Morgunblaðið - 06.02.1999, Síða 70

,70 LAUGARDAGUR 6. FEBRÚAR 1999
MORGUNBLAÐIÐ
Dýraglens
Hundalíf
Dist.byUFS.lnc.
i‘{
Smáfólk
wWhat do doqsthink about?”5he wondered. “ 5omeday/, thouqht the doq,“someone]sqo\nq to leave the qate open, and rn be out of here like a rocKet.” “I suppose/’she 5aid,“allthey thínk about is eatínq.” 0 1 c 1 “Just don’t stand too close to that qate,” íhe dog chuckled.
jf f} i
„Hvað ætli hundar
hugsi?“ Hugleiddi
hún
a
„Einhvem dagin,“ hugsaði hund-
urinn, „mun einhver skilja hliðið
eftir opið og þá þýt ég út eins og
eldflaug."
„Ég býst við,“ sagði
hún, „að allt sem þeir
hugsi um sem sá að
borða.“
„Stattu bara ekki of
nálægt hliðinu.“ Flissaði
hundurinn
BREF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavik • Sími 569 1100 • Símbréf 569 1329
Erfíðleikinn við
Biblíuþýðingar
Frá Guðmundi Rafni Geirdal:
GUÐRÚN Sæmundsdóttir skrifaði
bréf til blaðsins með yfírskriftinni Því
svo elskaði Guð heiminn? Þar ræðir
hún um þær raddir sem hún hafi
heyrt undanfarin ár að hverjum sé í
sjálfsvald sett hvemig Bibh'an sé
túlkuð þar sem hún sé svo gömul og
þýðingamar séu óáreiðanlegar. Hún
segist ekki fallast á þetta og heldur
því fram að við eigum mjög góða
fræðimenn sem „...annast útgáfu Bi-
blíunnar og þeir kasta ekki til þess
höndunum."
Ég get svosem falhst á að þeir
fræðimenn sem annast þýðingu Biblí-
unnar í dag vanda sig mjög. Guð-
fræðistofnun Háskóla Islands gaf út
bókina Bibhuþýðingar í sögu og sam-
tíð árið 1990. í henni ræða helstu
fræðimennimir á þessu sviði hvemig
staðið hafi verið að þýðingum hingað
til. En þeir fjalla einnig ófeimnir við
vandann sem við er að etja. Þar skrif-
ar Guðrún Kvaran um Bibhuþýðingar
og íslenskt mál. Hún rekur Biblíuþýð-
ingar undanfarinna árhundraða og
ljóst er að þær vom ekkert alfull-
komnar. Þar minnist hún til að
mynda á Biblíu Steins biskups Jóns-
sonar frá 1628 og að margir hafi farið
hörðum orðum um þetta verk og seg-
ir: „Ebenezer Henderson sagði meðal
annars að hún væri Islendingum víða
óskiljanleg og verst allra íslenskra
biblía“ (bls. 40). Eins og margii- ef-
laust vita var Ebenezer stofnandi að
Hinu íslenska Biblíufélagi. Hins veg-
ar tók ekkert betra við þegar hann
gaf út fyrstu Biblíu félagsins. Guðrún
Kvaran segir eftirfarandi um þá út-
gáfu: „Oft hefur verið hnjóðað í Biblí-
una frá 1813 ... Prentvillur urðu
margar og sú verst að harmagrátur
Jeremie varð óvart harmagrútur. Bi-
blían fékk því snemma auknefnið
Grútarbiblía og hefur það varla aukið
hróður hennar“ (bls. 40).
Næst er gefin út Biblía í Viðey árið
1841 og nefnd Viðeyjarbiblía. Guðrún
Kvaran segir um þá útgáfu: „Hér
voru að verki menn er réttan skilning
höfðu á verkefni sínu, lögðu réttlátt
mat á eldri þýðingar og síðast en ekki
sízt viðm-kenndu að þrátt fyrir góðan
vilja og ásetning fer aldrei svo að ekki
megi um deila og betur fara“ (bls. 41).
Síðan rekur hún harðar deilur á þá
Biblíu. Einnig rekur hún harðar deil-
ur um Biblíuna sem gefín var út árið
1866 og segir að þær hafi líklega orðið
þess valdandi að Hið íslenska Biblíu-
félag ákvað árið 1887 að láta fara
fram endurskoðun á henni. Sú endur-
skoðun hafi ekki hafist fyrr en 1897
og að Haraldur Níelsson hafi tekið
það að sér og þýtt mestallt Gamla
testamentið úr hebresku.
Haraldur varð síðar prófessor við
Háskóla íslands og sú Biblía sem
hann á mestan heiðurinn af var gefin
út árið 1912. Sú útgáfa var kristnu
fólki leiðarijós í marga áratugi. Það
var þýðing hans sem eldri kynslóðim-
ar lásu eins og um heilagt rit væri að
ræða þar sem ekld mátti hreyfa við
einum bókstaf. En jafnvel hann, jafn-
vel Haraldur Níelsson, tók þátt í sín-
um ritdeilum. Um það segir Guðrún
Kvaran: „Um eina athugasemdina
sem Haraldur kallar „nisínuna" far-
ast honum svo orð: „Hinn háttvirti
höf. segir: „ætthöfðingi er stirt orð og
lurkslegt, í staðinn fyiTi' ættarhöfð-
ingi“. Ekki er að tala um smekk-
inn!“... Þessi athugasemd er því
furðulegri sem Haraldi hlýtur að hafa
verið það fullljóst að ættarhöfðingi
var sú samsetning sem algengust var,
og er enn“ (bls. 47). Guðrún Kvaran
er þama berlega að gefa í skyn að
Haraldur Níelsson hafi haft rangt við.
Síðan er önnur grein í ritröð Guð-
fræðistofnunarinnar sem ég vil minn-
ast á. Hún er eftir Þóri Kr. Þórðars-
son prófessor sem þýddi Biblíuna
sem gefin var út árið 1981 og er sú
Biblía sem nú er í gildi. Hann segir:
,,“Að þýða“ er í raun og vem að
takast á hendur óvinnandi verk. ...
Nýir lesendur taka við því sem iyrri
lesendur skildu eftir sig. - Af þessum
sökum getur þýðing aldrei verið full-
komin eftirmynd frumtextans. Hún
er aðeins endurhljómur endurhljóms"
(bls. 223-4).
Þetta leiðir til þess að það þarf
þroska til að skilja Biblíuna rétt. Ékki
nægir bókstafstrú og að lepja upp til-
vitnanir í þessa trúartexta rétt eins
og Guð sjálfur hafi skrifað þetta. Það
ero margir möguleikar á því hvemig
megi skilja það sem lesið er í þessu
riti. Því legg ég til að farið sé eftir
orðum prófessorsins og að Biblían sé
lesin sem endurhljómur endurhljóms
- eða með algengara málfari - sem
bergmál af bergmáli.
GUÐMUNDUR RAFN GEIRDAL,
skólastjóri og félagsfræðingur.
Tannréttingar barna -
Kostnaður afar sjaldan
yfír 500.000 kr.
Frá Tryggingastofnun ríkisins:
VEGNA „Bréfs til blaðsins“ í Morg-
unblaðinu miðvikudaginn 3. febrúai'
sl. frá ritara Breiðra brosa, Höllu
Magnúsdóttur, er nauðsynlegt að
koma eftirfarandi leiðréttingum og
ábendingum á framfæri:
Það er ekki rétt að endurgreiðslur
Tryggingastofnunar vegna tannrétt-
inga barna með skarð í vör eða gómi
hafi verið 100% til ársins 1997. Fullar
endurgreiðslur voru lagðar af árið
1994. Frá þeim tíma hefur TR greitt
75-90%, ekki 65-75% eins og segir í
bréfinu. Athugun Tryggingastofnun-
ar á greiðslum vegna tannréttinga
þessara barna sýnir að heildarkostn-
aður fer afar sjaldan yfir 500.000 kr.
á bam. Algengur kostnaður er á bil-
inu 250-350 þúsund kr. Það er því
ekki rétt að meðalkostnaður sé 1,5 til
2 milljónir eins og segir í bréfi Höllu.
Tryggingastofnun væntir breytinga
á reglum sem stofnuninni eru settar
um málefni þessara einstaklinga og
annarra með sambærilega meðfædda
galla. Að öðro leyti hefur Trygginga-
stofnun fullan skilning á því sjónar-
miði bréfritara að tannréttingar eru
kostnaðarsamar fyrir foreldra.
TRYGGINGASTOFNUN RÍKISINS.
AUt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt í upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt til að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
til birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.