609 28532 35504 44674 55653 65224 76299
3281 17963 28872 35750 45203 56667 65921 76699
3306 18752 29807 36452 45599 58377 67567 77665
5858 19324 32332 36457 46916 58484 70232 78874
6291 19351 32628 37309 47059 58645 70261 79238
7610 19571 32688 38488 49761 59323 70476 79610
8335 20094 32720 41280 51691 59524 70908 79695
10223 20862 32821 41726 51877 60454 71127
12587 20972 33059 41739 52233 61159 71844
13298 22112 33397 42444 52739 61183 74761
13596 24965 33767 42618 54116 62803 75186
Húsbúnaðarvinningur
Kr. 5.000 Kr. 10.000 (tvöfaldur)
739 11884 22122 34698 42007 53313 63760 72108
817 11941 22380 34795 42593 53691 63773 72589
853 11994 22449 34862 42675 54173 64149 72598
883 12540 22723 34885 42723 54386 64484 73521
1106 13092 22735 35040 43024 54531 64658 73870
1631 13196 23203 35334 44247 54652 65325 74103
1744 13389 23532 35463 44715 54782 65507 74255
2421 13796 23923 35695 44992 54989 65792 74500
2478 13839 24034 35809 45091 55104 66278 74710
2680 14088 24496 35892 45174 56678 66561 74762
2991 14188 24587 36753 45191 56696 66822 74931
3443 14236 25228 36819 45277 57540 67230 75540
3741 14665 25312 36847 45593 57750 67261 76078
3923 15530 25661 36853 45762 57754 67461 76242
4905 15800 26078 37149 46349 57858 67466 76288
5263 16139 26321 37447 46362 57958 67857 76372
5516 17312 26449 38075 46912 58106 68020 76406
5798 17372 26686 38169 47911 58362 68530 76747
6251 17837 28397 38239 48302 58584 69110 76945
6574 18238 29422 38336 48565 59043 69287 77163
6671 18408 30456 38796 48907 59495 69315 77622
7340 18742 31772 39113 49488 59611 69344 78276
7482 20160 32328 39892 49525 59871 69902 78856
7556 20239 33040 39982 50079 60442 70058 79024
7846 20927 33538 40180 50841 60609 70153 79188
7959 20938 33574 40324 51332 60667 70225 79247
8013 21081 33590 40361 51368 61325 70712
8539 21170 33756 40494 51369 61441 70726
9133 21637 33816 40622 51800 61744 71325
10204 21697 33987 41032 52756 62089 71404
10785 21949 34083 41617 52860 63305 71614
11177 21953 34397 41660 53051 63535 71809
Næstu útdrættir fara fram 14. janúar, 21. janúar & 28. janúar 1999
Heimasíða á Interneti: www.itn.is/das/
„Hver andskotinn
er þetta Honolúld?“
TONLIST
Iðnó
KAMMERTÓNLEIKAR
Þórunn Guðmundsdóttir sópran,
Ólafur Kjartan Sigurðarson baríton,
Hallfríður Ólafsdóttir flauta, Eydís
Franzdóttir óbó, Ármann Helgason
klarinetta, Kristín Mjöll Jakobsdóttir
fagott, Einar St. Jónsson trompett og
kornett, Bryndís Pálsdóttir fiðla,
Greta Guðnadóttir fiðla, Herdís Jóns-
dóttir víóla, Bryndís Björgvinsdóttir
selló, Hávarður Tryggvason bassi,
Steef van Oosterhout slagverk, Helga
Bryndís Magnúsdóttir pianó og Krist-
inn Orn Kristinsson pianó fluttu tón-
list eftir Francis Poulenc. Guðmund-
ur ÓIi Gunnarsson stjórnaði. Miðviku-
dagskvöld kl. 20.30.
í GÆR (7. janúar) var öld liðin
frá fæðingu franska tónskáldsins
Francis Poulencs. Islenskir tón-
listarmenn með Eydísi Franzdótt-
ur óbóleikara í fararbroddi hafa
ákveðið að heiðra minningu tón-
skáldsins með eilítilli Poulenc-há-
tíð, á femum tónleikum í Iðnó nú í
janúarmánuði. Fyrstu tónleikarnir
voru í fyrrakvöld, og voru þar flutt
sex kammerverk, Fjögur lög við
ljóð eftir Max Jacob frá 1921,
Sónata fyrir klarinettu og fagott
frá 1922, endursamin 1945, söng-
lagið Vegir ástarinnar frá 1940,
Rapsodie négre frá 1917, endur-
samin 1933, Dýravísur, eða Heið-
ursfylgd Orfeifs frá 1919, og loks
Grímudansleikur frá 1932.
Það stafar gleði og yndi frá tón-
list Poulencs. Fá tónskáld hafa átt
jafn auðvelt með að miðla ein-
skærri lífsnautn í tónlist sinni og
hann. Hann átti þó líka sínar al-
vömgefnu hliðar, trúarleg tónlist
hans er til marks um það. Það
virðist óralangt á milli hinna íhug-
ulu kórmótettna Poulencs og „gal-
skaparins“ og ærslanna sem heyra
mátti í verkunum á þessum tón-
leikum, en er þó ekki; hvort
tveggja er þrangið sömu lífsnautn-
inni.
Þórann Guðmundsdóttir söng
Fjögur lög við ljóð Max Jacobs og
með henni léku Hallfríður Ólafs-
dóttir, Eydís Franzdóttir, Armann
Helgason, Kristín Mjöll Jakobs-
dóttir og Einar St. Jónsson. Það
var strax áberandi hversu fínn og
samæfður þessi hópur tónlistar-
manna er orðinn. Flutningur
verksins var skínandi góður. Þór-
unn Guðmundsdóttir söng prýði-
lega, en hefði mátt kjamsa enn
betur á unaðslega absúrd textan-
um, sem einkennist af skemmtileg-
um orðaleikjum og bull-rími. Þau
Ármann og Kristín Mjöll léku
Sónötu fyrir klarinettu og fagott,
og gerðu það frábærlega. Klar-
inettan var í aðalhlutverki í mörg-
um dásamlegum „poulencískum"
laglínum - fagottið lék á móti í
skemmtilegum kontrapunkti -
stundum í seiðandi pedalpunkti.
Samspil þeirra var glæsilegt. Veg-
ir ástarinnar er eitt kunnasta
sönglag Poulencs - heyrist oftast í
útsetningu fyrir söngrödd og pí-
anó, en var hér flutt í salonútsetn-
ingu; fyrir sópran, klarinettu,
fagott, fiðlu, kontrabassa og píanó.
Þetta ljúfa lag er mettað nostalgíu,
þrá og ljúfsáram minningum um
dásemdir horfins unaðar. Þetta er
Iag kaffihúsanna, lag Parísar, lag
ástarinnar. Þótt ekkert vantaði á
raddlega færni Þórannar í flutn-
ingi lagsins, þá vantaði samt
kjarnann - sársaukann og þrána.
Söngurinn var of sléttur og
snurðulaus, hreinlega of fágaður.
Það hefði verið betra að sleppa
nótnabókinni og láta vaða, svo
maður fengi að trúa því að þessar
heitu tilfinningar væru sannar, eitt
augnablik.
Rapsodie négre er eitt af æsku-
verkum Poulencs; hann var
sautján ára þegar hann samdi það
og hafði ekki enn hafið formlegt
tónsmíðanám. Þetta er kammer-
verk með söng, byggðum á ljóðinu
Honoloulou sem sagt var eftir Ma-
koko Kangourou frá Madagaskar,
en var trúlega eftir einhvern
grínista á kaffihúsum Parísarborg-
ar - kannski bara Poulenc sjálfan.
Poulenc hafði þá nýverið komist í
kynni við tónskáldið Erik Satie og
tileinkaði honum verkið. Þá gafst
honum færi á að hitta Paul Vidal,
sem var tónsmíðakennari við
Konservatoríið í París, og hugðist
hann sýna Vidal verkið til marks
um hæfileika sína og í von um að fá
inngöngu í skólann. í sendibréfi til
píanókennara síns, Ricardos
Vines, rekur Poulenc samskipti
þeirra Vidals vegna Rapsódíunnar.
Þar segir Poulenc: „... I fyrstu var
Vidal mjög vinalegur og spurði
mig hjá hvaða kennuram ég hefði
verið, en svo rétti ég honum hand-
ritið að Rapsodie négre. Hann
skoðaði það gaumgæfilega, hrukk-
aði ennið, ranghvolfdi augunum í
bræði þegar hann sá tileinkunina
til Satie, stóð upp og æpti á mig
nákvæmlega þessi orð: „Þetta verk
þitt er ömurlegt, það er fáránlegt
og tóm þvæla. Þú ert að gera grín
að mér; hér eru samstígar fimm-
undir út um allt og hver andskot-
inn er þetta Honolúlú eiginlega?
Eg sé að þú ert í slagtogi við Stra-
vinskíj, Satie og þá félaga, - jæja
góði, vertu sæll og góða nótt!“ og
hann nánast henti mér út úr hús-
inu.“ Þessari fyrstu krítík á verk
Poulencs tókst sem betur fer ekki
að ganga af því dauðu. Eldri og
reyndari félögum tónskáldsins
unga tókst að stappa í hann stálinu
og koma honum til mennta í tón-
smíðum þrátt fyiár þetta. Rapsodie
négre er svosum engin völundar-
smíð, en hún ber í sér þennan lífs-
þrótt og einlæga kátínu sem ein-
kennir mörg verk tónskáldsins.
Olafur Kjartan Sigurðarson söng
með kammersveitinni og fór á
kostum í „ljóðinu“ Honolúlú og
setti upp fjaðrað höfuðfat til að
undirstrika gleðina. Eftir inngang
á óræðu tungumáli tekur við
þrástef á hnígandi tónaröðinni so-
fa-mí-re, endurtekið stöðugt, á
orðinu Ho-no-lú-Iú, yfír fjörugum
leik kammersveitarinnar. Hljóm-
sveitin lék af mikilli gleði og var
þýður píanóleikur Kristins Arnar í
Ronde-þættinum sérstaklega hríf-
andi.
Þórunn söng með kammersveit-
inni skemmtilegar Dýravísur, sem
bera undirtitilinn Heiðursfylgd
Orfeifs. Þetta er enn eitt gleði-
verkið af hendi tónskáldsins, samið
við eigin Ijóð um dýrin. Stíll ljóð-
anna er „naív“ og einlæglega
bamslegur, tónskáldið vart komið
af unglingsaldri þegar verkið var
samið. Þetta er heillandi tónlist,
þar sem tónskáldið reynir á ýmsa
lund að sviðsetja ljóðin og búa dýr-
unum umhverfi í tónum; Úlfalda-
ljóðið var seiðandi með arabískum
undirtóni en lokaljóðið, Vatnakarf-
inn, sem sindrandi og dularfull
undirdjúpin. Verkið var ákaflega
fallega flutt. Lokaverkið á efnis-
skránni var Grímudansleikur, fyrir
baríton og kammersveit. Hér var
leikgleðin enn í fyrirrúmi og margt
afar fallega gert. Hér fengu hljóð-
færaleikaramir nokkurt svigrúm
sumir hverjir til að láta ljós sitt
skína. Leikur Helgu Bryndísar á
píanóið var sérstaklega glæsileg-
ur, sem og leikur nöfnu hennar
Bryndísar Pálsdóttur á fiðluna í
hinum þokkafulla miðkafla Baga-
telle og Ármann Helgason var í
miklu stuði á klarinettuna. Á eng-
an er hallað þótt Ólafur Kjartan
verði enn nefndur sem senuþjófur.
Söngur hans hér var stórskemmti-
legur; hann var mátulega hrjúfur
fyrir grótesk ljóðin og umfram allt
músíkalskur í túlkun sinni. Þetta
var glæsilegur endapunktur á
fyrstu tónleikum Poulenc-hátíðar,
sem sannarlega lofar góðu.
Bergþóra Jónsdóttir