Morgunblaðið - 30.11.1999, Qupperneq 36

36 ÞRIÐJUDAGUR 30. NÓVEMBER 1999
LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ
Erindi um framseljanlegar aflaheimildir gefín út á bók
Markmiðið að bæta umræðuna
ÚT ER komin bókin Individual
Transferable Quotas in Theory and
Practice, eða Framseljanlegar afla-
heimildir í orði og á borði, en hún
hefur að geyma ellefu erindi ís-
lenskra og erlendra fræðimanna um
breytta skipan fískveiðistjórnunar-
mála í heiminum á ofanverðri tutt-
ugustu öld. Ritstjórar eru Ragnar
Arnason og Hannes Hólmsteinn
Gissurarson, prófessorar við Há-
skóla Islands.
Téð erindi komu fram á alþjóð-
legri ráðstefnu undir sömu yfir-
skrift sem fram fór í Reykjavík fyrir
ári. Að sögn Ragnars Arnasonar er
tilgangur bókarinnar að koma er-
indum þessum á framfæri með það í
huga að þau bæti umræðuna og upp-
lýsi landsmenn um hluti sem snúa
að kvótakerfinu, veiðigjaldi og öllu
því sem lýtur að stjórn fiskveiða.
„Þessi bók er fyrst og fremst gefin
út í upplýsingarskyni," segir hann.
Bókin fer í almenna dreifingu hér
innanlands en jafnframt er stefnt að
því að hún fari í dreifingu erlendis.
„Við höfum lagt drög að því að bókin
fari í einhverja dreifingu erlendis.
Það er mikill áhugi á þessum málum
um allan heim og við höfum hugsað
okkur að á ráðstefnum og fundum,
og upplýsa landsmenn
Morgunblaðið/Kristinn
Arni Mathiesen sjávarútvegsráðherra tekur við bókinni af ritstjórun-
um, Ragnari Árnasyni, fyrir miðju, og Hannesi Hólmsteini Gissurarsyni.
þar sem menn koma saman til að
ræða þessi mál, verði aðgangur að
henni, auk þess sem við vonumst til
að fá einhverja dreifingaraðila til
liðs við okkur til að koma bókinni á
framfæri."
Að áliti Ragnars er brýnt að upp-
lýsingar um stjórn fiskveiða séu að-
gengilegar fyrir íslendinga. Þjóðin
hafi mikinn áhuga á málinu. „Það
hefur lengi verið þörf á því að taka
saman efni um þetta mál og gera að-
gengilegt fyrir Islendinga. Þessi
bók er að vísu á ensku en við Hann-
es - og reyndar fleiri menn - höfum
rætt það okkar í milli að kannski
ættum við að reyna að taka saman
íslenska bók um svipað efni. Þá er
ég jafnvel að tala um kennslubók af
einhverju tagi.“
Auk Ragnars og Hannesar eru
tveir íslenskir fræðimenn höfundar
að efni í bókinni, Þórólfur Matthías-
son og Birgir Þór Runólfsson en
þeir eru báðir dósentar við Háskóla
Islands. Hinir höfundarnir sjö eru
erlendir, þar af tveir heimsþekktir
menn á sínu sviði. „Anthony Scott,
prófessor við háskólann í British
Columbia, er af ýmsum talinn einn
af feðrum fiskihagfræðinnar. Hann
skrifaði fyrstu eða aðra greinina
sem fram kom um þetta efni árið
1955 og hefur verið mjög virkur síð-
an. Allir sem einhvern tíma hafa lit-
ið á fiskihagfræði vita hver hann er.
Síðan er þarna Lee G. Anderson,
prófessor við háskólann í Delaware,
sem er einnig heimsþekktur á þessu
sviði. Einnig má nefna Ronald N.
Johnson, prófessor við háskóla í
Montana, en hann er ekki bara
þekktur fyrir afskipti sín af fiski-
hagfræði heldur líka eignarréttar-
skipan almennt. Af útlendingunum
eru þetta helstu nöfnin. Philip Ma-
jor er nefndur sérstaklega á bókar-
kápu en hann var uppbyggjandi
nýsjálenska fiskveiðistjórnunar-
kerfisins. Fyrir það er hann mjög
þekktur enda er þetta eitt frægasta
kerfið í heiminum.“
Heimurinn hrekkur skammt
KVIKMYIVÐIR
Bíóhöllín, Laugar-
ásbíó, Nýja bíó
Akureyri
THE WORLD IS NOT EN-
OUGH ★★‘/2
Leikstjóri Michael Apted. Hand-
ritshöfundar Neal Purvis, Robert
Wade, Bruce Feirstein. Kvik-
myndatökusljóri Adrian Baddle.
Tónskáld David Arnold, II. Aðal-
leikendur Pierce Brosnan, Sophie
Marceau, Robert Carlyle, Denise
Richards, Robbie Coltraine, Judi
Dench, Desmond Llewelyn, John
Cleese. 130 mín. Bandarísk. MGM,
1999.
HEIMURINN hrekkur skammt
þegar James Bond á í hlut. Bálkur-
inn um breska leyniþjónustumann-
inn og ofurhugann er orðinn sá
lengsti í kvikmyndasögunni og hefur
komið víða við. Eins gott að hann
haldi líftórunni um sinn því mynda-
röðin er nú orðin lífæð sögufrægasta
kvikmyndavers sögunnar; Metro
Goldwyn Meyer. Og satt að segja
fátt sem bendir til að 007 sé í bráðri
útrýmingarhættu
I 19. kafla Bondsögu er 007
(Pierce Brosnan) sendur til Azerba-
jdzhan, eins hinna nýju, „frjálsu"
ríkja gamla Sovét, til að vernda El-
ektru (Sophie Marceau), einkaerf-
ingja olíugreifans Kings, sem á mikið
undir sér við Kaspíahafið, en svo
virðist sem Bond og leyniþjónustan
hafi átt þátt í dauða hans. Til sögunn-
ar kemur anarkistinn, mikil-
mennskubrjálæðinguiánn og heims-
valdasinninn Renard (Robert
Carlyle). Byssukúla, sem klemmd er
við heilabú hans eftir mislukkaða til-
raun til að koma honum fyrir kattar-
nef, gerir það að verkum að Renard
er gjörsneyddur tilfinningum. Sem
fyrr er fátt sem sýnist í tvísýnum
heimi Bonds og erfitt að greina vini
frá fjendum.
Að baki þessum langa bálki, er
vitaskuld skotheld formúla. Ofur-
svöl, kaldhæðin og kvensöm hetja,
sætar stelpur, jafnan nýstárleg
brellutækni, illvígir óvinir, fjarlægir
og fagrir tökustaðir. Það sem fram-
leiðendur þurfa að gæta að er að af-
styrmin séu ögn ótótlegri, gellurnar
aðeins nautnalegri, brellumar betri,
sagan nýstárlegri. Þeir eru fyrir
margt löngu búnir að afskrifa
spæjarann 007 sem mann af holdi og
blóði og hafa gert úr honum teikni-
myndahetju, „aksjónmann". Síðan
Roger Moore fór með hlutverk 007,
er hann orðinn mun fyndnari, það er
einmitt eitt af leyndarmálum vel-
gengninnar. Mynd 19 er hvorki verri
né betri en þær síðustu, framleiðend-
urnir hafa bætt um betur þar sem við
á. Utkoman þó frekar bragðdauf,
þrátt fyrir ótvírætt skemmtanagildi.
007 í túlkun Brosnans er einhliða, lit-
laus náungi, falleg glæra, en það
dugar vel í leikinni teiknimynd.
Sama máh gegnir um kvenpersón-
urnar sem þær fríðu konur Marceau
og Denise Richards klæða sínu mun-
úðarfulla holdi. Afrakstur Marceau
er að öðru leyti frekar slakur og
Richards vandræðaleg. En það
skiptir litlu máli og stöllumar hafa
það sér til afsökunar, ekki síst
Richards, að textinn er varla boðleg-
ur. Enda jafnan borið nokkuð á kven-
fyrirlitningu í kringum hinn hreðja-
stóra manndrápara hennar hátignar.
Hins vegar kemur í ljós að leikarar
geta vakið teikningarnar til lífsins
þar sem hæfileikafólki er til að
dreifa. Robert Carlyle vegnar ekki
vel, en betur en efni standa til, án
þess að hann verði eftirminnilegt ill-
menni. Judi Dench setur sinn gæða-
stimpil á allt sem hún gerir, „M“ eng-
in undantekning. John Cleese er
sannkölluð upplyfting í hlutverki
„R“, sem á að taka alfarið við af „Q“,
og manna líklegastur til að fylla
skarð Desmonds Llewelyn, síðasta
upprunalega leikarans í röðinni.
Hann skilar sínu með stíl, karlinn,
kominn hátt á níræðisaldur, og það
er eftirsjá að honum. Bestur af öllum
er þó stórleikarinn Robbie Coltrane
sem undirheimakóngur í lævi
blöndnu Kaspíahafslofti, sýnir og
sannar hvað menn með hans burði
em færir um að skapa úr litlu.
Myndin dettur niður um miðbikið,
hefði gjarnan mátt vera svosem
stundarfjórðungi styttri. The World
is Not Enough verður þó sjaldnast
tiltakanlega leiðinleg, frábærir
brellumeistarar sjá til þess að klæða
gömlu brögðin í nýjan búning, hvert
á eftir öðra.
Sæbjörn Valdimarsson
Hmsegm dagar í Reykjavík
FIMM félagasamtök samkynhneigðra á íslandi
vinna nú að undirbúningi Hinsegin daga í Reykja-
vík næsta sumar. Um er að ræða menningar- og
listahátíð frá maí og fram í september þar sem
samkynhneigðir munu minna á sig með ráðstefnu-
haldi, leiklist, bókmenntum, myndlist, danslist,
tónlist og fleiru.
Þetta verður í fyrsta sinn sem Hinsegin dagar
verða haldnir hér á landi en efnt var til Hinsegin
helgar síðastliðið sumar.
Hinsegin dagar í Reykjavík gengu á dögunum í
InterPride, heimssamtök borga sem halda hátíðir
af þessu tagi, undir yfirskriftinni Gay Pride, og
segir Heimir Már Pétursson það koma til með að
styrkja hátíðina til muna, einkum með hliðsjón af
kynningu, en upplýsinganet InterPride mun vera
þéttriðað. Attatíu borgir í um tuttugu löndum eiga
aðild að samtökunum.
„Það náðist lítið sem ekkert að auglýsa Hinseg-
in helgina erlendis en samt sótti hana fjöldi er-
lendra gesta. Við bindum því miklar vonir við þá
kynningu sem InterPride mun veita okkur. Þau
félög og samtök sem stánda að Hinsegin dögum
era líka í fjölbreyttum samskiptum við félagasam-
tök, blöð, tímarit og fyrirtæki samkynhneigðra um
allan heim og þau sambönd verða nýtt til að kynna
hátíðina," segir Heimir Már.
Einn helsti kostunaraðili Hinsegin daga verður
bandaríska margmiðlunarfyrirtækið Gay Wired
sem mun kynna hátíðina á heimasíðu sinni á Net-
inu en hún fær um 570 þúsund gesti á mánuði. Þá
standa yfir samningaviðræður við annað sambæri-
legt fyrirtæki vestra, Planetout.
Heimir Már segir að borgarstjórinn í Reykjavík
hafi tekið vel í erindi Hinsegin daga um að borgin
styðji hátíðina en viðræðum sé ekki lokið.
Hann bindur vonir við að Hinsegin dagar muni
styrkja ímynd Reykjavíkur sem heimsborgar en
hátíðir af þessu tagi dragi venjulega til sín fjölda
erlendra gesta. „Arlega koma mörg þúsund sam-
kynhneigðir erlendir ferðamenn til Islands og með
Hinsegin dögum í Reykjavík má fjölga þeim enn
frekar. Fyi-irtæki, stofnanir og félagasamtök hafa
í vaxandi mæli gert sér grein fyrir því að sam-
kynhneigðir eru góður viðskiptahópur. Þeir ferð-
ast nefnilega meira og eyða meiri peningum á
ferðalögum sínum en margir aðrir.“
í dagskrárdrögum fyrir Hinsegin daga í
Reykjavík 2000 kemur fram að fyrsti viðburður
hátíðarinnar verður frumsýning á enskri útgáfu
leikritsins Fullkominn jafningi eftir Felix Bergs-
son í maí. I júní er meðal annars fyrirhuguð sér-
stök dagskrá fyrir konur, auk þess sem Gay Pride-
dagurinn verður haldinn hátíðlegur hinn 27. Efnt
verður til alþjóðlegrar mannréttindaráðstefnu í
samvinnu við Mannréttindaskrifstofu Islands í
byrjun júlí og haldin sérstök guðsþjónusta fyrir
samkynhneigða, undir yfirskriftinni Grand Gay-
messa.
I ágúst verða hinir eiginlegu Hinsegin dagar en
til þeirra heyra meðal annars útiskemmtun á Ing-
ólfstorgi, stórdansleikur og Hinsegin rnenningar-
nótt. í september verður síðan lögð áhersla á bók-
menntir og kvikmyndir eftir samkynhneigða.
Að Hinsegin dögum standa Samtökin ’78, MSC
Island, Félag samkynhneigðra stúdenta, Baráttu-
hópur gegn alnæmi - Jákvæði hópurinn og Stone-
wall, Félag samkynhneigðra framhaldsskóla-
nema.
Allra-
handa
djass
TOMLIST
M ú 1 i n n á S 61 o n i
í s I a n d ii s i
KVARTETTÓLAFS
STOLZENWALD
Birkir Freyr Matthíasson trompet
og flygilhorn, Agnar Már Magnús-
son pianó, Ólafur Stolzenwald
bassa og Helgi Svavar Helgason
trommur. Sunnudagskvöldið 28.11.
1999.
ÞAÐ er upphafin mikil djassvertíð á
Múlanum: Fullveldisdjasshátíð í
Sölvasal og lýkur henni nk. sunnu-
dagskvöld þegar Raggi Bjarna syng-
ur með djasstríói sínu. Annars mætti
eins kalla þetta djassgítarhátíð því
þarna stjórna hljómsveitum einir
fimm gítaristar: Sæmundur Harð-
arsson, Davíð Guðmundsson, Andrés
Gunnlaugsson, Ómar Einarsson og
Björn Thoroddsen. Þetta er mikill
gítarkokkteill, atvinnumenn jafnt
sem amatörar, einsog kvartettinn
sem Ólafur Stolzenwald stýrði
sunnudagskvöldið síðasta.
Ólafur er menntaður bassaleikari,
spilar djass þegar færi gefst, en
stjórnar prentsmiðju þess á milli.
Hann er bæði smekklegur og mús-
íkalskur bassaleikari, með fínan tón,
en skortir að sjálfsögðu það öryggi
sem atvinnutónlistarmaðurinn býr
yfir. Það sama má segja um þá Birki
Frey og Helga Svavar. Birkir hefur
nýlokið námi en Helgi er enn í skóla.
Aftur á móti er Agnar Már fullveðja
listamaður og fullnuma, að svo miklu
leyti sem menn verða það, því sá sem
ekki lærir stöðugt og bætir við sig
staðnar og visnar.
Efnisskráin samanstóð af þekkt-
um viðfangsefnum djassleikara og
það var ekki fyrren í fjórða lagi tón-
leikana að tónlistin small saman og
þó að Agnar Már hefði blúsað sterkt
í anda Red Garlands í Au privave
Parkers náði hrynsveitin ekki nógu
vel saman til að gæða verkið lífi og
Birkir Freyr bíbopplítill í trompet-
blæstri sínum. Fjórða lagið var eina
verkið sem ekki var af alþjóðarlist-
anum, ballaðan Anja eftii' Pétur
Östlund, og blés Birkir Freyr hana
undurfallega í flygilhomið. Svo kom
Thelonius Monk, Well you needn’t,
en laust við Monktöfrana einsog
Monklög era jafnan þegar aðrir en
Monk leika þau. Þetta var fönkaður
blús hjá kvartettinum og við hæfi að
Rúnar Georgsson læddist inn í lagið
og blési sóló, þótt marga hafi hann
blásið betur.
Stundum varð kvartettinn tríó og
Birkir Freyr hvíldi. Var þá jafnan
leitað á slóðir Keiths Jarretts og
þeirra frænda einsog tíðkast, en til
þess að það heppnist þarf að vera
meira jafnræði með hljóðfæraleikur-
um. Agnar Már hefur þennan spila-
máta á valdi sínu, Ólafur tæpast og
Helgi ekki. En tríóið átti eitt glans-
númer: Oleo eftir Sonny Rollins. Þar
var það krafturinn og leikgleðin sem
réð ríkjum og skilaði sér vel til
áheyranda.
Freddie freeloader, blúsinn frægi
úr Kind of blue svítu Miles Davis,
var eitt af lögunum eftir hlé. Bh'kir
blés vel í dempaðan trompetinn og
Rúnar Georgs stóðst ekki mátið og
fékk að blása með. Ólafur
Stolzenwald lék einn undir píanósóló
Agnars og var samspil þeirra með
miklum ágætum.
Þó ýmsir hnökrar væru á leik
kvartettsins voru tónleikarnir hinir
skemmtilegustu og með ungviði á
borð við Birki Frey og Helga Svavar
innanborðs þarf Islandsdjassinn
engu að kvíða.
Vernharður Linnet