Morgunblaðið - 20.05.1999, Blaðsíða 2

2 FIMMTUDAGUR 20. MAÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
Ljósmynd/Arctic Trucks
LEIÐANGURSMENN fylgdu ánni sem rennur úr Tasersuaq-vatni og í
Nuuk-fjörð. Einn bfllinn stakkst ofan í svo óttast var að skemmdir
hefðu orðið á vélbúnaði. Nákvæm skoðun sýndi að allt var í lagi.
ICE225 jeppaleiðangurinn
Ætla á jökul í dag
JEPPALEIÐANGURINN ICE225
ráðgerir að aka upp á Grænlands-
jökul í dag, að því er Arngrímur
Hermannsson leiðangursstjóri
sagði í gær. Ferðin sóttist seint úr
fjörunni innst í Nuuk-fírði og upp
að Tasersuaq-vatni sem er við
jökuljaðarinn. Ekið var á 5 km
hraða mest alla leið og þræddir ár-
farvegir til að valda ekki land-
spjöllum.
Um kvöldmat í gær, að íslensk-
um túna, voru leiðangursmenn ný-
famir yfir siðasta vaðið á ánni sem
rennur úr Tasersuaq-vatni og
komnir á ísilagt vatnið. Arngrímur
sagði að þeir hefðu mælt ísþykkt-
ina og væri hún 50-60 sentímetr-
ar. Eftir vatninu er um 25 km
greið leið að jökulsporðinum. Leið-
angursmenn ráðgerðu að hafa
næturstað á miðju vatninu og
leggja siðan á jökulinn í dag.
I fyrradag varð sex klukku-
stunda töf eftir að vélin í einum af
jeppunum þremur blotnaði í fyrr-
nefndri á. Bfllinn var þurrkaður
rækilega, farið yfir öll drif og gír-
kassa og rifið ofan af vélinni. Ekki
varð vart við neinar skemmdir og
gekk bfllinn eins og klukka eftir
að hann var settur saman á ný.
FRÉTTIR
Telur líkamlegt ofbeldi á börnum algengara en tölur sýna
Grunur um að tvö
börn hafi dáið
GESTUR Pálsson, bamalæknir á
Bamaspítala Hringsins, telur að ill
meðferð á bömum, og þar með talið
líkamlegt ofbeldi, sé algengari á Is-
landi en opinberar tölur gefi til
kynna. Líkamlegt ofbeldi á bömum
sé hins vegar í eðli sínu dulið vanda-
mál og því verði hin raunverulega
tíðni slíkra tilfella alltaf óþekkt.
Petta kom m.a. fram í máli Gests á
ráðstefnu um líkamlegt ofbeldi
gegn bömum, sem haldin var á veg-
um Bamavemdarstofu, Bamaspít-
ala Hringsins og Félags íslenskra
bamalækna, á Grand hóteli í gær. I
erindi hans kom einnig fram að á 20
ára tímabili hefðu tvö böm á ís-
landi, annað þriggja vikna og hitt
tólf mánaða gamalt, dáið af völdum
áverka sem gmnur hafi vaknað um
að mætti rekja til líkamlegs ofbeld-
is.
Gestur skýrði frá þvi að 308 böm
hefðu verið rannsökuð sérstaklega á
Bamaspítala Hringsins á síðustu 20
áram, flest að beiðni bamavemdar-
yfirvalda, vegna gruns um illa með-
ferð. Flest þessara bama hafa orðið
fyrir meintri kynferðislegri mis-
notkun eða ofbeldi en 15% þeirra
hafa orðið fyrir meintu líkamlegu
ofbeldi eða 43. Flestir þeirra síðast-
nefndu vora sjö ára eða yngri þegar
meint ofbeldi átti sér stað og eru
60% þeirra stúlkur og 40% drengir.
Að sögn Gests var hægt að stað-
festa með óyggjandi hætti að átján
þessara 43 barna hefðu orðið fyrir
líkamsmeiðingum. Alvarlegustu
áverkamir voru höfuðáverkar, síð-
an komu beinbrot, branasár og að
lokum algengustu áverkarnir sem
voru marblettir, rispur og bit.
Annað Utlu bamanna, sem áður var
getið, dó af höfuðáverkum og hitt af
kviðarholsáverkum.
Deyr eitt bam á ári?
Gestur segir að granur leiki á að
mun fleiri böm verði fyrir líkam-
legu ofbeldi en fyrrgreindar tölur
gefi til kynna og bendir á í því sam-
bandi að fyrir fáeinum áratugum
hafi verið talið að kynferðisleg mis-
notkun á börnum ætti sér ekki stað
hér á landi. Á undanfórnum árum
hefði hins vegar komið í ljós að
tíðnin væri svipuð og í nágranna-
löndum okkar. „Bretar fullyrða að
fjögur böm deyi á viku þar í landi
vegna illrar meðferðar og við vitum
að í Svíþjóð deyja 10 til 20 börn á
ári vegna þessa. Miðað við þessar
tölur getum við búist við því að
milli 10 og 20 börn á íslandi verði
fyrir alvarlegum líkamlegum
áverkum vegna ofbeldis á ári
hverju.“ Samkvæmt þessu, segir
hann, gæti verið að að meðaltaU
eitt barn dæi á ári í kjölfar líkam-
legs ofbeldis hér á landi.
Gestur segir í lokin að líkamlegt
ofbeldi sé í eðli sínu duhð vandamál,
eins og áður var getið, og að tíðni
slíkra ofbeldisverka verði aUtaf
óþekkt. Hins vegar bendir hann á
að þeir „fiski sem rói“ og á þá við að
fleiri slík tilfelli muni finnast leiti
menn að þeim. LæknisfræðUeg
þekking sé þó forsenda þess að
greiningin sé rétt. „Það þaif þekk-
ingu og reynslu tU þess að komast
að þeirri niðurstöðu að ekki hafi
verið um slys að ræða sem hafi
valdið áverkunum, því foreldrar
segja jú yfirleitt að það hafi verið
slys.“ Gestur leggur sömuleiðis
áherslu á að slík tUvik verði greind
sem fyrst áður en varanlegt tjón
hljótist af.
Davíð Oddsson um deiluna um lögsögu-
mörk Islands og Færeyja
Ekkert til fyrir-
stöðu að leita
samkomulags
Hundrað
manns yfir á
rauðu ljósi
UM 100 ökumenn, sem ekið hafa
yfir gatnamót á rauðu ljósi, eiga
vona á kæram í pósti ásamt gíró-
seðli á næstu dögum. I öllum tUvik-
um er stuðst við myndir sem tekn-
ar vora á myndavélar lögreglunnar
sem era á gatnamótum borgarinn-
ar.
Að sögn Karls Steinars Vals-
sonar hjá forvarnadeild lögregl-
unnar er þessi tala nokkuð há en
mest er um umferðarlagabrot á
vorin þegar veður og akstursskil-
yrði batna.
Karl sagði að reynslan af
myndavélunum væri góð og að þær
væru mikilvæg viðbót við löggæslu
í borginni.
Sauðfé
við Vestur-
landsveg
MARGT sauðfjár er um þessar
mundir á ferli við Vesturlandsveg
og þykir lögreglu í Borgamesi rétt
að vara fólk við, þar sem oft getur
skapast hætta þegar sauðfé hleyp-
ur yfir vegi.
Að sögn lögreglunnar er þetta
árstíðabundinn vandi en á vorin
þegar sauðburður er í hámarki er
hættan mest.
Alvarlegt
vinnuslys í
Kópavogi
RÚMLEGA fimmtugur maður
féll af vinnupalli um þrjá metra
niður á stétt í vesturbæ Kópa-
vogs í gær, en maðurinn var
sendur á gjörgæslu þar sem
hann liggur nú með alvarlega
höfuðáverka.
Slysið átti sér stað um klukk-
an 11 í gærmorgun við Vestur-
vör í Kópavogi. Maðurinn var
að vinna við brunaþéttingu þeg-
ar vinnupallur sem hann stóð á
rann til, þannig að maðurinn
féll niður og skall með höfuðið í
stéttina.
Að sögn læknis á gjörgæslu
er líðan mannsins eftir atvikum.
Harmoniku-
leikarar til
Færeyja
ÞRJÁTÍU harmonikuleikarar úr
Harmonikufélagi Reykjavíkur
héldu í gær af stað til Færeyja
þar sem þeir munu meðal annars
halda tónleika í Norræna húsinu.
Þeir lögðu upp frá Umferðarmið-
stöðinni og sigla til Færeyja. Þar
munu þeir hitta færeyska harm-
onikuleikara og verða að sögn
Karls Jónatanssonar, forsvars-
manns Harmonikufélags Reykja-
víkur, haldnir sameiginlegir tón-
leikar með Harmonikufélagi
Færeyja. Sagði hann að þetta
væri skemmtiferð og ætlunin að
efla tengsl við færeyska harmon-
ikuleikara.
DAVÍÐ Oddsson forsætisráðherra
segir að ekkert sé því tU fyrirstöðu
af Islands hálfu að leitað verði leiða
til að ná samkomulagi við Færeyinga
um mörk lögsögunnar á mUU Islands
og Færeyja. Anfinn Kallsberg, lög-
maður Færeyja, lýsti því yfir í gær
að mikilvægt væri að hefja viðræður
við íslendinga um hvar fastsetja eigi
lögsögumörkin á miUi Islands og
Færeyja í framhaldi af samkomulagi
sem Færeyingar, Danir og Bretar
hafa undirritað um miðlínu á milli
Færeyja og Bretlands.
íslendingar og Færeyingar hafa
deilt um hvar draga eigi lögsögu-
mörkin á milli landanna um langt
árabil en Danir, sem fara með utan-
ríkismál Færeyinga, hafa aldrei vilj-
að viðurkenna austasta hluta ís-
lands, Hvalbak, 10 metra hátt sker
um 35 km suðaustur af Kambanesi,
sem grannlínupunkt.
Eftir að íslendingar, Norðmenn
og Danir, fyrir hönd Grænlendinga,
náðu samkomulagi 1997 um afmörk-
un fiskveiðilögsögu milli landanna
þriggja var eina óleysta deilan um
mörk íslensku fiskveiðilögsögunnar
deUa íslands við Færeyjar. Tekið
var fram í samningi Islands og Dan-
merkur 1997 um afmörkun á um-
deUdu hafsvæði við miðlínuna milli
Islands og Grænlands að hann hefði
ekki fordæmisgildi varðandi afmörk-
un hafsvæðisins milli íslands og
Færeyja. Þá hefur deila Færeyinga
og Bretlands á undanfómum árum
um mörk landsgrunnslögsögu land-
anna milli Skotlands og Færeyja
valdið þvi að færeysk stjórnvöld
voru treg til að gera samning við Is-
land um lögsögumörk fyrr en niður-
staða hefði fengist í deiluna við Bret-
land.
Davíð Oddsson sagði í gær að
þetta mál hefði verið til skoðunar
„en það var Ijóst að það var ekki
heppUegt fyrir Færeyinga að vera að
semja á tvennum vígstöðvum. Þess
vegna létu menn nægja að Ijúka deU-
unni við Grænlendinga á sínum tíma
en ég held að menn séu alveg reiðu-
búnir til þess af okkar hálfu að svara
jákvætt hugmyndum af þessu tagi,“
sagði Davíð vegna yfirlýsinga lög-
manns Færeyja um að ná þurfi sam-
komulagi við Islendinga.
Viðskiptablað
Morgunblaðsins
Sérblað um viðskipti/atvinnulíf
; Viðtal við Katrínu Jóns-
: dóttur í Noregi/B2
.......................
• Viggó Sigurðsson vann mál
• ið gegn Wuppertal/B1
Fylgstu
með
nýjustu
fréttum
www.mbl.is