Morgunblaðið - 17.10.2000, Blaðsíða 62

62 ÞRIÐJUDAGUR 17. OKTÓBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
*
uyragiens
Ferdinand
I TMINK PEPPERMINT PATTV
ANP MARCIE LIKE ME, BUT I
PON'T KNOU) UHY.. I UII5H
I COULP A5K TMEM...
IT'S ALL RIGHT TO A5K somow WHY THEY HATE VOU, 5UT Y0U SH0ULP NEVER A5K 50ME50PV U)HY THEY LIKE VOU..
f C

Ég held að Betu beisku og Möggu líki
við mig, en ég veit ekki hvers vegna..
Bara að ég gæti spurt þær...
Það er í lagi að spyrja einhverja hvort
þeim líki illa viö mann, en þú ættir
aldrei að spyrja hvers vegna þeim llkar
vel við þig.
Hvað er þetta?
Það er erfiðari
spuming
BREF
TIL BLAÐSINS
Kringlunni 1 103 Reykjavík • Sími 569 1100 • Símbréf 569 1329
íþróttir og
stjórnmál
Frá Eddu Júlíu Þráinsdóttur:
MERKILEG heimildarmynd um
síldveiðar Norðmanna við Island og
hrun síldarstofnsins fær gamla síld-
arstúlku til að hugsa. Þarna rifjaðist
upp þrældómurinn og harkan sem
fylgdi síldarævintýrinu. Eftir hrun
síldarstofnsins varð stöðnun í þjóðfé-
laginu, fólk gafst upp á að vinna 16-
18 klst. á sólarhring og tók að flytja
úr landi, jafnvel alla leið til Ástralíu.
Ég og þáverandi eiginmaður minn
Freysteinn Þorbergsson kynntum
okkur þann kost, en Freysteinn
hafði þá lengi haft hug á að koma
heimsmeistaraeinvígi í skák til
landsins þar sem Róbert Fischer
ætti að keppa við rússneskan meist-
ara. Það var því ákveðið að vera hér
áfram í von um betri tíð. 1972 tókst
Freysteini að gefa íslensku þjóðinni
kost á HM-einvíginu. Freysteinn var
á þeim tíma sá íslendingur sem hvað
víðforlastur var íslendinga og sá
sem talaði mörg erlend tungumál.
Hann hafði keppt á sjö ólympíumót-
um í skák fyrir Islands hönd og áður
komið stórmótum til landsins eins og
t.d. Stúdentamótinu 1957 í gegnum
FIDE. Með HM-einvíginu í skák
1972 komu ný lífsviðhorf, ný tæki-
færi, nýir straumar, nýjar vonir, ný
sambönd og nýjai’ framfarir inn í ís-
lenskt þjóðfélag. Nafn Freysteins
hefur þó ekki verið viðurkennt á Is-
landi í sambandi við einvígið, þótt
enginn annar íslendingur hafi setið
þing FIDE á þessum tíma. Frey-
steinn tilkynnti þáverandi forsætis-
ráðherra,Ölafi Jóhannessyni, að
hann gæfi íslensku þjóðinni alla
vinnu sína í sambandi við einvígið.
Sú gjöf var 15 ára þrotlaus vinna og
kostaði blóð, svita og tár en var ekki
meira metin en svo að þjóðinni var
ekki einu sinni sagt frá henni. En
gjöf er gjöf, hvort sem hún er þegin
með þökkum, eða hrifsuð til sín með
hundshaus og afhent öðrum. Ólafur
hafði þó kjark til að halda einvígið,
en það voru ekki margir sem höfðu
það, samanber atkvæðagreiðslu Al-
þingis á fjárveitingu til einvígisins. A
Alþjóðaþingi FIDE sátu 72 fulltrúar
á þessum tíma frá jafnmörgum lönd-
um, frammámenn í sínum þjóðlönd-
um og sumir þjóðhöfðingjar. Á bak
við hvern fulltrúa eru skáksambönd
og verk Freysteins því kunn víða um
heim. Það er niðrandi fyrir íslenska
þjóð að lifa við slík ósannindi ára-
tugum saman og andstætt lýðræð-
inu. Ein lygi leiðir af sér aðra lygi og
síðan koll af kolli. Árangurinn má sjá
í svokallaðri heímildarmynd „Það
kom lítið rafmagn" sem sýnd var í
sjónvarpinu í lok síðasta árs. Þar var
ekki minnst á þann sem þýddi meiri
hlutann af verkfræðiritinu Lobben
og gerði útreikningana í sambandi
við virkjanirnar. Hef skrifað bæði
RUV og formanni útvarpsráðs og
óskað eftir leiðréttingu en hef ekki
fengið svar.
Fyrir Freystein var það enginn
endapunktur eða lokatakmark að
koma HM-einvíginu til landsins,
heldur upphafið að framsækni ís-
lendinga til áhrifa á gang heimsmála
og þá sérstaklega á gang heimsfrið-
armála sem áttu hug hans. Á tímum
kalda stríðsins var einvígið stórvið-
burður á hinum pólitíska himni
stjórnmálanna. Þegar leiðtogafund-
ur Nixons og Pompidou var haldinn í
Reykjavík 1973 fór Freysteinn suður
á Keflavíkurflugvöll til að gefa Nixon
og fylgdarliði hans bók sem heitir
„Welcome to Iceland Mr. president".
Það var George Schultz sem var þá
að mig minnir ráðherra og í fylgdar-
liði forsetans sem tók við bókunum
og ræddi við Freystein. I þessari bók
setti Freysteinn fram tvær tillögur,
sem lítil lóð á vogarskál heimsfriðar.
Báðar þessar tillögur voru notaðar
af Bandaríkjastjórn. Forseti Islands
herra Ólafur Ragnar Grímsson fór
til Bandaríkjanna 1997 og hitti þá
George Schultz. Kom fram í útvarps-
viðtali við forseta okkar að Schultz
hefði minnst á íslending og sagt sér
merkilegar fréttir sem hann hefði
ekki heyrt áður og mundi hann ræða
við ríkisstjórnina þegar heim kæmi.
Síðan líður tíminn og ekkert hef ég
heyrt um hver átti þarna hlut að
máli. Vissulega gæti verið um fleiri
íslendina að ræða en Freystein, en
ég veit ekki um annan Islending sem
slík þögn ríkir um, um jafn einstök
verk og Freysteinn lét af hendi
rakna. Eg vil óska þjóðinni þeirrar
gæfu og geta leiðrétt þetta mál, því
það væri henni til sóma. Ekki ætti
það að kosta peninga þar sem
Freysteinn gaf þjóðinni alla vinnu
sína og ekki ætti svo löngu látinn
maður að skyggja á núverandi vald-
hafa.
Ég vil svo óska hinum glæsilegu
ólympíuförum íslendinga til ham-
ingju með árangurinn og vona að ís-
lensk stjórnvöld vinni með þeim en
ekki á móti ef þeir vilja vinna þjóð
sinni meira gagn.
EDDA JÚLÍA ÞRÁINSDÓTTIR,
Flatahrauni 16b, Hafnarfirði.
Allt efni sem birtist í Morgunblaðinu og Lesbók er varðveitt f upplýsinga-
safni þess. Morgunblaðið áskilur sér rétt til að ráðstafa efninu þaðan, hvort
sem er með endurbirtingu eða á annan hátt. Þeir sem afhenda blaðinu efni
til birtingar teljast samþykkja þetta, ef ekki fylgir fyrirvari hér að lútandi.
9\ctú€^s\^ .- Gœðavara
Gjafavara - matar- og kaffislell.
Allir verðflokkar.
Heimsfræyir liönniidir
m.a. Gianni Versace.
VERSLUNIN
Lnugtivegi 52, s. 562 4244.