Morgunblaðið - 17.11.1999, Blaðsíða 14

14 MIÐVIKUDAGUR 17. NÓVEMBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Afl fyrir Austurland afhenti rLkisstjórninni yfírlýsingu
Skora á stjórnvöld
að hvika ekki frá
stóriðjuáformum
Morgunblaðið/Ásdís
Einar Rafn Haraldsson forniaður Afls fyrir Austurland afliendir Davíð
Oddssyni forsætisráðherra og Finni Ingólfssyni iðnaðarráðherra yfir-
lýsingu 2.240 félagsmanna samtakanna.
STJÓRNARMENN Samtakanna
Afls fyrir Austurland afhentu Da-
víð Oddssyni forsætisráðherra og
Finni Ingólfssyni iðnaðar- og við-
skiptaráðherra yfirlýsingu 2.240
félagsmanna samtakanna í gær í
tilefni þess að fyrri umræða þings-
ályktunartillögu iðnaðarráðherra
um framhald framkvæmda við
Fljótsdalsvirkjun hófst á Alþingi.
Einar Rafn Haraldsson formað-
ur Afls fyrii’ Austurland afhenti
ráðherrunum félagatal samtak-
anna, en eftirfarandi yfirlýsing var
undirrituð á stofnfundi samtak-
anna: „Við undirrituð óskum eftir
að gerast félagar í Afli fyi-ir Aust-
urland (AFA), samtökum um nýt-
ingu orkuauðlinda til atvinnuupp-
byggingar á Austurlandi. Við skor-
um jafnframt á stjórnvöld að hvika
hvergi frá áformum um virkjun
fallvatna á Austurlandi og upp-
byggingu stóriðju á Reyðarfirði,
Austfirðingum og þjóðinni allri til
heilla.“
Andstæðingum áformanna
á þingi hefur fækkað
Davíð Oddsson forsætisráð-
herra sagði þegar hann tók á móti
undirskriftunum að ríkisstjórnin
deildi þeim viðhorfum að uppbygg-
ing stóriðju á Austurlandi yrði
landinu öllu til heilla og vonandi
sérstaklega Austurlandi. Þá sagði
hann að andstæðingum fram-
kvæmdanna hefði fækkað verulega
á þingi, ef marka mætti umræð-
urnar á Alþingi í gærmorgun.
„Við heyrum ekki á þeim um-
ræðum sem fram hafa farið í dag
að það hafi komið nokkuð nýtt
fram sem gefur ástæðu til að ætla
að þingið muni hvika frá þeim
stuðningi sem það hefur veitt mál-
inu og þeim heimildum sem það
hefur gefið,“ sagði forsætisráð-
herra.
Einar Rafn sagði að eðlilegt
væri að leggja fram yfirlýsingu fé-
lagsmanna þegar umræður um
málið væru að hefjast á Alþingi og
ekki væri um að ræða keppni um
undirskriftir, í ljósi þess að önnur
undirskriftasöfnun hefur verið sett
á laggirnar þar sem andstætt sjón-
armið kemur fram. Hann lagði
áherslu á að hér væri ekki um að
ræða undirskriftasöfnun sem aug-
lýst hefði verið í fjölmiðlum og á
annan hátt, heldur væri hér um að
ræða félagatal samtaka sem ein-
staklingar gangi frjálsir til liðs við.
Skipun í
embætti
héraðs-
dýralækna
LANDBÚNAÐARRÁÐHERRA
hefur skipað í eftirtalin embætti
héraðsdýralækna til næstu fimm
ára frá 1. desember 1999 á eftirfar-
andi hátt:
Austur-Húnaþingsumdæmi, Sig-
urður H. Pétursson, Austurlands-
umdæmi syði-a, Hákon Hansson,
Borgarfjarðar- og Mýraumdæmi,
Gunnar Gauti Gunnarsson, Dalaum-
dæmi, Sigurbjörg Ó. Bergsdóttir,
Gullbringu- og Kjósarumdæmi,
Gunnar Órn Guðmundsson, Skaga-
fjarðar- og Eyjafjarðarumdæmi,
Ölafur Valsson, Snæfellsness-
umdæmi, Rúnar Gíslason, Suður-
landsumdæmi, Katrín H. Andrés-
dóttir, Vestfjarðaumdæmi 1 og 2,
Sigríður I. Sigurjónsdóttir, Vestur-
Húnaþingsumdæmi, Egill Gunn-
laugsson, Vestur-Skaftafellsum-
dæmi, Gunnar Þorkelsson, Þingeyj-
arumdæmi 1 og 2, Vignir Siguróla-
son og Þingeyjarumdæmi 1 og 2,
Bárður Guðmundsson.
Lögformlegt umhverfismat I Afgreiðsla á Alþingi

Skýrsla Landsvirkjunar um mat á
umhverfisáhrifum Fljótsdalsvirkjunar
I
Skipulagsstofnun
gerir athugasemdir við skýrsluna, auglýsir
hana og frest til að gera athugasemdir
— Umsagnir aðila
sem leitað er eftir áliti hjá
-----Athugasemdir
almennings
Skipulagsstofnun
vinnur úr umsögnum og athugasemdum
Skipulagsstjóri
kveður upp úrskurð um framkvæmdina:
/
Fallist er á
framkvæmdina
Framkvæmd
er hafnað
Fallist er
framkvæmdina
. \
Úrskurður
um frekara mat
Endurbætt skýrsla
Sama ferli aftur
hjá skipulagsstofnun I
Úrskurður: f
/
Framkvæmd-
inni er hafnað
/ /
Urskurð skipulagsstjóra er hægt
aö kæra til umhverfisráðherra
Þingsályktunartillaga iðnaðarráðherra um
framhald framkvæmda v. Fljótsdalsvirkjunar
Til grundvallar er skýrsla Landsvirkjunar
Tillaga lögð fram á Alþingi
og rædd þar
Umfjöllun
iðnaðarnefnd

Umsögn
umhverfisnefndar
og mat á skýrslu
frá aðilum sem
leitað er eftir
umsögnum hjá
Umræður á Alþingi
um tillögu og álit nefndar
Alþingi tekur
tillöguna til afgreiðslu
/ \
Tillaga Tillaga ekki
samþykkt samþykkt
Landsvirkjun getur ?
hafið framkvæmdir
Munurinn á lögformlegu mati á umhverfísáhrifum og afgreiðslu Alþingis
Andmælaréttur einstak-
linga ekki lögbundinn
SKÝRSLA Landsvirkjunar um umhverfisáhrif
Fljótsdalsvirkjunar er metin á Alþingi. Hún er
ekki lögð fram hjá Skipulagsstofnun eins og lög
um mat á umhverfisáhrifum gera ráð fyrir með
framkvæmdir sem hafa umtalsverð áhrif á um-
hverfið. Munurinn á þessum tveimur leiðum er
þónokkur.
Þegar metin ei-u umhverfisáhrif fram-
kvæmda samkvæmt lögum er skýrsla um mat á
áhrifum framkvæmdaf lögð fram hjá Skipu-
lagsstofnun. í henni eru týndar til allar upplýs-
ingar um þau áhrif sem framkvæmdin kann að
hafa á umhverfið. Framkvæmdaraðilinn vinnur
þá skýrslu eða lætur vinna hana fyrir sig.
Skipulagsstofnun auglýsir framkvæmdina
og óskar eftir umsögnum hagsmunaaðila. Al-
menningur hefur kost á að senda inn athuga-
semdir til að veita framkvæmdaraðilum og
stjórnvöldum aðhald og til að gæta eigin hags-
muna. Stofnunin fer að þvi búnu yfir skýrsluna
og þær umsagnir og ábendingar sem hafa
borist. Að þvi loknu úrskurðar skipulagsstjóri
um framkvæmdina. Niðurstaðan getur verið á
þrjá vegu, annaðhvort er fallist á hana, frekari
upplýsinga er krafist eða framkvæmdinni er
hafnað. Urskurðinn er hægt að kæra til um-
hverfisráðherra.
Kæruréttur einstaklinga virtur
í formlega matinu
Ákveði framkvæmdaraðili samkvæmt úr-
skurði skipulagsstjóra að fara í frekara mat afl-
ar hann ítarlegri gagna um framkvæmdina og
leggur skýrsluna aftur inn til Skipulagsstofnun-
ar. Þá tekur sama ferlið við aftur og annaðhvort
fellst skipulagsstjóri á framkvæmdina eða hafn-
ar henni. Þann úrskurð er jafnframt hægt að
kæra til umhverfísráðherra.
Meðferð skýrslu Landsvirkjunar um um-
hverfisáhrif Fljótsdalsvirkjunar á Alþingi
grundvallast hins vegar á þingsályktunartillögu
iðnaðarráðherra um að framkvæmdum við
virkjunina verði framhaldið. Tillagan hefur ver-
ið lögð fram á Alþingi og verður hún tekin fyrir
í iðnaðarnefnd. Umhverfisnefnd veitir umsögn
um tillöguna. Nefndirnar leita álits sérfræðinga
og hagsmunaaðila og einnig getur almenningur
haft samband við þær. Þegar iðnaðarnefnd hef-
ur afgreitt tillöguna er hún rædd á Alþingi á ný
og tekin til afgi’eiðslu.
Munurinn á leiðunum tveimur felst einna
helst í tveimur þáttum. Annars vegar því, að í
meðferð Alþingis hefur almenningur ekki lög-
bundið hlutverk, þ.e. tryggingu fyrir því að
hann geti haft áhrif á framvindu mála áður en
framkvæmdin er leyfð, eins og í lögformlega
ferlinu. I öðru lagi hefur almenningur ekki kost
á að kæra niðurstöðu Alþingis, eins og hann
hefur möguleika á að gera við niðurstöðu skipu-
lagsstjóra.
Ólafur Örn Haraldsson
þingmaður um mál
Fljótsdalsvirkjunar
Umræð-
um lýkur
ekki á
þinginu
ÓLAFUR Örn Haraldsson,
þingmaður Framsóknarfokks-
ins, segir að umræðu um
Fljótsdalsvirkjun verði síður
en svo lokið jafnvel þótt sam-
þykkt verði á Alþingi að ráðast
í virkjunina án þess að form-
legt mat á umhverfisáhrifum
fari fram. Á þingflokksfundum
stjórnarflokkanna í síðustu
viku samþykktu allir viðstadd-
ir þingmenn að þingsályktun-
artillaga iðnaðarráðherra um
framhald framkvæmda við
Fljótsdalsvirkjun skyldi lögð
fyrir Alþingi, nema Ólafur
Órn.
Ólafur Örn lagði fram bókun
á þingílokksfundi Framsókn-
arflokksins þar sem hann ít-
rekaði þær skoðanir sínar að
hann teldi aðra leið heppilegri
og skynsamlegri en þá sem
þingsályktunai’tillagan mælti
fyrir um.
Treysti því að vilji
þjóðarinnar verði virtur
„Ég ítrekaði þær skoðanir
mínai’ sem komið hafa fram op-
inberlega, en hafa ekki komið
fram með formlegum hætti
innan þingflokksins áður; að ég
teldi að þingflokkurinn og rík-
isstjórn ættu að beita sér fyrir
því að umhverflsáhi’if fyrirhug-
aðrar Fljótsdalsvii’kjunar færu
í sama ferli og gert væri ráð
fyrir í lögunum um mat á um-
hverfisáhrifum. Af þeim sökum
gæti ég ekki stutt þá þingsá-
lyktunartillögu sem lögð var
fram,“ sagði Ólafur í samtali
við Morgunblaðið. Hann sagði
jafnframt að þingflokkurinn
virti sínar skoðanir og það
hefði komið fram á fundinum.
Ólafur sagði að máli Fljóts-
dalsvirkjunar væri síður en
svo lokið þó svo að samþykkt
yrði á Alþingi að halda áfram
framkvæmdum við virkjunina.
Hann sagðist treysta því að
ráðamenn þjóðarinnar myndu
virða vilja almennings sem
fram hefði komið að undan-
förnu í skoðanakönnunum, í
málefnalegum rökum sem
mæltu á móti framkvæmdum
við virkjunina án undangeng-
ins mats á umhverfisáhrifum
og undirskriftasöfnun, sem nú
væri í gangi, og krefðist form-
legs mats á umhverfisáhrifum.
Fljótsdalsvirkjun
aðeins fyrsta skrefið
„Ég treysti því að menn
muni virða vilja þjóðarinnar,“
sagði Ólafur Örn og hélt
áfram:
„Mér er ofarlega í huga í
þessu máli að Fljótsdalsvirkj-
un er líklega ekki nema fyrsta
skrefíð að þeim framkvæmd-
um sem gerðar verða á hálendi
íslands. Þess vegna hefði ég
talið best að staldra við og
horfa til líklegs framhalds og
skoða um hvað er að tefla í
náttúru íslands," segir Ólafur
og vísar þar í Kárahnúkavirkj-
un sem ráðast þarf í verði ál-
verið á Reyðarfirði stækkað.
Á þingflokksfundi Sjálf-
stæðisflokks var einróma sam-
þykkt af viðstöddum þing-
mönnum að leggja tillöguna
fyrir þingið, að sögn Sigríðar
Onnu Þórðardóttur, formanns
þingflokksins.