Morgunblaðið - 17.10.2000, Blaðsíða 52

52 ÞRIÐJUDAGUR 17. OKTÓBER 2000
^--------------------------
MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
+ Aldís Kristjáns-
dóttir fæddist á
Stöðvarfirði 25. jan-
úar 1914. Hún lést á
Landspítalanum í
Fossvogi 8. október
síðastliðinn. Foreldr-
ar hennar voru
Kristján Magnússon
trésmiður og Guðrún
Hávarðardóttir hús-
móðir. Þau fluttust
til Fáskrúðsfjarðar
- ' jiegar Aldís var sex
ára. Hún var yngst af
sex systkinum: Krist-
fn, Guðmundur,
Kristborg, Antonia, Garðar og svo
Aldís. Nú eru þau öll látin.
29. nóvember 1937 giftist Aldís,
Stefáni Halldóri Guðmundssyni,
frá Fáskrúðsfirði, f. 29. nóvember
1916, d. 10. desember 1986. Þau
eignuðust tvær dætur: 1) Elsa
Niður í dalnumí hjá blikandi blómum,
blíðasta vininn þar ganga ég sé.
Jesús minn frelsari, jafn þér er enginn,
jörðin þar angar er fótur þinn sté.
^ Þökk sé þér Jesús minn,
þú gafst mér iíf og von.
Þökk að þú elskar mig,
Jesús Guðsson.
Föstudaginn 6. október sl. sat ég
í herbergi 718 í Borgarspítalanum
eins og ég kalla hann enn, og horfði
út um gluggann. Veðrið var undur-
fagurt, stillt og örlítið farið að
rökkva.
Bílar geystust fram og til baka
eftir Kópavogsbrautinni, fólk að
fara heim eftir vinnu, helgin fram-
ayidan. Erill og kliður úti við - lífið
var í fullum gangi.
Inni í þessu litla herbergi var al-
ger friður. Ég og amma mín vorum
þar saman, bara tvaer, eins og svo
oft áður, en nú undir öðrum
kringumstæðum. Hún lá lífvana í
djúpu dái, ég sat þétt við hana og
hélt um hönd hennar. Kyrrðin var
alger, ekkert heyrðist nema and-
ardráttur ömmu, sem var orðinn
rólegri nú, en undanfarna daga.
Þegar ég sat þarna í kyrrðinni og
horfði á ömmu mína og út um
gluggann til skiptis, leituðu margar
hugsanir og minningar á huga
minn. Eitt það fyrsta var þessi fal-
legi sálmur sem hér er á undan.
Þetta er sálmurinn okkar ömmu og
■^ft'a, líklega eitt af fyrstu lögunum
sem ég lærði að syngja, og amma
og afi kenndu mér pínulítilli hnát-
unni. Aldrei var farið að sofa öðru-
vísi en fara fyrst með bænirnar og
svo sungum við saman þennan
sálm. Ekki er hægt að minnast
ömmu nema nefna afa líka, því þau
voru svo samhent.
Kristrún, f. 19. nóvem-
ber 1938. Hún er gift
Kristjáni Magnússyni,
f. 2.3. 1939. Þau eiga
sex börn sem eru: a)
Magnús, f. 23.3 1961,
kvæntur Báru Péturs-
dóttir. Þau eiga fimm
börn samtals. b) Krist-
ján Árni, f. 24.3. 1963,
kvæntur Ásrúnu
Karlsdóttir. Þau eiga
fjögur böm. c) Stefán
Halldór, f. 24.3. 1963,
kvæntur Palmu
Rasmussen. Þau eiga
fimm börn samtals. d)
Aldís, f. 28.8. 1968, gift Iain
Matchett. þau eiga tvö börn. e)
Hörður Snævar, f. 27.9. 1969,
kvæntur Nikkolínu Rubeksen. Þau
eiga tvö börn. f ) Davíð Freyr, f.
11.1.1982.2) Fjóla, f. 17. nóvember
1939. Hún var gift Jóni Þorberg
Sjaldan, eða aldrei voru þau án
hvors annars. Til margra ára unnu
þau saman í Trésmiðjunni Víði, hjá
Guðmundi blinda. Afi var húsvörð-
ur þar og amma var matráðskona.
í Víðishúsinu við Laugaveginn
bjuggu þau einnig um nokkurn
tíma og þar eru einar af mínum
fyrstu minningum. Oft fékk ég að
sofa hjá þeim, og það var nú ekkert
smáspennandi fyrir litla stelpu að
vera í þessu stóra húsi, valsandi
frjáls um eldhús og ganga. Síðar
fór mamma mín að vinna með
ömmu í eldhúsinu í Víði og þá var
ég enn meira þar að skottast.
Amma og afi urðu svo sjálfsögðu
fastur liður í lífi mínu og þau hitti
ég daglega. Oft hef ég gantast með
það að ég hafi verið alin upp í
Trésmiðjunni Víði, svo mikið var ég
þar. Ég leit á ömmu mína liggjandi
þarna í rúminu og hugsaði um
kraftinn og dugnaðinn í þessari
smávöxnu konu sem áður var. Allt-
af létt á fæti, geystist um eldhúsið,
burðaðist með stóra þunga potta,
eldandi ofan í tugi manna, bakandi
rúgbrauð og kökur, og gerði rúllu-
pylsu og bestu kæfu í heimi. Aldrei
féll henni verk úr hendi, skúraði
svo allt og þreif í lok hvers dags.
Alltaf var hún kát og hress, með
bros á vör. Stundum tók hún dans-
spor um eldhúsgólfið, skældi sig og
gretti í framan, hló svo að vitleys-
unni í sjálfri sér og rak út úr sér
efri góminn. Glettin var hún og
mikill grallari. Ég óx úr grasi,
amma og afi alltaf innan seilingar
og svo sjálfsögð, alltaf til staðar -
alltaf. Trésmiðjan Víðir flutti á
Smiðjuveginn í Kópavogi og amma
og afi fylgdu með. Þá byrjar nýr
kafli í mínu lífi. Ég fer að vinna
með ömmu í eldhúsinu og mamma
hættir. Þau rúm fjögur ár, sem ég
Steindórssyni, f. 6.7. 1939, d. 13.3.
1974. Áttu þau saman tvö börn,
sem eru: a) Bryndís Halldóra, f.
4.3. 1961, gift Birgi Blomsterberg.
Þau eiga þrjú böm og eitt barna-
barn. b) Smári, f. 1.7. 1965, í sam-
búð með Höllu Sveinbjörnsdótttir.
Þau eiga sex börn samtals.
Síðar giftist Fjóla, Snorra Þor-
lákssyni, f. 3.3.1936. Þau eiga einn
son, Snorra Snorrason, f. 14.7.
1977. Hann er í sambúð með Ingu
Þóru Jónsdóttir. Þau eiga þrjú
böm. Fjóla og Snorri skildu.
Aldís vann alla tíð með heimilis-
störfum við allskonar vinnu sem
féll til á þeim tíma. Síðar gerðist
hún matráðskona á hótelinu á Fá-
skrúðsfirði. Árið 1963 fluttust þau
hjón, Aldís og Stefán til Reykjavík-
ur og gerðist hún matráðskona í
Trésmiðjunni Víði og hann hús-
vörður, og gegndu þau þeim störf-
um í 18 ár. Sex síðustu starfsár sín
vann hún hjá heimilisþjónustunni.
Síðustu sjö árin bjó hún á Hrafn-
istu í Reykjavík.
Útför Aldísar fer fram frá Að-
ventkirkjunni, Ingólfsstræti 19, í
dag og hefst athöfnin klukkan 15.
vann með henni daglega voru mér
dýrmæt og góð. Alltaf gekk allt vel
í okkar samskiptum, fyrir utan eitt
skiptið man ég að slettist eitthvað
upp á vinskapinn í eldhúsinu okkar.
Eitthvað var það nú ómerkilegt því
ég man ekki einu sinni hvað kom
upp á.
Báðar vorum við þverhausar og
vorum í fýlu í einhvern smátíma,
við vorum nú einu sinni bráðskyld-
ar og þrællíkar í skapi. En þessi
fýla stóð stutt yfir og endaði í
faðmlagi og koss á vanga. Aldrei
bar skugga á okkar samskipti eftir
það.
Ung að árum eignaðist ég fyrsta
barnið mitt, og gerði þau gömlu að
langömmu, og langafa. Þegar sá
stutti var farinn að tala og tjá sig
spurði hann mig einu sinni að því
af hverju amma héti langa. Hún
sem var svo lítil. Það var nú ekkert
sérlega auðvelt að útskýra það fyr-
ir rétt rúmlega tveggja ára gutta,
en hann bara ákvað það að þessi
langa amma sín skyldi eftirleiðis
heita „amma litla“ og það var hún
alltaf kölluð eftir það í okkar fjöl-
skyldu, og hún sjálf var alsæl með
þá riafngift.
Árið 1986 urðu þáttaskil í lífi
ömmu. Afi Stebbi veikist skyndi-
lega, nokkrum dögum eftir sjö-
tugsafmælið sitt, og þarf að senda
hann með sjúkraflugi út til London
í hjartaaðgerð. Engin bið, stuttur
fyrirvari, lítill tími. Þegar hann
vissi hversu alvarlegt þetta var,
sagði hann við stúlkurnar sínar
þrjár, ömmu, Elsu og Fjólu „það
vildi ég óska elskurnar mínar að ef
ég réði sjálfur, að ég fengi að vera
10 ár í viðbót hjá ykkur, en ef Guð
vill taka mig núna þá er ég tilbúinn
að lúta að hans vilja. Látum það í
Guðs hendi“. Afi fór út í aðgerð,
með Elsu dóttur sína sér við hlið,
hann var svæfður og vaknaði ekki
aftur.
Guð tók hann til sín. Hann sjálf-
ur var tilbúinn, en það sama var
ekki alveg hægt að segja um okkur
hin sem eftir vorum. Við vorum
ekki tilbúin að missa hann. Amma
mín varð aldrei alveg söm eftir
þann missi. í nokkur ár bjó hún ein
í Eskihlíðinni en fór svo á Hrafn-
istu í Reykjavík. Það tel ég að hafi
verið henni mikil gæfa að flytja
þangað, og vera innan um fólk sem
var í svipaðri aðstöðu og hún, gam-
alt og jafnvel búið að missa maka
sinn.
Þar eignaðist hún góðan vin,
hann Jónatan. Hún gantaðist
stundum með það og sagði að hann
væri kærastinn sinn og svo hló hún
og það kom fallegt blik í augun
hennar.
Ég veit ekki hvar ég væri, sagði
hún, ef ég hefði ekki þennan dreng.
Hún kallaði hann stundum dreng-
inn sinn, 98 ára gamlan. Við hlóg-
um að henni, en hún sagði, Já hann
er ljúfur drengur, hann Tani minn.
Þökk sé þér Jónatan, að vera vinur
hennar og henni alltaf góður.
Þetta föstudagskvöld sem ég sat
í kyrrðinni hjá ömmu litlu, sólin
var að setjast og kominn hvíldar-
dagur, hugsaði ég og vonaði að
brátt fengi hún hvíldina. Ur því
sem komið var og ekki möguleiki á
bata þá veit ég að hún vildi fá að
deyja. Sunnudaginn 8. október sátu
stelpurnar hennar tvær hjá henni
(hún kallaði þær alltaf það) og töl-
uðu til hennar, sungu fyrir hana og
struku henni um hendur og vanga.
Hún hafði ekki bært á sér allan
daginn, en skyndilega vætir hún á
sér varirnar með tungunni, dregur
djúpt inn andann, setur örlítið bros
út í annað munnvikið og sofnar
endanlega. Það var fallegur friður
yfir henni og kærkomin hvíld. Nú
sefur hún við hlið afa og bíður eftir
endurkomu Krists.
Ég vil þakka Guði þau 39 ár sem
ég fékk að hafa ömmu mína hjá
mér í þessum heimi. Það var ekk-
ert sjálfsagt að fá að hafa hana allt-
af - ekkert er sjálfsagt - við eigum
að þakka Guði fyrir allt og ekki
gleyma því, því án hans, erum við
ekkert.
Maðurinn minn og börnin okkar
þakka ömmu samfylgdina. Guð
styrki ykkur og styðji, elsku
mamma og Elsa frænka, og alla
aðra ástvini sem syrgja nú.
Við biðjum Guð að láta engla
sína standa vörð um hennar næt-
urstað og bjóðum ömmu litlu góða
nótt.
Bryndís Halldóra
Jónsdóttir (Binna).
Til hinztu ferðar úr heimi þess-
um hefur búizt góð vinkona mín.
Löng og farsæl var hennar vegferð
og vermandi minningar munu
margir eiga um þessa bjartleitu og
broshýru konu léttrar lundar og
leiftrandi gleði. Hugur leitar til
ljúfra kynna fyrir hartnær fimm
áratugum, því svo hratt líður stund
að þegar horft er til baka virðast
árin ekki svo mörg. Svo fersk er
minningin um það þegar fundum
okkar bar fyrst saman, þótt ár hafi
flogið hjá frá því að ég hitti hana
Aldísi, unga, fallega og lífsglaða
konu, móður tveggja nemenda
minna. Ég var þá bráðungur að
feta mín fyrstu kennsluskref og
brugðið gat vissulega til beggja
vona hversu við yrði ráðið, ekki sízt
þegar nemendurnir vora litlu yngri
en kennarinn sjálfur.
Viðmót og viðbrögð fólksins á
Fáskrúðsfirði við kennaranum
unga höfðu sín miklu og góðu áhrif,
sem mörkuðust af hlýju og velvild,
já og einstæðri tillitssemi um leið.
Þar átti Aldís allt frá upphafi sinn
elskulega þátt, þannig að kennar-
anum unga fannst hann sem heima
hjá sér, þegar hún Aldís bauð í
kaffi og kökur og dekraði við hann
og Ingvar samkennara hans sem
bezt hún kunni. Aldís var fríð kona,
sviphrein og svipfalleg, átti gleði
hjartans að góðum förunaut, gerði
góðlátlegt gaman að hlutunum, en
átti einnig til ríka alvöru þegar við
átti, setti skoðanir sínar fram skýrt
og skorinort svo engum gat dulizt
hver hennar innsta meining var,
hreinskilin og hreinskiptin. Hún
var afar myndvirk húsmóðir, dug-
leg og vel verki farin, heimilið löng-
um hennar vinnustaður sem bar
nostursamri konu gott vitni, en
rösk og kná að hverju sem hún
gekk. Vænst þótti mér um hina
vermandi hlýju er hún geislaði af
og æ síðan er stopulum fundum bar
saman var Aldís söm og jöfn, sann-
ur vinur vina sinna. Hún fylgdist
fjarska vel með þjóðfélagsumræðu
allri, róttæk kona með ríka réttlæt-
iskennd, þar sem jöfnuður og rétt-
læti réðu allri ferð. Hún fylgdi
frænda sínum, Lúðvík Jósefssyni,
fast að málum, enda sagði Lúðvík
eitt sinn eftir notalega kvöldstund
hjá þeim hjónum, Aldísi og Stefáni
manni hennar: „Já, ef allir væru nú
eins einlægir og ákveðnir og þau
hjónin, þá þyrfti engu að kvíða.“
En þau hjón áttu líka einlæga og
heita guðstrú, þau voru aðventistar
og unnu söfnuðinum litla en sam-
henta á Fáskrúðsfirði vel af trú-
mennsku sinni og elskusemi.
Vegferð Aldísar hér á jörð er á
enda og indælar minningar ylja
huga og vekja upp hugþekkar
myndir horfinnar tíðar. Hún er
kvödd hlýrri þökk fyrir kynni forn
og æ síðan. Dætrum hennar og
þeirra fólki eru sendar einlægar
samúðarkveðjur við fráfall hennar.
Þar fór góð kona mikilla ágætiseig-
inleika sem í hverju því reyndist
trú sem henni var fyrir trúað og
ávaxtaði þannig vel sitt góða pund.
Megi hún yndis njóta á landi eilífð-
arinnar sem öll hennar heita trú
stóð til. Blessuð sé mætust minn-
ing.
Helgi Seljan.
ALDIS
-4 KRISTJÁNSDÓTTIR
BERGÞÓRA
G UÐMUNDSDÓTTIR
■g 4> Bergþóra Oddný
I Ólöf Guðmunds-
dóttir klæðskera-
meistari fæddist á
Sæbóli í Aðalvík 17.
október 1918. Hún
lést í Sjúkrahúsi Sel-
foss 20. júlí síðastlið-
inn og fór útför
hennar fram í kyrr-
þey.
„Sæl Begga. Til
hamingju með dag-
inn.“ „Nei, ert þetta
þú, afinælisgjöfin. Til
hamingju sjálfur."
Þannig höfúm við
byrjað samtal okkar á þessum degi
undanfarin 20 ár. En við eigum
minningar lengra aftur. Það fyrsta
sem ég man um þig var, þegar þú
gerðir mér grein fyrir því að ég
ætti fleiri en eina frænku. Ég hafði
?j®aðið í þeirri meiningu að sérhver
ætti bara eina frænku
og við systkinin kölluð-
um hana Frænku. Við
vorum einmitt heima
hjá Frænku í Eskihlíð-
inni þegar þú lést mig
skilja það í eitt sMpti
fyrir öll að þú værir
jafnmikil frænka mín
og Frænka. Ekki nóg
með það heldur væru
Dísa og Hanna líka
frænkur mínar og
margar fleiri konur og
stúlkur. Eftir þetta
varð ég ríkari maður.
Ég man líka þegar
við bræður vorum í
pössun hjá þér, líklega þegar
mamma átti eldri stelpuna. Þá
bjugguð þið á Skúlaskeiðinu, stór
fjölskylda í litlu húsnæði. Þar var
ekki leiðinlegt að vera. Það var
miMð um að vera allan daginn. Þú
tuskaðir alla til ef svo bar undir en
aldrei að ófyrirsynju. En brosið
breiða var aldrei langt undan. Ég
man líka jólaboðin heima hjá ykkur.
Þar komu fjölskyldur ykkar systra
saman, til að byrja með þrír ættlið-
ir, afi og amma, þið systkinin og
bömin ykkar. Síðar komu tengda-
böm og barnabörn eins og gengur
og gerist. Þarna voruð þið systurn-
ar og guttinn ég virti ykkur fyrir
sér hver annarri glæsilegri.
Einnig var spennandi að upplifa
samheldnina og samstöðuna hjá
eldri frændum mínum og frænkum.
Talandi um samstöðu þá man ég
sérstaklega eftir þegar Guðrún
varð stúdent. Þá hafðir þú hand-
leggsbrotið þig en veisla skyldi
haldin. Ég man að við komum
snemma en þá vom þegar margir
mættir. Palli var að skreyta tertuna
og eldhúsið meira en fullt af fólki og
þú í hárgreiðslu í miðju eldhúsinu
og stjómaðir öllu eins og herforingi
hópi sem lætur ekM stjórnast af
hveijum sem er. Þetta var þér eig-
inlegt. Ég minnist einnig samstöðu
ykkar systra varðandi gamla húsið í
Aðalvík. Ég varð þeirrar reynslu
aðnjótandi að vera saman með ykk-
ur systmm þar. Það var ekki alltaf
halelúja-söngur sem viðhafður var
þar innandyra og gat gengið á
ýmsu. Hvernig á annað að vera
þegar jafn stórbrotnar og skapmikl-
ar og ákveðnar og stoltar konur em
að vinna saman? En það risti ekki
djúpt. Ég varð oft lítill þegar ég
reyndi að taka þátt í umræðunni,
sem fagmaður, sérstaklega hjá þér.
Ég minnist þess alltaf með hlýhug
þegar við vorum að undirbúa end-
urreisn gamla hússins, sem brann,
að ég var að sýna ykkur Palla
teikningar af nýja húsinu og þú
komst með athugasemd vegna
stærðar á undirstöðunum. Eftir þó
nokkurt karp sagði Palli: „Begga
mín, heldur þú ekM að verkfræð-
ingurinn viti þetta?“ Þá snerir þú
þér að mér og varst eitt sólskins-
bros og sagðir: „Jú, það er senni-
lega rétt en úr hverju hafðir þú
hugsað þér að láta smíða glugg-
ana?“
Endurbygging hússins í Aðalvík
hefur tekið ákveðinn toll af okkur í
fjölskyldunni. Misklíð kom upp að-
allega vegna stoltsins, sem er svo
ríkt í fjölskyldunni. Upp kom atriði
sem stóð þér nærri en þú tókst al-
farið til þín. Málið hefur skilið eftir
sig sár, sár sem þarf að hlúa að og
láta gróa.
Begga mín, líf þitt hefur á ýmsan
hátt verið margbrotið allt frá því
nánast að búa í torfkofa og fram til
þess að búa í nútímahúsi, til þess
missa afkomendur og upplifa hús-
bruna og sjúkdóma. Slíkt setur
mark á okkur.
Það gerir einnig Elli kerling.
Glíman við hana verður aldrei rétt-
lát og beitir hún ýmsum brögðum,
sem við ráðum ekM við. Áhrif glím-
unnar eru mismunandi á sál og lík-
ama. Við sem eftir sitjum ættum að
minnast þeirra, sem þegar hafa
borið lægri hlut fyrir Elli kerlingu,
eins og þau voru áður en hún kom
til sögunnar.
Þannig vil ég minnast þín, Begga
mín. Með hnakkann reistan aftur á
rass, eins og við tvö kölluðum það,
stolta og oft yfirgengilega ákveðna
en samt svo ljúfa. Þú hefur í síðasta
sinn lagt lófa þína á vanga mína og
sagt: „Hjartað mitt.“ Ég er stoltur
að hafa verið kallaður afmælisgjöfin
og verð að sætta mig við að geta
ekM lengur hringt í þig á aftnælis-
deginum okkar.
Hafsteinn.