Morgunblaðið - 30.11.1999, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913
273. TBL. 87. ARG.
ÞRIÐJUDAGUR 30. NOVEMBER 1999
PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Lýðræðissinnar og sambandssinnar tilnefna ráðherra í nýja heimastjórn á Norður-írlandi
Kaþólikkar og mót-
mælendur hlið við hlið
Belfast. AFP, AP, Reuters.
LEIÐTOGAR sambandssinna og
lýðveldissinna á Norður-Irlandi tii-
nefndu í gær ráðherra í fyrstu
heimastjórn héraðsins í 25 ár, sam-
kvæmt friðarsamkomulaginu sem
undirritað var á síðasta ári. Tíu
ráðherrar verða í stjórninni og
koma þeir úr röðum mótmælenda
og kaþólskra, þar með talið úr
Sinn-Fein, stjórnmálaarmi Irska
lýðveldishersins (IRA). :
Stjórnin kemur saman í fyrsta
sinn á fimmtudag, og er vonast til
þess að í kjölfarið muni IRA til-
nefna fulltrúa í nefnd er fjallar um
afvopnun hryðjuverkahópa. Gerry
Adams, leiðtogi Sinn Fein, fagnaði
stjórnarmynduninni í gær og sagði
hana marka algjör tímamót í sögu
Norður-írlands. Adams á ekki sæti
í stjórninni, en talsmenn Sinn Fein
skýrðu það á þann veg að þar sem
flokkurinn hefði sameiningu Ir-
lands á stefnuskrá sinni væri ekki
rétt að leiðtoginn tæki sæti í norð-
ur-írskri heimastjórn.
Harðlínumenn úr hópi sam-
bandssinna gerðu sitt til að tefja
fyrir tilnefningum ráðherra á fundi
norður-írska heimastjórnarþings-
ins í gær, en þeir eru mótfallnir því
að fulltrúar Sinn Fein fái að taka
sæti í stjórninni áður en IRA hefur
hafið afvopnun. Lagði DUP-flokk-
ur Ians Paisleys fram þingsálykt-
unartillögu um að útiloka Sinn
Fein frá stjórnarsetu, þar sem það
væri ekki lýðræðislegur flokkur.
Tillagan var felld og var þá unnt að
hefja tilnefningu ráðherra.
Flokkur Davids Trimbles for-
sætisráðherra, Sambandssinnar
Ulster (UUP), hlýtur þrjá ráð-
herra í heimastjórninni, Sinn Fein
tvo, flokkur hófsamra kaþólikka
(SDLP) þrjá og Lýðræðislegi sam-
bandsflokkurinn (DUP) fær tvo.
Umdeildasta tilnefningin var
skipan Martins McGuinness í emb-
ætti menntamálaráðherra fyrir
hönd Sinn Fein. McGuinness er að-
alsamningamaður flokksins og er
talinn hafa verið leiðtogi IRA á
áttunda áratugnum.
■ Framtíð/28
AP
Fulltrúar Sinn Fein, Mitchell McLaughlin, Gerry Adams og Martin
McGuinness, koma til Stormont, byggingar norður-írska heimastjórn-
arþingsins, í gær.
Mikil mótmæli vegna fundar
Heimsviðskiptastofnunarinnar í Seattle
Lögregla girti ráð-
stefnubygginguna af
New York, Seattle, Washingion. AFP, AP, Reuters.
Mótmælandi gefur friðarmerki fyrir utan ráðstefnumiðstöðina í gær.
Tugþúsundir
óbreyttra borgara
enn í Grosní
FJOGURRA daga ráðherrafundur
aðildarríkja Heimsviðskiptastofnun-
arinnar hefst í Seattle í Bandaríkj-
unum í dag. A fundinum verður
reynt að ná samkomulagi um dag-
skrá næstu samningalotu stofnunar-
innar um frelsi í alþjóðaviðskiptum,
sem hefjast mun á næsta ári. Fjöldi
manna mótmælti óheftu viðskipta-
frelsi fyrir framan ráðstefnumið-
stöðina í Seattle á sunnudag, og
afgirti lögregla bygginguna í nokkr-
ar klukkustundir í gærmorgun, þar
sem svo virtist sem tilraun hefði
verið gerð til innbrots um nóttina.
Komust starfsmenn og fundargestir
ekki inn í ráðstefnumiðstöðina fyrr
en langt var liðið á morgun.
Umhverfisvemdarsinnar, dýra-
verndunarsinnar, fulltrúar verka-
lýðsfélaga og trúarhreyfinga stóðu
áfram fyrir mótmælum ' við
ráðstefnumiðstöðina í gær. A
spjöldum mótmælenda mátti meðal
annars lesa aðdróttanir um að WTO
væri annara um ágóða af viðskipt-
um en um mannréttindi og náttúru-
vernd.
AFP-fréttastofan hafði eftir hátt-
settum starfsmanni Sameinuðu
þjóðanna í gær að Kofi Annan,
framkvæmdastjóri SÞ, myndi í
ræðu sinni á fundinum í dag færa
mótmælendum þau skilaboð að
Heimsviðskiptastofnunin væri ekki
vettvangur til að ræða félagsleg
vandamál og umhverfisvá.
Búist við 50 þúsund mót-
mælendum við komu Clintons
Bill Clinton Bandaríkjaforseti
mun sitja fund ráðherranna í Seatt-
le á morgun, og er búist við að allt
að fimmtíu þúsund taki þátt í mót-
mælum við komu hans. Joe Lock-
hart, talsmaður Hvlta hússins, vís-
aði því á bug í gær að mótmælin
hefðu áhrif á störf bandarísku send-
inefndarinnar, og sagði að Clinton
myndi eiga fundi með fulltrúum
nokkurra hópa mótmælenda. Lock-
hart sagði að helsta markmið
Bandaríkjastjómar á fundinum
væri að fá því framgengt að niður-
greiðslur til landbúnaðar yrðu lækk-
aðar. Einnig yrði lögð áhersla á
opnun markaða og rafræn viðskipti.
■ Aðildarþjódir/38
■ Kynntu/76
RÚSSAR héldu uppi hörðum
árásum á Grosní, höfuðborg Tsjet-
sjníu, í gær þrátt fyrir vaxandi
gagnrýni á Vesturlöndum. Létu
þeir sprengjum rigna yfir íbúðar-
hverfi og aðalgötuna í borginni og
er haft eftir vitnum, að óbreyttir
borgarar hafi fallið.
Talsmaður rússneska hersins
sagði í gær, að gerðar hefðu verið
árásir á tvær vopnaverksmiðjur í
Grosní, eldsneytisbirgðageymslu,
fjarskiptastöð og brýr, auk árása á
búðir skæruliða í fjöllunum. Sagði
hann, að búið yrði að umkringja
borgina alveg um miðjan desem-
ber.
Hermt er að margir óbreyttir
borgarar hafi legið í valnum er
rússneskar herþotur gerðu
sprengjuárás á aðalgötuna í borg-
inni, en á sunnudag létu Rússar
dreifimiðum rigna yfir hana þar
sem óbreyttir borgarar voru hvatt-
ir til að flýja. Ljóst er, að það geta
samt ekki allir, til dæmis ekki
gamalt fólk og lasburða, og auk
þess er lítið orðið um farartæki. Þá
voru landamærin við Ingúsetíu lok-
uð í gær og þar beið hálfs kíló-
metra löng flóttamannalest.
Talið er, að allt að 50.000
óbreyttir borgarar séu enn í Grosní
en borgin er víða rústir einar.
Vísa afskiptum
ÖSE ábug
Gagnrýni vestrænna ríkja á
hernaðinn í Tsjetsjníu eykst stöð-
ugt og hugsanlegt er, að hann
muni tefja alþjóðlegar lánveitingar
til Rússa. Knut Vollebæk, yfirmað-
ur ÖSE, Öryggis- og samvinnu-
stofnunar Evrópu, ræddi í gær við
Igor Ivanov, utanríkisráðherra
Rússlands, um Tsjetsjníu í
Moskvu, en Vollebæk vonast til að
geta kynnt sér ástandið í landinu á
næstu dögum. Rússar hafa hins
vegar ítrekað þá afstöðu sína, að
hernaðurinn í Tsjetsjníu sé innan-
ríkismál, sem ekki komi ÖSE við.
Borís Jeltsín, forseti Rússlands,
ræddi við ráðgjafa sína um Tsjet-
sjníustríðið fyrir helgi þótt hann
væri þá með lungnakvef að sögn
lækna. I gær var hann síðan fluttur
á sjúkrahús með lungnabólgu.
Ríkisstjórn Malasiu
heldur velli
MAHATHIR Mohamad, forsætis-
ráðhen-a Malasíu, lýsti í gærkvöldi
yfir sigri stjórnarflokks síns í þing-
kosningunum sem fram fóru í gær.
Sagði hann að stjórnin hefði náð
því takmarki sínu að hljóta tvo
þriðjuhluta þingsæta.
Mahathir, sem hefm' setið lengst
allra kjörinna þjóðarleiðtoga í As-
íu, mun því að öllum líkindum
gegna embætti forsætisráðherra
fimmta kjörtímabilið í röð. Hann
sagði fréttamönnum að samkvæmt
bráðabirgðatölum hefði kosninga-
bandalag hans, Barisan, hlotið 133
af 193 sætum á malasíska þinginu.
Wan Azizah, eiginkona Anwars
Ibrahim, fyrrverandi aðstoðarfor-
sætisráðheira sem nú situr í fang-
elsi, náði kjöri í Permatang Pauh,
en Anwar gegndi þingmennsku
fyrir kjördæmið í 16 ár. Búist er
við að Azizah muni leiða stjórn-
arandstöðuna á þinginu.