Morgunblaðið - 06.02.1999, Blaðsíða 16

16 LAUGARDAGUR 6. FEBRÚAR 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Technopromexport hyggst
bjóða í Vatnsfellsvirkjun
RÚSSNESKA verktakafyrirtækið
Technopromexport hyggst bjóða í
gerð Vatnsfellsvirkjunar sem senni-
lega verður hafist handa við í sumar
og í gerð annarra orkumannvirkja
sem ráðist verður í hér á landi á
næstu árum. Þorsteinn Hilmarsson,
upplýsingafulltrúi Landsvirkjunar,
segir að ekkert fyrirtæki sé útilokað
fyrirfram í útboði, en að við mat á
hvað sé hagstæðasta tilboðið sé far-
ið eftir fleiru en verðinu.
Harðar deilur urðu milli
Technopromexport og verkalýðsfé-
laga, Rafiðnaðarsambandsins og
Félags jámiðnaðarmanna, í fyrra
vegna launamála starfsmanna fyrir-
tækisins sem hingað komu frá fyrr-
um sovétlýðveldum og vegna að-
stöðu starfsmanna sem unnu við að
reisa staurana. Deilunum lauk þó
með fullu samkomulagi.
Andrei R. Yankilevski, einn fram-
kvæmdastjóra Technopromexport,
er nú staddur hér landi vegna upp-
gjörs við Landsvirkjun vegna lagn-
ingar Búrfellslínu 3A. Þorsteinn
segir að tæknilega hafi rússneska
fyrirtækið leyst störf sín vel af
hendi. Efniviðurinn í möstrin, sem
keyptur var af úkraínskum undir-
verktaka Technopromexport, þótti
einnig góður, og því sé til athugunar
að kaupa af þeim án útboðs efni í
möstur fyrir 12,5 km langa 400 kV
háspennulínu milli tengivirkja Sult-
Framlög til
rannsókna
nálgast
meðaltal
OECD
HLUTFALL rannsóknar og
þróunar sem hlutfall af vergri
landsframleiðslu hefur aukist
hröðum skrefum á undanförn-
um árum og nálgast meðaltal
aðildarþjóða OECD.
Hlutfallið hér á landi var
um 1,7% árið 1997 en Þor-
steinn Ingi Sigfússon, formað-
ur Rannsóknarráðs Islands
(Ranm's), segir að gera megi
ráð fyrir að það sé nú orðið
nálægt 2%. Hlutfallið er að
meðaltali um 2,2% hjá OECD-
þjóðum. Hlutur fyrirtækja í
framlögum til rannsókna hef-
ur aukist mjög hlutfallslega,
úr 5% fyrir 20 árum í 38% árið
1997.
Upplýsingar um framlög til
rannsókna og þróunar á Is-
landi komu fram í skýrslu
Rannís til menntamálaráð-
herra sem kynnt var í ríkis-
stjóm í vikunni. Hlutfall rann-
sókna og þróunar af vergri
landsframleiðslu hefur aukist
um 14% á ári sl. tvö ár en að
meðaltali um 10% milli ára frá
því um miðjan 9. áratuginn.
Hlutfallið var 0,7% árið 1983
en 1,7% árið 1997.
Framlög stærri
þjóða minnka
Fram kemur í skýrslunni að
ýmsar af smærri nágranna-
þjóðum okkar hafa einnig
stóraukið framlög til rann-
sókna en ýmsar hinna stærri
hafi dregið úr þeim, ekki síst
vegna minnkandi hemaðar-
umsvifa.
Hlutur fyrirtækja í rann-
sóknum hefur aukist mjög og
er nú um 38% af heildarfjár-
veitingum til rannsókna en
var 15% fyrir 15 áram og 5%
íyrir 20 áram.
artangavirkjunar og Búrfellsstöðv-
ar. Þorsteinn segir að stefnt sé að
að línuflokkar Landsvirkjunar verði
látnir reisa möstrin, enda sé línan
tiltölulega stutt.
„Við höfum sagt að í sjálfu sér
hafi tæknilegt starf Technopromex-
port og gæði vinnu þeirra uppfyllt
þær kröfur sem við gerðum," segir
Þorsteinn. „Vinnuhóparnir sem
voru hér unnu vel en verkið var
heldur á eftir áætlun vegna tafa í
upphafi.“
„Tilboð Technopromexport mið-
aðist upphaflega við að þeir notuðu
íslenska starfskrafta eða starfs-
krafta af Evrópska efnahagssvæð-
inu og það var ekki þeirra ætlun í
upphafi að koma með rússneska
starfsmenn hingað, það kom til síð-
ar og var gert í samráði við félags-
málaráðuneytið og verkalýðshreyf-
inguna.“
Vatnsfellsvirkjun um þriggja
ára framkvæmd
Vatnsfellsvirkjun verður 100-110
MW og að sögn Þorsteins má gera
ráð fyrir að heildarkostnaður verði
um tíu milljarðar króna og verkið
taki um þrjú ár. Umhverfismati
vegna virkjunarinnar er ekki end-
anlega lokið en Landsvirkjun stefn-
ir að því að útboðsgögn vegna henn-
ar verði tilbúin í mars. Verði um-
hverfismatið jákvætt og fram-
ÁRBÆJARSKÓLI er fjölmennasti
skóli landsins samkvæmt upplýsing-
um frá Hagstofu íslands um fjölda
nemenda í grunnskólum haustið 1998.
Haustið 1998 voru 796 nemendur í
Árbæjarskóla en næstfjölmennastir
voru Setbergsskóli í Hafnarfirði með
759 nemendur og Foldaskóli í Graf-
arvogi með 757 nemendur.
Tæp 43 þús.
x grunnskólum
í lok október á síðasta ári voru
42.443 nemendur í grunnskólum
landsins, sem er um 0,3 prósent
fjölgun frá fyrra ári. Um 58 prósent
nemenda sóttu skóla á höfuðborgar-
svæðinu og hefur þeim fjölgað um
1,8 prósent frá fytra ári.
kvæmdirnar fást samþykktar af Al-
þingi er ráðgert að hefjast handa í
sumar.
Yankilevski segir að
Technopromexpoi-t hafi mikla
tækniþekkingu og reynslu af bygg-
ingu orkumannvirkja víða um heim.
Meðal annars hafi þeir reist Aswan-
stífluna í Egyptalandi sem er um
2.100 MW, eða hátt í tvöföld stærð
allra virkjana Landsvirkjunar.
Yankilevski segir að vegna deilna
við verkalýðsfélögin hafi orðið tap
af framkvæmdum fyrirtækisins við
Búrfellslínu 3A. „Við teljum engu að
síður að þetta hafi skilað mikilvæg-
um árangri. Við komum inn á mark-
aðinn, kynntumst fólki og lærðum
inn á löggjöfina og allar aðstæður á
íslandi. Við skiluðum okkar verki
innan tímamarka og það var vel
unnið þannig að nú höfum við von-
andi byggt upp gott orðspor á ís-
landi. Viðskiptavinur okkar, Lands-
virkjun, hefur ekki haft neinar
kvartanir fram að færa. Það var líka
gott að vinna með þeim því þeir
kunna vel til verka.“
Yankilevski segir að vanþekking
forsvarsmanna Technopromexport
á íslenskri löggjöf hafi meðal annars
valdið því að þeir hafí greitt hærri
laun en þeir hefðu raunveralegu
þurft að greiða. Ástæðan var sú að
launagreiðslur vora samkvæmt
ákvæðum um virkjanaframkvæmdir
Að meðaltali eru 217 nemendur í
skóla en nokkur munur er á fjölda
nemenda í skólum eftir búsetu. Á
höfuðborgarsvæðinu og á Suður-
nesjum eru þeir að meðaltali 382, en
í öðrum landshlutum er meðalnem-
endafjöldinn um helmingi lægri.
Alls hófu 4.469 börn skólagöngu á
síðasta ári en fjölmennasti árgangur-
inn er í 3. bekk, alls 4.652 nemendur.
en í raun hefði línulagning af þessu
tagi getað fallið undir ákvæði um al-
mennar framkvæmdir og launa-
kostnaður þar af leiðandi verið um
17% lægri.
Yankilevski segir að deilurnar við
verkalýðsfélögin séu lítill neikvæð-
ur hluti af heildinni. „Eg vona að í
framtíðinni getum við komist hjá
misskilningi af þessum toga.“
Tvísköttunarsamningur
í undirbúningi
Forsvarsmenn Technopromex-
port hafi hitt rússneska sendihei'r-
ann á Islandi að máli og fram hafi
komið að tvísköttunarsamningur sé
í undirbúningi milli landanna
tveggja. Tvísköttun útlendra starfs-
manna Technopromexport var með-
al þess sem olli deilum við íslensku
verkalýðsfélögin.
Yankilevski segir að verkalýðs-
foringjarnir sem áttu í útistöðum
við Technopromexport hafi viljað
nota deiluna sjálfum sér til fram-
dráttar. „Við áttum góð samskipti
við alla, undirverktaka sem og aðra,
nema verkalýsfélögin, enginn annar
hélt því fram að við stæðum ekki við
samninga. Við stóðum fullkomlega
við það samkomulag sem gert var
við verkalýðsfélögin að lokum.
Engu að síður höfum við séð í tíma-
í'itum verkalýðsfélaganna að þeir
eru enn ósáttir við okkur.“
Fámennasti árgangurinn er í 8. bekk
en hann telur 3.817 börn.
Nexnendum í einka-
skólum fækkar
Hlutfall einsetinna skóla er 79
prósent en 64 prósent nemenda
sækja einsetna skóla. Það sem skýrir
þennan mun er að fleiri stórir skólar
eru tvísetnir, sagði Ásta Urbancic,
Sendi SK
frá Reykja-
víkurradíói
ÓLAFUR K. Bjöi'nsson Ioft-
skeytamaður sendi siðasta mors-
skeytið frá loftskeytastöðinni í
Gufunesi sem hætti að veita
morsfjarskiptaþjónustu sl. sunnu-
dag.
„Það var klukkan 00:55 á 500
kílóherzum. Eg sendi CQ þrisvar
sinnum, það þýðir til allra, svo
DE sem þýðir „frá“ og TFA
þrisvar sinnum, sem merkir
Reykjavík radíó. Svo kom
RADIO TELEGRAPHY, CL sem
þýðir closed [lokað] og lokamerk-
ið, Loks sendi ég alþjóða-
kveðju loftskeytamanna, 73, og
skammstöfunina SK sem er fulln-
aðarlokamerki," segir Ólafur.
Ólafur var loftskeytamaður og
símritari í um fimmtíu ár, fyrst
var hann í landi á ýmsum loft-
skeytastöðvum en svo um þrjá
áratugi á togurum. Loks starfaði
hann um árabil á loftskeytastöð-
inni í Gufunesi. Hann var um
árabil formaður Félags íslenskra
loftskeytamanna og síðar heið-
ursfélagi þess.
Það fór vel á því að Ólafur
setti punkt aftan við þennan
kafla fjarskiptasögunnar á ís-
landi, því hann er höfundur bók-
arinnar Loftskeytamenn og fjar-
skipti sem segir þá sögu fram til
ársins 1924. Hann er um þessar
mundir að vinna að framhaldi
bókarinnar.
stofu Islands.
Nemendum í einkaskólum hefur
farið fækkandi undanfarin ár en fi'á
árinu 1996 hefur þeim fækkað um
108 eða úr 635 í 527.
Hlutfall kynjanna í grunnskólum
endurspeglar kynjaskiptingu þjóðai'-
innai'. Um 5,6 prósent fleiri drengir
en stúlkur stunda nám í grunnskól-
um. Mestur munur í einstökum skóla
er í Grundaskóla á Akranesi, þar
sem drengirnir eru 255 en stúlkur
200, eða 27 prósent fleiri drengir en
stúlkur. Ásta sagði að kynjamunur-
inn í Grundaskóla endurspeglaði
kynjaskiptinguna á Akranesi því þar
hefðu í gegnum tíðina fæðst mun
fleiri drengir en stúlkur.
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
Könnun Hagstofu fslands á fjölda nemenda í grimnskólum landsins haustið 1998
deildarstjóri skólamálasviðs Hag-
Árbæjarskóli
fj ölmennastur