Morgunblaðið - 17.06.2000, Blaðsíða 22

22 LAUGARDAGUR 17. JÚNÍ 2000
VIÐSKIPTI
MORGUNBLAÐIÐ
Islenskt rekstrarumhvérfi kynnt á fiölmennum fundi með þýskum fjárfestum í Hannover
Páll Magnússon, aðstoðarmaður iðnaðar- og viðskiptaráðherra, Ingi Ingason, framkvæmda-
stjóri Fjárfestingarstofunnar, Valgerður Sverrisdóttir, iðnaðar- og viðskiptaráðherra, Christi-
an Roth, stjórnarformaður Isal, Ingimundur Sigfússon, sendiherra íslands í Þýskalandi, og
Benny E. Sörensen, ráðgjafi Fjárfestingarstofunnar í Þýskalandi.
„A Islandi er
hægt að leysa
öll vandamál"
Viðamikil kynning á íslensku rekstrarumhverfi var
haldin með þýskum fjárfestum í ráðstefnusal ís-
lenska sýningarskálans á heimssýningunni í
Hannover. Hallur Þorsteinsson fylgdist með
kynningunni sem fulltrúar rúmlega 60 þýskra
fyrirtækja sóttu auk annarra gesta.
járfestingarstofan-almennt
svið hefur undanfarin tvö ár
staðið fyrir kynningarátaki á
íslensku atvinnulífi í Þýska-
landi og til þess að styrkja það
starf enn frekar efndi Fjár-
festingarstofan í samstarfi við
sendiráð íslands í Berh'n og KPMG á íslandi
og í Hannover til kynningar meðal þýskra fyr-
irtækja á íslensku viðskipta- og rekstrarum-
hverfi þann 8. júní síðastliðinn í Islandsskálan-
um á Expo 2000 í Hannover.
Fjárfestingarstofan-almennt svið vinnur
markvisst að því að kynna möguleika erlendra
aðila til fjárfestinga hér á landi og er lögð
áhersla á þau svið þar sem íslendingar hafa
upp á sérstaka staðarkosti að bjóða hvað varð-
ar staðsetningu, hráefni, þekkingu og vinnuafl.
Fjárfestingarstofan (Invest in Iceland Ag-
ency) starfar á vegum iðnaðar- og viðskipta-
ráðuneytis, Landsvirkjunar og Útflutnings-
ráðs íslands. Skiptist hún í tvö svið; almennt
svið og orkusvið. Orkusviðið einbeitir sér að
því að laða að erlenda fjárfesta í stóriðju en al-
menna sviðið sér um öll önnur svið og hefur
komið að málum þar sem erlendir fjárfestar
hafa hafið rekstur hérlendis.
Miðað við reynslu af sambærilegum kynn-
ingum annarra þjóða í Þýskalandi var í upphafi
búist við 15-30 fulltrúum frá þeim 150-200 fyr-
irtækjum sem boðið var til kynningarinnar í
íslandsskálanum á Expo 2000 í Hannover.
Undirtektirnar reyndust hins vegar vera mun
betri en áætlað var og sóttu fulltrúar frá rúm-
lega 60 fyrirtækjum kynninguna. Auk þess var
þýskum meðlimum í Þýsk-íslenska verslunar-
félaginu og ræðismönnum Islands boðið til
kynningarinnar, þannig að fjöldi gesta var um
80. Leitast var við að hafa dagskrá kynningar-
innar einfalda og markvissa þannig að þeim
upplýsingum sem þar komu fram var ætlað að
gefa skýr svör við helstu spurningum sem full-
trúar fyrirtækja hafa varðandi fyrsta áfanga í
rekstrarstarfsemi á Islandi. Kynningin hófst
með því að Ingimundur Sigfússon, sendiherra
Islands í Berlín, hélt opnunarræðu, en að
henni lokinni flutti Valgerður Sverrisdóttir,
iðnaðar- og viðskiptaráðheira almenna um-
fjöllun um Island og Christian Roth, fyrrum
framkvæmdastjóri ISAL, fjallaði um reynslu
sína af fyrirtækjarekstri á Islandi. Síðan fór
fram kynning Gunnars Andersens, forstöðu-
manns alþjóðasviðs Landsbanka íslands, á ís-
lensku efnahagslífi og fjármálakerfi, Benedikt
Olgeirsson, forstöðumaður Eimskipa í Ham-
borg, útskýrði flutninga til og frá íslandi, Guð-
björn Árnason, KPMG á íslandi, fjallaði um
skatta á Islandi og í Þýskalandi og Benny Sör-
ensen, ráðgjafi Fjárfestingarstofunnar-al-
menns sviðs í Þýskalandi, kynnti starfsemi
Fjárfestingarstofunnar. Kynningunni lauk svo
með því að Ingimundur Sigfússon stjórnaði
umræðum og flutti lokaorð.
Hver fjárfesting skiptir máli
Valgerður Sverrisdóttir iðnaðar- og við-
skiptaráðherra sagði í ræðu sinni að sér væri
það mikill heiður að fá tækifæri til að kynna
Island fyi-ir þýskum fjárfestum við þetta tæki-
færi en viðskipti Islands og Þýskalands hefðu
verið mikil í gegn um tíðina og menningai'leg
samskipti ríkjanna væru í miklum blóma. Mik-
ilvægt væri að viðhalda og rækta frekar þessi
góðu tengsl og væri kynning af því tagi sem
boðið var upp á í Hannover góð leið til þess.
Valgerður sagði það vera stefnu ríkisstjóm-
arinnar að skapa hagstæð efnahagsleg skilyrði
svo erlendum fjárfestum þætti fýsilegt að
beina fjárfestingum sínum til Islands, hvort
sem væri beinum fjárfestingum eða verðbréfa-
viðskiptum. Rökin fyrir því að laða erlenda
fjárfesta til landsins lægju ekki síst í mikilvægi
þess fyrir þjóðarbúið að fá erlent fjármagn til
að styrkja íslenskt efnahagslíf og skapa ný at-
vinnutækifæri en það væri hins vegar einnig
mikilvægt að með erlendri fjárfestingu flyttist
inn þekking á sviði markaðsmála, tækni og
stjómunar. „Ríkisstjórnin gerir sér grein fyrir
mikilvægi erlendrar fjárfestingar og hefur því
lagt mikla áherslu á öflugt markaðsstarf á
þessu sviði. Mikill árangur hefur orðið af þessu
markaðsstarfi á síðustu þremur áram, sér í
lagi í stóriðju. Þrír nýir stóriðjusamningar
hafa verið gerðir á síðustu áram og mörg verk-
efni á sviði stóriðju era til athugunar.
Lunginn af erlendum fjárfestingum hefur til
þessa verið í stóriðju. En við vonum að það sé
að breytast. Við reynum ekki aðeins að höfða
til fjárfestinga í stóriðju heldur ekki síður á
öðram sviðum. Invest in Iceland Agency veitir
áhugasömum erlendum fjárfestum alhliða
þjónustu á þessu sviði. Þetta er langtímastarf
og er nú þegar farið að skila árangri" sagði
Valgerður.
Hún sagði möguleika íslendinga svo sannar-
lega liggja einnig á öðram sviðum en í raforku-
frekum iðnaði og þannig mætti til dæmis nefna
mikla möguleika í heilsutengdri ferðaþjónustu,
líftækni, fiskeldi og annarri sérhæfðri mat-
vælaþjónustu, smærri iðnferlum sem samnýta
gufu og rafmagn, og hugbúnaðargerð.
„I litlu hagkerfi eins og okkar íslendinga
skiptir hver fjárfesting máli og hefur áhrif á
þjóðarbúskapinn. Það þýðir líka að hver fjár-
festir skiptir okkur máli. Það er ákveðinn kost-
ur að vera lítill. Hér era boðleiðir stuttar og
auðvelt að ná til ráðamanna. Stjórnsýslan er
lítil en skilvirk. Við teljum okkur því geta veitt
góða þjónustu. Markaðsstarf okkar er mjög
sértækt og miðast við vel skilgreindan mark-
hóp. Það þýðir lítið fyrir okkur að vera með al-
mennar mai'kaðsaðgerðir í hinni hörðu sam-
keppni sem ríkir á markaði fyrir erlendar
fjárfestingar. Mestu möguleikar okkar felast í
fjárfestingum sem nýta sér auðlindir landsins
og hið vel menntaða og sveigjanlega vinnuafl,"
sagði Valgerður.
„Hingað til hefur áhugi erlendra fjárfesta á
verðbréfaviðskiptum verið lítill. Við finnum
hins vegar fyrir sífellt auknum áhuga útlend-
inga á verðbréfamarkaðnum. Verðbréfamark-
aðurinn hefur líka stækkað með ævintýraleg-
um hraða á þessum áratug. Árið 1991 vora t.d.
aðeins tvö fyrirtæki skráð á Verðbréfaþingi ís-
lands og markaðsverðmæti þeirra nam 0,4% af
landsframleiðslu. Nú era 75 fyrirtæki á Verð-
bréfaþingi Islands og markaðsverðmæti þeirra
er yfir 50% af landsframleiðslu. Sífellt bætast
við fleiri fyrirtæki á markaðinn. Mörg þeirra
era í spennandi verkefnum í hátæknigreinum,"
sagði Valgerður Sverrisdóttir að lokum og
hvatti þýska fjárfesta til að skoða betur þá
möguleika sem finnast á íslandi.
Álitlegur kostur fyrir Þjóð-
verja að fjárfesta á íslandi
Christian Roth, stjórnarformaður ÍSAL og
framkvæmdastjóri fyrirtækisins um langt
skeið til ársloka 1996, fjallaði um reynslu sína
af erlendri fjárfestingu á íslandi og kynnti þær
auðlindir sem landið hefur upp á að bjóða. Þá
fjallaði hann um flutningsmál til og frá landinu,
ástandið á íslenskum vinnumarkaði, kjaramál
og ýmislegt fleira sem varpað gæti ljósi á þær
aðstæður sem hugsanlegir fjárfestar frá
Þýskalandi þyrftu að búa við.
Hann sagði að með góðum undirbúningi ætti
það að vera mjög álitlegur kostur fyrir Þjóð-
verja að fjárfesta á Islandi þar sem margvís-
legir möguleikar væra til staðar bæði í nútíð og
framtíð. Ef áhugi fjarfestanna væri nógu mikill
til að láta til skarar skríða léki enginn vafi á því
að þeir myndu uppskera vel og njóta árangurs
af fjárfestingum sínum á skömmum tíma.
„Mín reynsla er sú að á íslandi er hægt að
leysa öll vandamál sem upp kunna að koma.
Þótt það hafi í gegnum tíðina gengið á ýmsu í
starfseminni hjá ISAL þá er það núna mjög
traust fyrirtæki og við eram mjög ánægðir
með að hafa lagt í þær fjárfestingar sem ráðist
var í á íslandi fyrir liðlega 30 áram“ sagði
Cristian Roth.
Mikill áhugi og velvild
í garð islendinga
Hinar markvissu og ítarlegu kynningar á ís-
lensku efnahagslífi, skattaumhverfi, flutnings-
málum og starfsemi Fjárfestingarstofunnar
sem fylgdu í kjölfarið á ræðum Valgerðar
Sverrisdóttur og Christians Roths reyndust
augljóslega mjög upplýsandi fyrir þýsku þátt-
takendurna á Islandskynningunni. Vafalaust
var það þó framlag Christians Roth sem skildi
hvað mest eftir í hugum þýsku þátttakendanna
á kynningunni þar sem hann talaði af eigin
reynslu af því að standa í þeim sporam sem
þeir nú velta fyrir sér að stíga. Sú jákvæða
mynd sem hann dró upp af íslensku fjárfest-
ingaumhverfi leiddi greinilega til vaxandi
áhuga Þjóðverjanna á að kynna sér enn frekar
þá möguleika sem þeim standa til boða hvað
varðar fjárfestingar og fyrirtækjarekstur á
Islandi.
Ingimundur Sigfússon sendiherra sagði í
samtali við Morgunblaðið að kynningunni lok-
inni að hann væri mjög ánægður með hvernig
til hefði tekist, en í starfi sínu hefði hann orðið
var við bæði mjög mikinn áhuga Þjóðverja á
íslandi og einnig mjög mikla velvild þeirra í
garð Islendinga. „Eg held að það séu kannski
ekki margar þjóðir sem sýna okkur jafnmikinn
áhuga og velvild og Þjóðverjar, en það er
kanriski ekki neitt óskaplega mikill fjöldi fólks-
ins sem um er að ræða því þetta er jú 80 millj-
ón manna þjóð. En engu að síður era það mjög
margir hérna sem þekkja til okkar og þá ekki
síst til bókmenntanna, bæði nútímahöfund-
anna og þeirra eldri.
Það sem mér fannst vega þyngst á þessari
kynningu var það sem Dr. Christian Roth
sagði vegna þess að þama er útlendingur sem
talar um reynslu sína af því að starfa sem er-
lendur aðili á íslandi. Mér fannst líka að allir
aðrir sem töluðu gerðu það mjög vel og ég er
alveg viss um að þetta komst allt mjög vel til
skila og var jákvætt fyrir okkur á allan hátt,“
sagði Ingimundur.
Hann sagði að hin mikla þátttaka á kynning-
unni benti til þess að augu manna í Þýskalandi
væra að opnast fyrh' því að ýmsir merkilegir
hlutir væru að gerast á Islandi, til dæmis það
að verið væri að greiða niður ríkisskuldir.
„Þetta er ekki algengt hjá svona litlu landi
með svona fátt fólk og ég held að margii' geti
lært ýmislegt af.okkur á margan hátt. Þegar
ég segi þetta geri ég mér hins vegar fulla grein
fyrir því að það vegur miklu þyngra þegar
maður eins og Cristian Roth segir þessa hluti
heldur en þegar við segjum þetta sjálf. Það er
alltaf auðvelt að benda á eigin kosti en þegar
hann segir þessa sömu hluti þá hlýtur að vera
tekið mark á þeim“ sagði Ingimundur.
Mjög vel staðið
að kynningunni
Christian Roth sagði í samtali við Morgun-
blaðið að hann teldi mjög vel hafa verið staðið
að kynningunni og íslensku fyrirlesararnir
hefðu skilað sínu með miklum sóma. I sínum
huga léki enginn vafi á því að verið væri á
réttri leið með að gera ísland áhugaverðara og
betur þekkt meðal almennings í Þýskalandi.
„Þekking Þjóðverja á íslandi er ekki svo mikil
í dag en hún mun fara vaxandi með þessu
framtaki. Möguleikarnir sem ég sé á þátttöku
þýskra fyrirtækja í íslensku atvinnulífi era
helst á öllum þeim sviðum sem tengjast vatni
með einhveijum hætti, til dæmis í efnaiðnaði,
en einnig á hefðbundinn hátt hvað varðar
orkunýtingu. Enn sem komið er sé ég hins
vegar ekki mikla möguleika á framleiðslu fyrir
íslenskan markað þar sem hann er svo lítill, en
það kann þó að breytast í framtíðinni. Varð-
andi raforkuframleiðslu á íslandi er það
nýmæli fyrir mig að verða var við þá miklu
andstöðu sem hugmyndir um stóriðju á Reyð-
arfirði og virkjun á Áusturlandi hefur mætt af
umhverfislegum ástæðum. Þetta era ný sjón-
armið sem þarna hafa komið fram og það verð-
ur að hlusta á þau og taka tillit til þeirra og ef
ekki verður hægt að ráðast í stóriðju af þess-
um ástæðum ættum við að beina sjónum að
iðnaði sem er smærri í sniðum og hentar
kannski betur á Islandi um þessar mundir. Ef
hins vegar einhver reynist hafa raunveralegan
áhuga á að fjárfesta í álveri á íslandi ætti ekki
að útiloka þann möguleika," sagði Christian
Roth.
Kynningunni fylgt
eftir með ýmsum hætti
Benny Sörensen, eigandi Sörensen Consult-
ing í Hannover, hefur um nokkuð langt skeið
starfað fyrir Fjárfestingarstofuna-almennt
svið í Þýskalandi en hann hefur langa reynslu
af ráðgjafarstörfum fyrir fyiirtæki og opin-
bera aðila í Danmörku varðandi fjárfestingar
þýskra fyrirtækja í Danmörku og danskra fyr-
irtækja í Þýskalandi. Hann sagði í samtali við
Morgunblaðið að þátttakan á íslensku kynn-
ingunni hefði verið mun meiri en algengt væri
á sambærilegum kynningum sem hann hefði
haft umsjón með til þessa, en ekki væri óal-
gengt að fulltrúar frá 15-20 fyrirtækjum
sinntu kallinu og mættu til leiks og því hefði
kannski mátt búast við að jafnlítið land og ís-
land fengi tíu þátttakendur á kynningu sína.
Hann sagði mikinn undirbúning liggja að
baki kynningu sem þessari og haft hefði verið
samband við fjölda valinna fyrirtækja og þeim
boðin þátttaka. I kjölfar kynningarinnar yrði
svo haft samband við alla þátttakendur og mál-
inu fylgt eftii' með ýmsum hætti. Fyrirtækjun-
um yrði boðið upp á ókeypis grófan kostnaðar-
samanburð á framleiðslu á ákveðnum völdum
vörum frá þeim í íslensku rekstraramhverfi og
þýsku, þannig að í ljós kæmi hvort grandvöllur
væri fyrir starfsemi á íslandi. Ingi G. Ingason,
forstöðumaður almenns sviðs Fjárfestingar-
stofunnar, sagði að miðað við hina miklu þátt-
töku á kynningunni í Hannover mætti búast
við talsverðum árangri og hann væri í alla staði
mjög ánægður með hvernig til hefði tekist.
Hann sagði að eftirleikurinn væri hins vegar
nokkuð snúinn þar sem fyrirtækin sem um
ræðir væra misjafnlega í stakk búin til að taka
þátt í þeim hagkvæmniathugunum sem þeim
stæðu til boða. Þá væri umhverfi fyrirtækj-
anna í Þýskalandi á ýmsan hátt viðkvæmt í
sambandi við mál af þessu tagi en mörg fyrir-
tækjanna væra í litlum samfélögum þar sem
hugmyndir um flutning á starfsemi til annan-a
landa væra litnar hornauga og gætu haft ýmis
óþægindi í för með sér fyrir fyrirtækin.
„Það er gott ef þriðjungur þeirra fyrirtækja
sem sóttu kynninguna sýnir viðbrögð og verða
virkir þátttakendur í þessu verkefni okkar en í
dag eram við þegar með um tíu þýsk fyrirtæki
sem við eram vinna að kostnaðargreiningu hjá
og tvö fyrirtæki era komin með samning til
undirskriftar um ítarlega hagkvæmniathug-
un,“ sagði Ingi.