Morgunblaðið - 17.09.1999, Blaðsíða 50

50 FÖSTUDAGUR 17. SEPTEMBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
_______________HESTAR____________
Gamlir og stilltir hestar
bestir fyrir börn og byrjendur
Morgunblaðið/Ásdís Haraldsdóttir
Áhugi barna á hestum vaknar oft snemma og þau hafa mikla ánægju af samvistum við þá.
FRETTIR
Þriðja skóg-
arganga
haustsins
í HAUST standa Skógræktarfé-
lag íslands, Garðyi-kjufélag ís-
lands og Ferðafélag íslands fyrir
göngum til kynningar á áhuga-
verðum trjátegundum á höfuð-
borgarsvæðinu.
Árið 1947 kom út bókin Garða-
gróður og voru þar birtar mæling-
ar á fjölmörgum trjám. Sum þeirra
voru mæld aftur árin 1965 og 1989.
í göngunum eru teknar fyrir
ákveðnar trjátegundir, reynt að
hafa uppi á þeim trjám sem hafa
verið mæld og kannað hvernig
þeim hefur reitt af. Einnig verður
fjallað um hagnýt atriði við ræktun
viðkomandi trjátegunda.
Sl. laugardag voru skoðaðar
trjátegundirnar ilm- og silfurreyn-
ir. I þessari göngu verður skoðuð
trjátegundin álmur.Vonandi verður
hægt að finna hæsta álmtré borg-
arinnar.
Gangan hefst klukkan 10 laugar-
daginn 18. september við stóra
hlyntréð á homi Vonarstrætis og
Suðurgötu og tekur um tvo tíma.
Allt áhugafólk um ræktun er hvatt
til að mæta. Þeir sem taka þátt í
öllum göngunum geta átt von á
óvæntum glaðningi í lokin.
--------------
Málfundur um
atburdina á
Austur-Tímor
AÐSTANDENDUR vikublaðsins
Militant og Ungir sósíalistar halda
málfund föstudaginn 17. septem-
ber, kl. 17.30, í Pathfinder bóksöl-
unni á Klapparstíg 26.
Málefni fundarins eru atburð-
irnir á Austur-Tímor, hernaðará-
ætlanir heimsvaldasinna þar og
hver sé afstaða verkafólks til máls-
ins. Ræðumaður verður Ólöf
Andra.
-----♦-♦-♦----
Poppers
á Dubliner
HLJÓMSVEITIN Poppers leikur
á neðri hæð veitingastaðarins The
Dubliner föstudags- og laugar-
dagskvöld. Á efri hæðinni leikur
hljómsveitin Crash & Burn.
Veitingastaðurinn er opinn á efri
hæðinni frá kl. 12-3 og á neðri hæð
kl. 13-4 fóstudag og laugardag.
Áhugi á hestum virðist
oft vera meðfæddur og
ættgengur. En foreldr-
ar sem ekkert hafa haft
með hesta að gera vita
ekki hvaðan á sig stend-
ur veðrið þegar þeir
eignast barn sem þráir
ekkert heitar en að
eyða öllum sínum
stundum með hestum.
---2--------------------
Asdís Haraldsdóttir
spyr sig stundum að því
eins og aðrir foreldrar
hestabarna: Hvernig er
best að leiða bömin
inn í hestamennskuna
á farsælan hátt?
EFLAUST er mjög misjafnt
hvernig foreldrar kynna börn sín
íyrir hestum. Þeir sem sjálfir eru
mikið með hesta taka því margir
sem sjálfsögðum hlut að taka
börnin með í hesthúsið frá unga
aldri og þannig venjast þau hest-
unum. Hinir sem ekkert þekkja til
hesta eru í meiri vanda og þá má
leita til reiðskóla og reiðnámskeiða
sem víða eru haldin fyrir börn. En
hætturnar eru margar og leynast
víða og ætli flestir vilji ekki geta
vanið börnin sín við hesta og hafa
samt öryggi þeirra alltaf í fyrir-
rúmi?
í grein í vorhefti bandaríska
hestatímaritsins America’s Horse
er skemmtileg grein um það hvem-
ig leiða á böm inn í hestamennsk-
una. Greinina skrifar Luanne W.
Brownd. Hún fjallar um aðferðir
sem Rebekah Sayles Bachman not-
ar við kennslu við West Texas
A&M-háskólann, en þar kennir
hún börnum á hverju sumri um-
gengni við hesta. Heilræðin sem
vísað er til í greininni eiga við hvar
sem er og ekkert síður hér á Fróni.
Að flestu leyti eiga þau alveg eins
við fyrir fullorðna byrjendur.
Hestarnir á skólasvæðinu era
margir saman í girðingu, eins og
tíðkast hér á landi, en er ekki algilt
erlendis. Byrjað er að kenna börn-
unum um atferli hrossa í stóði, um
virðingarstigann og svo framvegis
svo þau skilji betur hegðun hross-
anna þegar á reynir.
Öryggi bamsins
hefur alltaf forgang
Markmiðið er að börnunum
þyki þægilegt að umgangast
hrossin. Byrjað er á byrjuninni og
þau eru látin fara með fylgdar-
manni til að ná hestunum og setja
á þau múl. Ef hestarnir verða óró-
legir og illa gengur er börnum
sagt að sleppa hrossunum það sé
alltaf hægt að ná þeim aftur.
Öryggi barnsins er alltaf látið hafa
forgang.
Þegar bamið hefur náð hestinum
er því kennt að teyma það að hest-
húsinu. Því er kennt að halda í
tauminn nálægt hestinum og halda í
enda taumsins með hinni hendinni.
Bannað er að vefja taumnum um
hendumar. Notaðir era mjög róleg-
ir hestar og barnið lærir að hestur-
inn er vinur og það er óhætt að vera
nálægt honum. Samt má ekki ganga
á undan hestinum þegar hann er
teymdur og er þetta gert meðal
annars til þess að börnin gangi ekki
of nálægt næsta hesti á undan.
Börn virðast hafa mikla samúð
með hrossum sem ekki era frjáls
og hafa tilhneigingu til að binda
þau þannig að þau nái niður til að
bíta gras. Þeim er hins vegar kennt
að það sé öraggara að gera þetta
ekki vegna hættunnar sem skapast
af því ef hesturinn stígur í taum-
inn. Þess vegna á taumurinn að
vera bundinn þannig að hesturinn
stendur frekar þétt upp við það
sem hann er bundinn í.
Næst er kennt að muna alltaf
eftir að vera sér meðvitandi um ef
BIODROGA
snyrtivörur
*Q_10*
húðkremið
Bankastræti 3, sími 551 3635.
Póstkröfusendum
gengið aftur fyrir hest. Mikil
áhersla er lögð á þetta og börnin
stöðugt minnt á það. Auðvitað er
misjafnt hvað tekur langan tíma að
læra þetta, en oftast eru það börn-
in sem era alin upp í kringum
hesta sem gleyma þessu öryggisat-
riði. Þau gerast líka frekar sek um
að ganga fram fyrir bundinn hest í
stað þess að ganga hringinn í
kringum hann.
Ekki ganga hugsunar-
laust fyrir aftan hesta.
Mikill tími fer í að snyrta og
bursta hestana. Ef barn er hrætt í
kringum hesta er þetta besta leið-
in til að komast yfir það. Sum
börn eru hrædd ef hesturinn
hreyfir sig örlítið en með því að
kemba og klappa nógu mikið kom-
ast þau að raun um að það er allt í
lagi þótt hann hreyfi sig aðeins.
Fljótlega komast þau svo að því
að það er öruggara að nota bursta
á fæturnar en kamba og að ekki
má standa beint fyrir aftan hest-
inn og bursta á honum taglið. Og
þótt ótrúlegt megi virðast hefur
þurft að kenna sumum krökkum
að þeir mega ekki sitja á jörðinni
á meðan þeir bursta fæturna á
hestinum.
Allt er þetta kennt til að venja
bamið við hesta og komast yfir
hræðslu og að það verði barninu
eðlilegt að fara varlega í kringum
hross. Ekki er talið gott að foreldr-
amir leggi alltaf á fyrir börnin og
lyfti þeim á bak og gleymi öllum at-
riðunum sem minnst er á hér að
framan. Auðvitað finnst mörgum
börnum mest gaman að ríða út, en
þau verða mun öruggari ef þau
byrja á því að umgangast hestinn á
jörðu niðri. Þau era líka nokkuð
nösk á að taka eftir því ef eitthvað
er að reiðtygjunum, svo sem slitið
leður, ónýtir lásar o.fl. og það læra
þau líka.
Þegar komið er á bak þurfa
ístöðin að passa vel þannig að
barnið finni til öryggis. Hins vegar
er mikið gert af því að láta þau ríða
án ístaða. Börnunum er nefnilega
strax kennt mikilvægi þess að
stjórna hestinum með fótunum.
Flestum er eðlilegra að stjórna
þeim með höndunum en takmarkið
er að börnin læri létt og næmt
taumhald strax í upphafi.
Börnin era látin ríða mest á
brokki eða kjörgangi hestanna.
Þetta er einföld en meðvituð leið til
að hafa hemil á ofurhugunum, sem
alltaf leynast innan um, og vilja
helst hoppa á bak og ríða hratt.
Allir ríða með hjálm. Alltaf!
Bestu barnahestarnir
eru gamlir og saddir
Hugmyndir foreldra um hvernig
hestur hentar barninu fyrst í stað
era æði misjafnar. Sumir halda að
gott sé að hafa nýtaminn hest til
þess að barnið og hann geti lært
saman. í flestum tilfellum er þetta
ekki góð hugmynd. Eldri hestar
eru yfírleitt betri barnahestar. Þó
er það ekki aldurinn einn og sér
sem ræður því, heldur hvort hest-
arnir eru þolinmóðir eða ekki. Oft
kemur þolinmæðin hjá hestinum
með aldrinum ef hann er lífsreynd-
ur og vel taminn. Einnig þarf hann
að vera rólegur í umgengni og
stilltur og á það bæði við um hesta
fyrir börn og allt óvant fólk.
Guðrún Fjeldsted sem hefur
áratuga reynslu af að kenna börn-
um hestamennsku hefur sagt að
þegar hún er að kenna yngstu
nemendum sínum, 6-8 ára börnum,
reynist henni best að nota gamla
hesta og hafa þá frekar sadda þeg-
ar lagt er af stað.
Ekki má gleyma því að börn
„vaxa upp úr“ hestum eins og hjól-
um. Til að halda áhuganum við
þurfa þau smám saman að fá að
takast á við öðravísi hross sem ger-
ir meiri kröfur til þeirra. Best er að
hafa gamla hestinn líka meðan ver-
ið er að venjast þeim nýja. Sá
gamli gæti síðan orðið öðru barni
ómetanlegur þegar það stígur sín
fyrstu skref í hestamennskunni.
Frumskógarleikfimi í hlöðunni
En börnin ríða ekki út allan dag-
inn og margir foreldrar sem stunda
hrossarækt, tamningar eða þeir
sem ríða mikið út þurfa oft að taka
börnin með í hesthúsið. Þá þurfa
þau að hafa eitthvað fyrir stafni
þegar þau eru ekki að hjálpa til við
gegningarnar. Hæglega má útbúa
rólur inni í hlöðu eða setja upp
kaðla hjá heyrúllunum þannig að
hægt sé að stunda framskógarleiki.
Fyrir yngstu börnin, sem eru
búin að fá nóg af því að sofa úti í
vagni, er hægt að koma upp ramm-
byggðri grind. Undirrituð hefur
reynslu af barnagrind í hesthúsi.
Hún reyndist ágætlega þangað til
barnið tók upp á því að berhátta
sig til að beina athyglinni frá hest-
unum og að sér.
Ef til vill er besta ráðið að finna
barnapíu sem hefur mikinn áhuga
á hestum og leyfa henni að fara á
hestbak þegar tækifæri gefst. Síð-
ast en ekki síst verður að muna að
geyma hættuleg verkfæri og efni
þar sem börn ná ekki til.
SMÁAUGLÝSINGAR
KENNSLA
Rússneska í MÍR
Námskeið, ætluð byrjendum og
framhaldsnemum, hefjast í lok
september ef næg þátttaka fæst.
Upplýsingar á Vatnsstig 10 sunnu-
daga kl. 14—18, sími 551 7928, á
öðrum tlmum í síma 551 7263.
Félagsstjórn MÍR.
HÁMARKS ÁRANGUR
s: 557 2450 • www.sigur.is
DULSPEKI
#Sálarrannsókna-
félag Suðurnesja
Skyggnilýsingafundur
María Sigurðardóttir, miðill,
verður með skyggnilýsingafund í
húsi félagsins, Víkurbraut 13 í
Keflavík, sunnudaginn 19. sept-
ember kl. 20.30. Húsið verður
opnað kl. 20.00. Allir velkomnir.
Stjórnin.
Halla Sigurgeirsdóttir,
andlegur læknir.
Huglækningar, sjálfsuppbygg-
ing, áruteiknun/2 form.
Uppl. í síma 562 2429 f.h.
Miðlun — spámiðlun
Lífsins sýn úr fortíð í nútíð og
framtíð? Tlmapantanir og upp-
lýsingar í síma 561 6282. (Ath.
breytt símanúmer). Geirlaug.
FÉLAGSLÍF
I.O.O.F. 1 * 1809178’/! = Reikn.
september
Er þér sama um börnin?
Hvað verður um börnin?
Vilt þú hafa áhrif á framtíð þeirra?
Þá stendur þér til boða helgar-
námskeið sem hefst föstudaginn
17. september kl. 20.00 í hús-
næði Vegarins á Smiðjuvegi 5,
Kópavogi.
Kennarar eru Eva Nordsen frá
Svíþjóð og Aina Laukhammerfrá
Noregi.
Allir hjartanlega velkomnir.
www.vegurinn.is