Morgunblaðið - 15.06.2000, Blaðsíða 22

22 FIMMTUDAGUR 15. JÚNÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
NEYTENDUR
Asbest í bandarískum vaxlitum
Ekki ástæða
til að innkalla
vaxlitina
Vaxlitir rata gjarnan upp í munn bama.
Morgunblaðið/Ásdís
Finnskar
anda-
ASBEST fannst í þremur vaxlitum
tveggja vaxlitategunda í rannsókn
sem gerð var á vegum Bandarísku
neytendavemdarstofnunarinnar.
Magn þess er þó svo lítið að það er
vísindalega ómarktækt, að því er
segir í fréttatilkynningu frá stofn-
uninni. Ekki þykir ástæða til að
innkalla litina þar eð litlar sem
engar líkur eru á að barn verði fyr-
ir mengun af þeirra völdum.
Rannsóknin var gerð í kjölfar
annarrar rannsóknar sem Seattle
Post-Intelligencer í Seattle í
Bandaríkjunum lét gera í lok maí.
Þá voru átta vaxlitategundir at-
hugaðar og reyndust vaxlitir í
þremur þeirra innihalda asbest.
Talið er líklegast að asbestið hafí
borist í litina með menguðu tal-
kúmi, sem notað er í litina til að
styrkja þá.
Asbest-þræðir fundust í Cray-
ola-vaxlitum, sem em m.a. til sölu
hér á landi, og í Prang-vaxlitum.
Forstjóri fyrirtækisins, sem
Crayola fékk til að athuga hvort
litimir þeirra innihéldu asbest,
hefur viðurkennt eiðsvarinn að
hafa unnið fyrir asbest-framleið-
endur og þegið fyrir það háar fjár-
hæðir.
Niðurstöður fyrstu rannsóknar-
innar, sem Seattle Post-Intellig-
encer lét gera, komu flatt upp á
framleiðendur litanna. Segir tals-
maður fyrirtækisins sem framleið-
ir Crayola-litina að hafin sé rann-
sókn á málinu innan fyrirtækisins,
og beinist hún sérstaklega að tal-
kúminu. Málið sé litið alvarlegum
augum enda skipti það höfuðmáli
að viðskiptavinir fyrirtækisins geti
verið öraggir um gæði litanna.
Talsmaður framleiðanda Prang-lit-
anna, sem einnig reyndust asbest-
mengaðir, segir fyrirtækið greiða
háar fjárhæðir til að tryggja ör-
yggi litanna og að öryggisstöðlum
sé fylgt í hvívetna. Hins vegar hafa
framleiðendur viðurkennt að hing-
að til hafí það ekki verið athugað
sérstaklega hvort asbest væri í
vaxlitum enda hafa þeir ekki átt
von á að svo væri.
Litlar líkur á að börn
verði fyrir mengun
Litlar líkur era sagðar á því að
börn verði fyrir asbestmengun
þegar þau lita með menguðum lit.
Engar asbest-trefjar fundust í
andrúmsloftinu eftir að bam hafði
litað af kappi með asbestmenguð-
um lit í hálfa klukkustund. Líkur á
að barn verði fyrir mengun m.þ.a.
borða litinn era einnig litlar þar eð
asbest-trefjamar eru steyptar í
vax og liturinn fer ómeltur í gegn-
um meltingarveginn. Eigi að síður
er það niðurstaða neytendavemd-
arstofnunarinnar að hvorki asbest-
þræðir né aðrir þræðir af óþekkt-
um uppruna, sem fundust einnig í
litunum, skuli vera í vaxlitum fyrir
börn. Því hefur verið farið fram á
það við viðkomandi framleiðendur
að þeir noti ekki asbest-mengað
hi'áefni í litina.
„Sérstakrar varúðar verður að
gæta þegar börn eiga í hlut,“ segir
Ann Brown, stjórnarformaður
neytendaverndarstofnunarinnar.
„Líkurnar á að barn verði fyrir
mengun era litlar en við megum
ekki hundsa áhyggjur fólks vegna
þessa,“ segir hún.
N eytendavemdarsamtökin
fengu tvær rannsóknarstofur, aðra
á vegum bandaríska ríkisins og
hina einkarekna, til að rannsaka
litina og vora niðurstöður þeirra
samhljóðandi.
Asbest er skaðlegt heilsu
manna. Sönnur hafa t.d. verið
færðar fyrir því að það veldur
krabbameini í lungum jafnvel ára-
tugum eftir að fólk andar því að
sér.
Bannað er að flytja asbest inn til
landsins.
•Tenglar: http://www.greenin-
fo.dk/ugenyt/ugenyt.htm.
http://www.seattlep-i.com/nat-
ional/fisc30.shtml.
http://www.nettavisen.no/innen-
riks/105098.html.
http://www.cpsc.gov.
bringur
NÓATÚN hefur hafíð innflutning á
beinlausum andabringum frá Finn-
landi. „Þessi innflutningur er í sam-
ræmi við samning Islands við GATT
og er gerður í nánu samstarfi og
undir eftirliti embættis yfirdýra-
læknis," segir Jón Þorsteinn Jóns-
son, markaðsstjóri Nóatúns.
Að sögn Jóns er um að ræða 2.000
kg af andakjöti á 1.699 kr. kílóið.
„Þess má geta að íslenskar and-
abrmgur kosta um 3.400 kr. kílóið og
hér er því kjörið tækifæri fyrir sæl-
kera að ná sér í veislumat á nánast
hálfvirði.“
Nýtt
Orku-
drykkur
KOMINN er á
markað orku-
drykkurinn
Battery. I
fréttatilkynn-
ingu frá Sól-
Víking segir að
drykkurinn
innihaldi taur-
ine, koffín, gu-
arana, súkrósa,
maltósa og
sykur. Þar seg-
ir janframt að
fyrst í stað
veiti koffínið örvun en þegar áhrif
þess og súkrósa dvíni taki langvir-
kir orkugjafar við. Battery-orku-
drykkurinn fæst m.a. í matvöru-
búðum, söluturnum og á
bensínstöðvum.
IVÍLDARSTÓLAR
Gjöfsem varir.
DYNUR
£gagn aversjv.
Vlö Btyðjum vlð baklð á þárl
NYGIFT
Llfið er clásamlcgt
þegar okkur líöur vel!
BRUÐKAUP 2000
Lyktarlaus
HVÍTLAUKS-
HYLKI
100 stk.
Lyktarlaus
hvítlaukshylki
á góðu verði
Éh
náttúrulegal
eilsuhúsið
Skólavörðustíg, Kringlunni & Smáratorgi
Spurt og svarað
Blómatími grasmídils er um
þessar mundir. Hvernig á að
fjarlægja hann?
„Við ráðleggjum fólki að
gera góða rönd meðfram húsi
sínu og setja í hana möl,“ seg-
ir Magnús Stefánsson, deild-
arstjóri Garðheima. „Mjög
gott er einnig að setja mjóa
rönd af kalki alveg upp við
húsið. Auk þess er gott að úða
efninu Basudin, sem fæst hér
í Garðheimum, alveg upp á
húsvegginn og eins örlítið út í
grasið. Basudin eyðileggur
hvorki gras né málningu held-
ur einfaldlega drepur mídil-
inn,“ segir Magnús.
Að sögn Magnúsar er þetta
aðaltímabilið sem mídillinn
gerir vart við sig og að tíma-
bilið standi alveg út mánuð-
inn. „Mídillinn kemur úr grasi
og er mjög hvimleiður. Hann
fer oft inn í hús og því þarf
fólk að vera duglegt þegar
hann kemur inn um glugga-
kistuna að ryksuga hann burt
eða nota blómaúða.“
STOR HUMAR
r Glæný laxaflök 790 kr. kg.
Vestfirskur harðfiskur
Stórlúða - Skötuselur - Stórar rækjur
Fiskbúðin Vör Sf™
- Gæðanna vegna -