Morgunblaðið - 02.09.2000, Page 60

60 LAUGARDAGUR 2. SEPTEMBER 2000
MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ
+ Halldóra Einars-
dóttir fæddist á
Kaldrananesi í Mýr-
dal 21. mars árið
1942. Hún lóst. á heim-
ili sínu í Grafarholti í
Reylqavík hinn 26.
ágúst síðastliðinn.
Faðir Halldóru var
Einar Sverrisson, f. 1.
apríl 1914, bóndi og
rafvirkjameistari á
Kaldrananesi 1938-
46 og seinna frá
1954-1990, en for-
maður búvélaverk-
stæðis KÁ á Selfossi
um 10 ára skeið. Sverrir faðir Ein-
ars var bróðir Jóns og Eiríks
„Ormssona". Móðir Einars var
Halldóra Einarsdóttir frá Holti í
Mýrdal, f. 1879. Kona Einars
Sverrissonar og móðir Halldóru í
Grafarholti var Ragnhildur Sigríð-
ur, f. 28.mai 1915 í Vestmannaeyj-
um, d. 5. júm' 1990, Guðjónsdóttir
skipsljóra þar, Valdasonar. Móðir
Ragnhildar var Margrét Símonar-
dóttir frá Söndum á Akranesi, f.
1895.
Halldóra var þriðja í röð fjög-
urra systkina. Eldri eru Kári raf-
magnsverkfræðingur í Reyfqavík
og Guðrún húsfreyja á Götum í
Mýrdal, en yngri er Margrét Guð-
ný, sem lengi bjó á Bðdudal en er
nú flutt til Reykjavikur.
Halldóra giftist 24. apríl 1969
Sigurði Sigurðarsyni dýralækni á
Keldum, f. 2. október 1939. For-
eldrar hans voru Sigurður Jónsson
Elsku mamma. Þú sem sást um
að allir hlutir væru í lagi og að
fólkinu þínu liði alltaf vel.
Það er erfitt að finna þau orð
sem eiga að lýsa hvernig ungunum
þínum líður. Þó að þú sért farin
frá okkur vitum við að þú vakir yf-
ir okkur og gætir okkar eins og þú
hefur alltaf gert. Okkur finnst við
vera heppin og rík að hafa átt þig.
Allt sem þú skilur eftir þig, verkin
þín og allar fallegu minningarnar,
mun ylja okkur og börnunum okk-
ar um ókomna tíð.
Tengdabörnin þín voru tekin inn
í fjölskylduna og eru sammála um
að komið var fram við þau á sama
hátt og okkur. Þau voru elskuð
eins og þú hefðir sjálf fætt þau inn
í þennan heim. Fallegu sögurnar
eru margar. Þú kenndir okkur
heima fyrstu árinsvo að við þyrft-
um ekki að bíða eftir skólabílnum.
Þá var smurt nesti og farið út í
garðinn heima í Grafarholti, síðan
stóðst þú út í glugga með kúabjöll-
una og hringdir inn úr frímínútum.
Þú varst okkar besti kennari, þótt
skólaganga þín hafi ekki verið
lengri en til 12 ára aldurs. Minn-
ingarnar frá þessum tíma eru svo
skýrar, að það er eins og gerst
hafi í gær. Ailtaf varstu að gleðja
einhvern. Á aðfangadag meðan
beðið var eftir að jólin „kæmu“
fórum við systkinin með pabba að
keyra út pakka. En það voru ekki
bara keyrðir út pakkar heldur flat-
kökur, smákökur og laufabrauð
handa gamla fólkinu allt í kringum
okkur. Jólabakstur var líka sendur
austur í Mýrdal með pósti eða ein-
hverjum sem átti leið þangað sem
þú vissir af fólki sem væri eitt um
jólin og þú vildir gleðja. Það kæmi
okkur ekki á óvart, að þessir vinir
þínir hafi launað þér með höfðing-
legum og hlýjum móttökum hinum
megin.
Við systkinin erum búin að ræða
liðna daga og rifja upp allar fal-
legu miningarnar. Því munum við
halda áfram og þótt þú sért farin,
elsku mamma, þá ert það þú sem
heldur hópnum þínum saman og
gefur okkur þann kraft sem við
þörfnumst á þessum erfiða tíma.
Litlu barnabörnin þín hafa misst
mikið en þau eru samt ríkari en
margur að eiga fallegu minning-
arnar sínar um þig. Við vitum að
þú hefðir verið stolt af þeim,
hvernig þau brugðust við á erfiðri
stund. Vegna tímafrekra áhuga-
bóndi og smiður á
Sigurðarstöðum í
Bárðardal, f. 8. jan-
úar 1909, d. 24. októ-
ber 1939, og kona
hans Kristín Skúla-
dóttir kennari frá
Keldum á Rangár-
völlum, f. 30. mars
1905, d. 13. júní 1995.
Þau Halldóra og
Sigurður bjuggu
lengst í Grafarholti
við Vesturlandsveg
en í London 1969-70
og í Ósló og á Jaðri í
Noregi 1972. Böm
þeirra em fjögur: 1) Sigurður,
tamningamaður, Þjóðólfshaga í
Holtum, f. 6. janúar 1969, sambýl-
iskona hans er Friðdóra Bergrós
Friðriksdóttir. Börn Sigurðar með
fyrri sambýliskonu sinni Anítu
Pálsdóttur á Fitjum, eru Róbert, f.
15. desember 1992, og Rakel
Dóra, f. 20. ágúst 1998. 2) Ragn-
hildur, kennari og golfkona í
Reykjavík, f. 21. júní 1970. Sam-
býlismaður Þorvarður Friðbjöms-
son húsasmiður. Börn þeirra em
Hildur Kristín, f. 1. febrúar 1992,
og Lilja, f. 19. apríl 1994. 3) Einar
Sverrir, framkvæmdastjóri Bif-
reiðaverkstæðis Reykjavíkur, f. 3.
september 1973. 4) Sölvi, tamn-
ingamaður og smiður, f. 12. jan-
úar 1978. Sambýliskona hans er
Álfhildur Leifsdóttir frá Keldudal.
Útför Halldóru fer fram frá
Fossvogskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 15.
mála foreldranna langtímum sam-
an voru þau oft og lengi hjá ömmu
og afa sem elskuðu þau meira en
nokkuð annað. Þar vildu þau líka
helst vera.
Þá var nú gleði og gauragangur
í Grafarholti. Mikið var föndrað og
búið til alveg eins og í gamla daga
þegar við vorum lítil.
Alltaf hafði amma tíma þótt nóg
væri að gera í föndri eða matar-
gerð, því að gestum var alltaf
fagnað, hvernig sem á stóð í Graf-
arholti.
Litlu börnin taka þessu með
ótrúlegri ró og friður ríkir í litlu
andlitunum þótt söknuðurinn sé
sár. Þau hjálpa okkur fullorðna
fólkinu að sjá hlutina í réttu ljósi.
Róbert huggaði mömmu sína sem
var sorgmædd og sagði: „Mamma
mín, þetta er allt í lagi, hún amma
er í flottum bæ þar sem fullt er af
ljósum."
Takk fyrir öll fallegu og góðu
árin elsku mamma.
Öll börnin þín.
Þú áttir þrek og hafðir verk að vinna
og varst þér sjálfri hlífðarlaus og hörð.
Þú vaktir yfir velferð bama þinna.
Þú vildir raekta þeirra ættarjörð.
Frá æsku varstu gædd þeim góða anda,
sem gefur þjóðum ást til sinna landa
og eykur afi og trú.
En það er eðli mjúkra móðurhanda
að miðla gjöfum - eins og þú.
(Davíð Stef.)
Elsku mamma, Þessi orð eiga
svo vel við þig.
Okkar orð eru ekki nógu sterk
til að lýsa líðan okkar og þeim
tómleika, sem hefur orðið með frá-
falli þínu.
Við viljum þakka yndisleik þinn
og allt sem þú gafst okkur. Minn-
ing um þig mun ávallt hlýja okkur.
Þín að eilífu.
Sölvi og Álfhildur.
Allt eins og blómstrið eina, upp vex á
sléttri grund
fagurt með frjóvgun hreina, fyrst um
dags morgunstund,
á snöggu augabragði, af skorið verður
fljótt,
lit og blöð niður lagði. Líf mannlegt
endar skjótt.
(Hallgr. Pét.)
Mér kemur í hug þetta vers úr
sálmi sr. Hallgríms um dauðans
óvissan tíma og finn sárt til þess,
hve óraunverulegt er, að henni
Halldóru mágkonu minni skuli á
snöggu augabragði og án fyrirvara
hafa verið svipt í burtu frá fjöl-
skyldu sinni og vinum. Mér er
sannariega orða vant, þegar ég
reyni að koma nokkrum fátækleg-
um orðum á blað í þeim tilgangi að
minnast hennar. Við töluðum síð-
ast saman daginn áður en hún dó
og þá var hvorugu okkar sannar-
lega ekki dauðans óvissi tími í
huga. Halldóra hló og gerði að
gamni sínu. Hún var alltaf svo
heilbrigð í hugsun, lifandi, kát og
lífsgiöð að það er nánast ómögu-
legt að þurfa að horfast í augu við
að hún sé fyrirvaralaust hrifin
brott.
Mér er í fersku minni þegar
hann Sigurður bróðir minn kom
fyrst með Halldóru sína og kynnti
hana fyrir okkur Sjöfn. Það
streymdi hlýja og gleði frá þessari
sviphreinu og fallegu stúlku úr
Mýrdalnum. Hamingjan og lífs-
gleðin geislaði af þeim og þannig
var það alla tíð. Þau tvö voru sam-
rýnd og samstiga í lífinu, jafnt í
starfi sem í leik og þau áttu svo
vel saman að óvenjulegt var.
Halldóra tók ung við búsforráð-
um í Grafarholti. Starfsdagur
bróður míns var oftar en ekki
langur og oft þurfti hann starfsins
vegna að vinna fram eftir nóttu
eða skjótast á annað landshorn til
þess að sinna erilsömu starfi. Frí-
dagar eða sumarfrí var ekki ofar-
lega á kröfulistanum í lífi og starfi
Halldóru og Sigurðar og ég dáði
oft þá þolinmæði og það umburð-
arlyndi sem Halldóra hafði til að
bera, þegar síminn hringdi eða
bank á dyrnar í Grafarholti trufl-
aði heimilislífið á ólíklegustu tím-
um. Alltaf var hið góða skap,
gamansemi og glaðværð Halldóru
og hláturmildi hennar fyrir hendi
og hún var þungamiðja eða mið-
punktur fjölskyldunnar í dagsins
önn á stóru heimili. Bjartsýni, já-
kvætt viðhorf og umhyggja fyrir
öðrum, skyldum og vandalausum,
einkenndi Halldóru. Orðið „vanda-
mál“ var ekki til í hennar orðabók
og þegar lausna var þörf, voru þær
fundnar á lipran og átakalausan
hátt.
Halldóra var listfeng og hög
með afbrigðum og eftir hana liggja
m.a. listaverk í útsaumi, mynd-
verkum og útskurði. Þjóðlegir
munir hennar eru þekktir og vin-
sælir minjagripir. Þá skipta þeir
örugglega þúsundum, sem hafa
skreytt heimili sín um jólin með
skrauti sem Halldóra hannaði og
bjó til af hugkvæmni sínu og list-
fengi. Efniviðurinn var oftast ein-
faldur en árangurinn bar höfundi
sínum vitni. Hún var þolinmóð og
ósérhlífin. Alltaf fann hún tíma til
þess að sinna handverkunum en
ekki síst til að leggja öðrum lið.
Hún var listamaður í matargerð,
gestrisni þeirra Grafarholtshjóna
var ómæld og æði margir eru þeir
sem nutu góðra stunda í návist
þeirra.
Halldóra tók þátt í áhugamálum
og starfi bónda síns og barnanna
af lífi og sál. Hún örvaði börnin til
dáða, styrkti og hvatti á alla lund,
enda hafa þau öll fjögur náð langt
og orðið íslandsmeistarar hvert á
sínu sviði. Sannur keppnisandi, líf-
slöngun og lífsgleði svo og
skynsamlegt gildismat í lífinu var
aðalsmerki Halldóru. Líf hennar
var ekki taugastrekkt kapphlaup
eftir vindi og veraldargæðum. Hún
innrætti börnum sínum hina góðu
eiginleika sem henni sjálfri voru
eðlislægir.
íslensk menning og þjóðleg gildi
voru í hávegum höfð á heimilinu í
Grafarholti og þar voru þau hjónin
samstiga. Halldóra og Sigurður
áttu það sameiginlegt að vilja ekki
aðskilja kynslóðirnar og fjölskyld-
an hefur haldið vel saman. Aidrað-
ur faðir Halldóru, Einar Sverris-
son frá Kaldrananesi, hefur um
árabil átt góða daga í hlýju og um-
hyggju Halldóru og Sigurðar í
Grafarholti, þar sem kynslóðirnar
bjuggu saman og miðluðu hver
annarri af reynslu og menningu
gamla og nýja tímans.
Bróðir minn og fjölskylda hans
axla núna þunga byrði, en minn-
ingin um ástríka umhyggjusama
og lífsglaða eiginkonu, móður,
tengdamóður og ömmu verður
styrkurinn í raununum.
Skúli Jón Sigurðarson.
Við sviplegt og ótímabært and-
lát Halldóru Einarsdóttur langar
mig að minnast hennar með
nokkrum orðum.
Ég sá hana fyrst 1969 þegar þau
hjón komu til London með ungan
son sinn, Sigurð en Sigurður, eig-
inmaður Halldóru, var að fara til
framhaldsnáms í meinafræði við
Royal Veterinary College þar í
borg. Svo heppilega vildi til að við
vorum að flytja úr ágætisíbúð sem
við höfðum tekið í leiguarf eftir
aðra íslenska fjölskyldu sem líka
hafði verið þar við nám og nú gat
þriðja íslenska námsmannafjöl-
skyldan tekið við. Halldóra lét
ekki mikið yfir sér en var lagleg,
grönn og hávaxin, glaðleg, hlátur-
mild, jákvæð og gerði gott úr öllu.
Hún var fjarskalega myndarleg og
öll handavinna lék í höndum henn-
ar. Það voru ekki liðnir margir
mánuðir þegar hún hafði svipt
gamalgróinni bónblettahulu af eld-
húsgólfinu svo það skein fagur-
blátt og svo klæddi hún gamla
hægindastóla í glænýjan og stáss-
legan búning eins og vanur bólstr-
ari. En ekki nóg með það, hún
vann einnig fyrstu verðlaun í
prjónakeppni uppi á íslandi en
þangað hafði hún sent heilan kjól
sem hún prjónaði sér. Hún hafði
líka um lítið barn og heimili að
hugsa í framandi landi en nýtti
tímann vel.
Síðar þegar báðar fjölskyldur
voru aftur komnar heim til Islands
hittumst við helst við mannamót á
Keldum þegar starfsfólk og makar
gerðu sér glaðan dag af einhverju
tilefni. Halldóra og Sigurður
bjuggu með börnum sínum í Graf-
arholti og því má segja að hún hafi
lengi verið húsmóðir á næsta bæ
við Keldur þar sem Sigurður vann.
Hún sýndi þessum vinnustað eig-
inmanns síns og okkar hinna alúð
og ræktarsemi og lagði sitt af
mörkum til þess sérstaka og góða
anda sem þar hefur lengi ríkt. Á
hátíðum eins og jólum og páskum
komu frá henni fallegar skreyting-
ar sem hún hafði gert og prýddu
borðin í kaffistofum og annars
staðar og á jólum bauð hún starfs-
fólki Keldna handleiðslu í jóla-
föndri sem bæði börn og fullorðnir
sóttu, en Halldóra útvegaði marg-
víslegt efni sem hún hafði hannað
sérstaklega og útbúið. Vil ég nú
þakka henni innilega fyrir hönd
okkar starfsfólksins fyrir velvild
hennar, ósérhlífni og uppörvandi
nærveru.
Halldóra var stefnuföst kona
sem tók afstöðu til mála og fylgdi
ótrauð eftir skoðunum sínum. Með
henni er gengin mikil sómakona
langt um aldur fram.
Eg flyt Sigurði, börnum þeirra
og öðrum ástvinum innilegar sam-
úðarkveðjur frá okkur Helga.
Blessuð sé minning Halldóru
Einarsdóttur.
Guðrún Agnarsdóttir.
Á landsmóti hagyrðinga sl. laug-
ardag urðu mótsgestir sem höggi
slegnir er veislustjórinn tilkynnti
andlát Halldóru Einarsdóttur í
Grafarholti. Hún varð bráðkvödd
um morguninn.
Þau Grafarholtshjón, Halldóra
og Sigurður, hafa síðasta áratug
lagt öllum mönnum meir af mörk-
um til þessarar árlegu samkomu,
staðið fyrir hópferðum Iðunnar-
manna og annarra félaga um land-
ið þvert og nú í sumar lögðu þau
nótt við dag til að gera þetta síð-
asta mót sem veglegast þrátt fyrir
miklar annir þeirra beggja.
Um árabil hafa nokkrir félagar
staðið fyrir árlegu söngkvöldi.
Þegar Halldóra kom í þann hóp
fann hún honum skjótt samastað í
Golfskálanum við Grafarholt, stóð
fyrir veitingum og ekkert hús
fannst hlýrra í landnámi Ingólfs
það kvöld.
HALLDORA
EINARSDÓTTIR
Hún var mikil hagleikskona og
þróaði fagra gripi, bæði tengda ís-
lenskri ull, þjóðtrú og jólasiðum.
Þau Grafarholtshjón komu á
margar samkomur með okkur í
Flóanum og tóku þátt í skemmti-
ferð kirkjukóranna hér til Skaga-
fjarðar á síðasta ári.
Glaðværð Halldóru litaði allt
mannlíf sem hún kom nærri.
Hjálpfýsi hennar og fórnarlund
var einstæð. Hennar er sárt sakn-
að.
Skjótt hefur sól brugðið sumri,
því séð hef ég fljúga
fannhvíta svaninn úr sveitum
til sólianda fegri.
Sofinn er nú söngurinn ljúfí
í svölum fjalldölum,
grátþögull harmafugl hnípir
á húsgafli hverjum.
(Jónas Hallgr.)
Harpa og Ingi Heiðmar í
Gömlu-Þingborg.
Fregnin um andlát Halldóru
Einarsdóttur í Grafarholti kom
eins og reiðarslag. Einstök kona
er fallin frá langt um aldur fram.
Hún var svo falleg kona, hún
Halldóra. Há og grannvaxin með
dökkt liðað hár og glampa í aug-
um. Það geislaði af henni. Hlý og
alúðleg í viðmóti, og ævinlega stutt
í kímnina. Sterk kona og harðdug-
leg.
Halldóru fannst best að byrja
daginn snemma. Hún var afar
hagsýn húsmóðir og vann skipu-
lega. Allt virtist leika í höndum
hennar. Hún var einkar lagin við
alla matargerð og bakstur. Hún
saumaði föt á alla fjölskylduna og
lét sig ekki muna um að smíða
glugga í mestallt hús þeirra hjóna
af mikilli vandvirkni og setja þá í
með aðstoð aldraðs föður síns.
Hún passaði barnabörnin, inn-
réttaði herbergi í húsinu og hlóð
veggi í garðinum. Henni virtist
ekkert vaxa í augum.
Sérgrein Halldóru var jólaföndr-
ið. Það byrjaði smátt, en varð svo
vinsælt að hún mátti hafa sig alla
við til að anna eftirspurn. Þar nutu
sín listrænir hæfileikar hennar og
hugmyndaauðgi. Hún útbjó fönd-
urpakka af stakri snilld með leið-
beiningum sem allir gátu skilið.
Hún lagði á sig mikla vinnu við að
búa alla smáhluti til sjálf, svo að
hún gæti haldið verðinu í lág-
marki. Hin síðarí ár hafði hún
töluvert starf af föndurgerðinni.
Ógleymanleg eru hin árlegu
jólaföndurkvöld á Keldum, þar
sem hún mætti glöð og hress, hlað-
in pinklum, og gekk svo milli nær-
staddra og aðstoðaði okkur við að
útbúa Grýlu og Leppalúða og alla
íslensku jólasveinana.
Við höfum stundum gantast með
það á Keldum, þó í nokkurri al-
vöru, að þegar að því kæmi að ís-
lensk ofurkona yrði valin á Stöð 2
myndum við hringja og veita Hall-
dóru atkvæði okkar. Það var ekki
smáræði sem hún gat áorkað, og
jafnan með bros á vör.
Halldóra var lánsöm kona.
Henni virtist auðvelt að njóta
augnabliksins, og smitaði þá gjarn-
an nærstadda með lífsgleði sinni.
Þau voru afar samrýmd, hjónin
Sigurður og Halldóra. Þau höfðu
mikinn stuðning hvort af öðru og
tóku þátt í áhugamálum hvort ann-
ars. Þau eiga einstaklega myndar-
leg börn og barnabörn. Á heimili
þeirra í Grafarholti er mikill
myndarbragur, og gestrisni í fyrir-
rúmi.
Halldóra Einarsdóttir hefur ver-
ið kölluð til starfa á öðrum stað.
Þar mun hún ekki liggja á liði sínu
frekar en fyrr. Við sendum Sigurði
og fjölskyldunni, sem og öðrum
aðstandendum, innilegar samúðar-
kveðjur. Missir þeirra er mikill.
Starfsfólk Rannsókna-
deildar dýrasjúkdóma,
Keldum.
Okkur langar í fáum orðum að
minnast einstakrar konu, Halldóru
Einarsdóttur.
Kynni okkar hófust þegar dóttir
okkar, Álfhildur, hóf sambúð með
Sölva, yngsta syni þeirra hjóna.