Morgunblaðið - 17.06.2000, Blaðsíða 80

80 LAUGARDAGUR 17. JÚNÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
HUGVEKJA ÍDAG

Mannfjöldi á Þingvöllum á þjóöhátíð 1994.
Höfuðstaður
s
Islands sögu
Kristnihátíð verður á Þingvöllum 1. og 2.
júlí nk. Stefán Friðbjarnarson staldrar
við tvær elztu stofnanir þjóðarinnar,
Alþingi og Þjóðkirkjuna, sem teng;iast
úessum þjóðhelga stað.
íslendingar,
þér, sem erfðuð landið,
vinnið heilög heit,
takið höndum saman.
Munið að sá staður,
sem þér standið á,
ervafmnvéböndum,
vígður Guði.
(Davíð Stefánsson:
Að Þingvöllum 930-1930.)
Það hellirigndi á Þingvöllum,
höfuðstað íslands sögu, á stofn-
degi íslenzks lýðveldis, 17. júní
1944. En það var sól í sinni
mannfjöldans. Langþráðu marki
var náð. Stór sigur í fullveldis-
baráttu þjóðarinnar vannst þeg-
ar árið 1904: heimastjórn -
stjórnarráð í Reykjavík. Annar
stórsigur, máski sá stærsti, var í
höfn 1918, er ísland varð full-
valda ríki. Lýðveldisstofnunin
var lokaskrefið í sjálfstæðis-
baráttu þjóðarinnar, ef hægt er
að tala um lokaskref í því sam-
hengi. Baráttan fyrir efnahags-
legu, menningarlegu og stjórnar-
farslegu fullveldi fámennrar
eyþjóðar er ævarandi.
Þingvellir eru höfuðstaður ís-
lands sögu. Þar var Alþingi ís-
lendinga háð frá árinu 930 til
1798. Þar var kristin trú lögtekin
á Jónsmessu skírara árið 1000.
Alþingi og Þjóðkirkjan, elztu
stofnanir íslenzks samfélags,
tengjast Þingvöllum með órjúf-
anlegum hætti. Hið forna alls-
herjarþing að Lögbergi við Öx-
ará, móðurmálið og gamalgróinn
menningararfurinn vóru stefnu-
vitar þjóðarinnar í fullveldis-
baráttunni. Á Þingvöllum stóð
þjóðhátíð 1874 í tilefni þúsund
ára byggðar í landinu sem og
1974 í tilefni 1100 ára byggðar.
Þar fylkti þjóðin og liði á Al-
þingishátíð árið 1930, er 1000 ár
vóru liðin frá stofnun Alþingis og
íslenzks ríkis. Þar var íslenzka
lýðveldið stofnað 17. júní 1944.
Þar hélt þjóðin upp á 50 ára lýð-
veldisafmæli 17. júní 1994. - Jú,
víst er Reykjavík höfuðborg ís-
lenzka lýðveldisins og ein af
menningarborgum Evrópu árið
2000. En Þingvellir vóru, eru og
verða höfuðborg íslands sögu.
Þar kemur þjóðin saman þegar
mikið stendur til.
Laugardaginn 1. júlí og sunnu-
daginn 2. júlí skundar íslenzk
þjóð á fjölskyldu-, héraða- og
þjóðhátíð á Þingvöllum í tilefni
þess að kristin trú var lögtekin á
Alþingi árið 1000 - á Jónsmessu
skírara, þegar sól er hæst á lofti
og náttlaus voraldar veröld ríkir
í náttúru landsins. Lögtaka krist-
ins dóms er merkasta og heilla-
drýgsta löggjöf íslands sögu og
hefur mótað íslenzkt samfélag,
íslenzka menningu og íslenzk
viðhorf til góðs í þúsund ár.
Biskupsstólar og klaustur í
kaþólskum sið vóru mikil menn-
ingar- og trúarsetur. Þau áttu
mikilvægan þátt í skráningu og
varðveizlu fornra bókmennta
okkar og sögu. Þýðing lúterskra
á biblíunni er talin eiga hvað
drýgstan þáttinn í því að móður-
mál okkar hefur varðveitzt lítt
breytt fram á okkar daga. Móð-
urmálið og menningararfurinn
eru hornsteinar menningarlegs
og stjórnarfarslegs fullveldis
okkar. Flestum er því ljóst að
þjóðkirkjan og þjóðmenningin
eru samofin og órjúfanleg.
Síðast en ekki sízt hefur krist-
in kenning rótfest í þjóðarsálina
mannúð, mildi og réttlætisvit-
und, sem mikilvægt er að glæða
og varðveita. Þegar alls er gætt
hlýtur krisnihátíðin á Þingvöllum
í byrjun næsta mánuðar að höfða
til heildarinnar, ekkert síður en
þjóðhátíðardagurinn 17. júní.
Ein dýrmætasta æskuminning
pistlahöfundar er frá lýðveldis-
stofnuninni á Þingvöllum 1944.
Vonandi verður minningin frá
kristnihátíðinni á Þingvöllum ár-
ið 2000 dýrmæt minning í hugum
þess fólks, sem er ungt í dag,
þegar það lítur um öxl á efri ár-
um.
Það eru í raun og sann tvær
þjóðhátíðir íslendinga sumarið
2000. Hefðbundin þjóðhátíð á
fæðingardegi frelsishetjunnar,
Jóns Sigurðssonar, og stofndegi
íslenzka lýðveldisins, 17. júní. Og
kristnihátíðin á Þingvöllum
fyrstu daga júlímánaðar. Gleði-
lega þjóðhátíð 17. júní. Gleðilega
kristnihátíð á Þingvöllum 1. og 2.
júlí nk. - Skundum á Þingvöll,
ung og aldin, og treystum vor
heit!
VELVAKAIVDI
Svarað í síma 569 1100 frá 10-12 og 13-15
frá mánudegi til föstudags
Góð þjónusta
í Heildsölu-
bakaríinu
MIG LANGAR að vekja at-
hygli á alveg einstakri þjón-
ustu í heildsölubakaríinu við
Grensásveg.
Yngsta barnið mitt var
fermt fyrir skömmu og hafði
ég keypt kransaköku í bak-
aríi hér í borg. Kökuna náði
ég í rétt fyrir lokun deginum
fyrir ferminguna. Ekki vildi
betur til en svo að í bílnum á
leiðinni heim brotnaði hún
og mest af súkkulaðiskraut-
inu brotnaði af.
Daginn sem ferma átti fór
eldri sonur minn til þess að
láta laga kökuna, en bakarí-
ið var lokað. Sonur minn
keyrði í önnur bakarí sem
voru opin en mætti engum
skilningi á þeim stöðum sem
hann fór á nema í Heildsölu-
bakaríinu. Bakarinn þar tók
kökuna og lagaði hana fyrir
hann en vildi ekki þiggja
greiðslu fyrir. Þetta er alveg
einstakt og í framtíðinni
mun ég leggja stóra lykkju á
leið mína og versla hjá þeim,
bæði stórt og smátt. Kærar
þakkir íyrir hjálpina.
Helga Jónsdóttir,
Hálsaseli 48, Reykjavik.
Landsbyggðapólitík
eða borgarmál
MIG langar að taka það
fram, vegna skrifa minna í
Velvakanda 8. júm' sl. um
hneykslanlega framkomu
Ingu Jónu Þórðardóttur í
Kastljósþætti Ríkissjón-
varpsins og svars frá Möttu
Ólafs í Velvakanda 11. júní
sl., að ég er ekki Reykvík-
ingur og ástæðan fyrir
hneykslun minni á fram-
komu Ingu Jónu Þórðar-
dóttur í Kastijósþættinum
var sú, að Inga Jóna fór að
tala um landsbyggðapólitík-
ina þegar átti að ræða borg-
armálin.
Guðrún Sigurðardóttir,
Kirkjuvegi 11, Keflavík.
Hátíð ljóss
og kærleika
I DAG skundar fólk á Þing-
völl til að halda upp á 1.000
ára kristnitöku á íslandi.
Fólk var neytt til þess að
taka kristna trú eins og allir
vita. Fólki var refsað
grimmilega fyrir syndir sín-
ar í nafni kristinnar trúar.
Ófrískum konum var drekkt
og fólk var pínt og líflátið.
Þetta er blóði drifin saga
sem mér finnst ekki ætti að
halda uppá, frekar ætti að
halda minningarathöfn á
Þingvöllum. Lútherska
kirkjan kom hvergi þama
nærri svo ég er hissa á þess-
um hátíðarhöldum nú. Ríkið
mismunar trúarsöfnuðum
og það finnst mér ekki rétt-
látt. Þar sem ríkir trúfrelsi á
Islandi á ríkið ekki að
hampa lúthersku kirkjunni.
Ég vildi sjá haldna hér hátíð
þar sem allir trúarhópar
gætu haldið hátíð Ijóss og
kærleika því við eigum að
bera virðingu fyrir trú ann-
arra.
Sigrún.
Tapad/fundið
Áteknar filmur
fundust
FYRIR tveim vikum fund-
ust tvær áteknar filmur á
bílastæði við Grettisgötu.
Nánari upplýsingar í
síma 899 2822.
Dýrahald
Kolsvartur
högni er týndur
EINS og hálfs árs kolsvart-
ur fressköttur með svarta
ól, ómerktur, hvarf frá Mið-
túni í Reykjavík. Hann hlýð-
ir nafninu sínu, Húgó. Upp-
lýsingar í síma 694-9612.
sos
HVITA þriggja ára læðu
vantar gott heimili vegna
flutninga. Er einstaklega
kelin og blið. Upplýsingar í
síma 553-0504 eða 867-2468.
Keli er týndur
KELI er stór, gulur, loðinn
norskur skógarköttur, sem
hvarf frá heimili sínu,
Barðavogi 18,7. júní sl. Keli
er mjög mannelskur og for-
vitinn og gæti því hafa lok-
ast inni í geymslu eða bfl-
skúr. Hann er eymamerkt-
ur, en ekki með merkispjald
um hálsinn. Fólk er vinsam-
legast beðið að athuga hvort
hann gæti hafa lokast ein-
hvers staðar inni. Fundar-
laun. Upplýsingar í síma
553-8746 eða 699-8746.
BRIDS
limsjón Guðmundnr
Páll Arnarson
LANDSLIÐSÆFINGAR
hafa nú staðið yfír um
nokkurt skeið fyrir Norð-
urlandamótið sem haldið
verður í lok þessa mánaðar
á Hótel Örk í Hveragerði.
Lið Islands í opna flokkn-
um er skipað þremur pör-
um: Aðalsteini Jörgensen
og Sverri Ármannssyni;
Antoni Haraldssyni og Sig-
urbirni Haraldssyni; og
Magnúsi E. Magnússyni og
Þresti Ingimarssyni. Á æf-
ingu opna flokksins síðast-
liðinn fimmtudag kom
þetta spil upp:
Anton og Sigurbjörn
vora með spil AV, en mót-
herjar þeirra voru Gylfi
Baldursson og Steinberg
Ríkharðsson:
Norður gefur; AV á
hættu.
Noyður
* A87642
v 107632
♦-
+ 87
Vestur Austur
+ DG +—
v85 VÁKDG4
♦ ÁDG102 ♦ K97653
+Á542 +D9
Suður
+K10953
♦9
♦ 84
+KG1063
Vestur Norður Austur Suður
Anton Steinberg Sigurbjörn Gylfi
- 2grönd* Pass 3 tíglar!
Dobl 3 hjörtu Dobl 3 spaðar
Pass Pass 6 tíglar 6 spaðar
Dobl Pass Pass Pass
Opnun Steinbergs á
tveimur gröndum sagði frá
tvílita hendi - hálitum eða
láglitum - og veikum spil-
um. Sigurbjörn ákvað að
passa „til að byrja með“ og
Gylfi brá sér í blekkinguna
með þremur tíglum, en sú
sögn var leitandi og bað
makker að passa með lauf
og tígul. En Anton notaði
tækifærið og doblaði. Dobl
í slíkri stöðu er gjarnan tví-
rætt: annað hvort tígull (ef
norður breytir í þrjú hjörtu
með hálitina), eða úttekt á
tígul (ef norður passar til
að sýna láglitina). Fljótlega
kom í ljós hvers kyns var
og Sigurbjörn tók þá stang-
arstökk í slemmu. Gylfi
ákvað réttilega að fórna í
sex spaða. Með því að hitta
í laufið fara sex spaðar að-
eins einn niður, en Gylfi
fékk út tígulás og valdi því
að staðsetja laufásinn í
austur og fór tvo niður. En
300 út var góð fórn fyrir
slemmu á hættunni (1370).
Sverrir og Aðalsteinn
tóku einnig fórnina. And-
stæðingar þeirra voru
Björn Theódórsson og Páll
Bergsson:
Vestur Norður Austur Suður
Páll Aðalsteinn Björn Sverrir
21auf* 2 hjörtu Pass
3 tíglar Pass 4 tíglar Pass
5 tíglar Pass 6 tíglar 6 spaðar
Dobl Pass Pass Pass
Opnun Aðalsteins á
tveimur laufum er marg-
ræð. Hann getur átt veik
spil með sexlit í tígli, eða
tvílita hönd með spaða sem
annan lit og hinn hjarta eða
lauf. Björn kýs að koma
strax hjartalitnum á fram-
færi og Sverrir passar,
enda líklegast frá hans
bæjardyrum séð að makker
sé með tígul. Og Sverrir
heldur áfram að passa lengi
vel, eða allt þar til AV eru
komnir í tígulslemmu. Þá
ákveður hann að treysta
því að makker sé ekki með
veika tvo í tígli og fórnar í
sex spaða. Sverrir hitti í
laufið og gaf því aðeins tvo
slagi.
E.S. Sjö tí'glar er góð
slemma í AV, en hin slæma
hjartalega er þó banvæn.
Nema út komi spaðaás (eða
spaði frá kóng suðurs). Þá
neyðist suður til að valda
spaðann og lendir um síðir í
kastþröng í spað.
Víkverji skrifar...
YÍKVERJI hefur rétt eins og svo
margir landsmenn aðrir notið
knattspymuveislunnar í Sjónvar-
pinu undanfarna daga. Boðið er upp
á hvern stórleikinn á fætur öðrum
þar sem hraði, leikni og mikil bar-
átta er í fyrirrúmi og margir af
snjöllustu spörkurum samtímans
reyna fyrir sér. Leiðir þetta hugann
að því hve íþróttir í fremstu röð geta
haft mikið skemmtanagildi og um
leið skapað ungum sem öldnum gott
fordæmi og fyrirmyndir.
ALMENNT má segja að Ríkis-
sjónvarpið hafi staðið sig vel í
að bera knattspyrnuveisluna fram,
helst má finna að fullkjaftaglöðum
lýsendum og er þá mesta þing að
geta skipt yfir á lýsingu íþrótta-
stöðvarinnar Eurosport sem finna
má á Fjölvarpinu og raunar Breið-
bandinu líka. Þá er skemmtilegt að
fylgjast með spjalli við gestina sem
koma í sjónvarpssal og gefur sú um-
gjörð útsendingunum aukið vægi að
mati Víkverja. Heldur fannst honum
þó hæpið þegar íþróttastjóri RÚV
hvatti áhorfendur til að senda inn
ábendingar um viðmælendur í út-
sendingarnar. Slíkt var aðeins til að
gengisfella allt saman.
ÞAU reiðinnar býsn af knatt-
spyrnu sem Sjónvarpið sýnir
um þessar mundir í beinni útsend-
ingu leiða á hinn bóginn hugann að
því hversu fáránlegt er að lands-
menn séu skikkaðir til að greiða af-
notagjöld fyrir afnot af sjónvarpi og
hljóðvarpi ríkisins án þess að hafa
nokkuð um það að segja hvað á boð-
stólnum er. Þannig kvarta fæstir
kunningjar Víkverja yfir knatt-
spymuveislunni og eru miklu frem-
ur hinir sáttustu en vitanlega eru
þeir líka til sem voru með böggum
hildar sl. hvítasunnudag þegar dag-
skráin stóð saman af þremur knatt-
spymuleikjum frá Niðurlöndum í
beinni útsendingu, dagskrá Hvíta-
sunnusafnaðarins sem síðan var
endurtekin um kvöldið og beinni út-
sendingu frá landsleik í handbolta.
Þessir aðilar höfðu ekkert val;
þeir gátu vissulega slökkt á tækjum
sínum en urðu eftir sem áður að
borga fyrir herlegheitin hvort sem
þeim líkaði það betur eða verr. Á
sama tíma auglýsir innheimtudeild
Ríkisútvarpsins stofnunina sem
þjóðareign í þína þágu en sem kunn-
ugt er em starfsmenn deildarinnar
og raunar Ríkisútvarpsins alls þeir
einu hér á landi sem undanþegnir
eru greiðslu afnotagjalda.
VÍKVERJI er samt alls ekki einn
þeirra sem telur að ríkið eigi
að stofna til reksturs annarrar
sjónvarpsrásar sérstaklega fyrir
íþróttaefni, enda telur hann slíkt
ekki hlutverk hins opinbera. Miklu
fremur teldi hann nær að ríkið næði
samkomulagi við aðrar sjónvarps-
stöðvar, svo sem Sýn eða Skjá 1, um
samvinnu við hluta útsendinganna,
svo veislan keyri ekki úr hófi fram.
SKÝRT var frá því í vikunni sem
leið að stjórnvöld hefðu samið
við forsvarsmenn Norðuráls um
nokkra stækkun álversins við
Gmndartanga. Víkverji hefur litlar
sem engar skoðanir á þeim samn-
ingum sem slíkum, en staðsetning
undirritunar viðskipta- og iðnaðar-
ráðherra og álfyrirtækisins þótti
honum hreint og beint fráleit. Þjóð-
menningarhúsið á Hverfisgötunni
var sumsé valið til þess að skrifa
undir samninga um stækkun álvers-
ins, rétt eins og hér væm um tíma-
mót að ræða í menningarlífi þjóðar-
innar.
Margt má segja um ál. Sömuleiðis
álver. En Víkverji getur ekki fallist
á að málmurinn sá sé menningar-
auki af neinu tagi.