Morgunblaðið - 27.10.2000, Qupperneq 55

www.saa.is
Fréttir
SÁÁ - Samtök áhugafólks um áfengis- og vímuefnavandann - Ármúla 18-108 Reykjavík
Sími 530 7600 - 7. tölublað, október 2000
auglýsing
H Viðtal við Theódór S. Halldórsson framkvæmdastjóra SÁÁ:
„SAA er líknarfélag sem íslenska
þjóðin hefur gefið sjálfri sér"
„SÁÁ cru almcnningssamtök sem
telja nm íimmtán þúsund félags-
menn. Það eru þessir fimmtán þús-
und I slendingar alstaðar af landinu
sem mynda Samtök áhugafólks um
áfengia- og yímuefnavandann.
Tekjur þær sem SÁA þarf til til
sjúkrarekstar og meðferðarstarfa
og uppbyggingar á starfseminni
koma frá ríkinu að tveimur þriðju
hlutum þannigað sjúklingar þurfa
ekki að greiða fyrir meðferðina en
rúmur þriðjungur af tekjum sam-
takanna eru sjálfsaflafé félags-
manna og stærati sfyrktarað ili okk-
arerþjóðinsjálf. SÁAerlíknarfélag
sem íslenska þjóðin hefur gefið
sjálfri sér. Það er nú ekki flóknara
en það".
Þetta segir Theódór S. Halldórsson
framkvæmda8tjóri SÁÁ sem svar við
þeirri spumingu hvort SÁA sé grasrótar-
félag hugsjónafólks eða hluti af ríkis-
hákni.
Hugsjónaneistinn sem var innblástur-
inn að stofnun SÁÁ fyrir nær tuttugu og
fimm árum kveikti eld sem logar glatt
enn þann dag í dag og margir hafa omað
sér við þann eld. Sjúklingar sem hafa
notið meðferðar hjá SÁÁ gegnum tíðina
em orðnir um 14 þúsund. Það er okkar
sem nú eram félagsmenn í samtökunum
að sjá til þess að viðhalda loganum. Við
reynum að þróa þjónustu okkar og með -
ferðarúrræði. Við verðum að laga okkur
að breyttum aðstæðum. Vandinn sem
við er að etja breytist og við verðum að
bregðast við þörfum líðandi stundar og
reyna að sjá fyrir í hvaða átt vandinn er
að þróast.
Framkvæmdaþróttur
félagsmanna SÁÁ
Þetta hefur ekki alltaf verið auðvelt. Fyrir
rúmum áratug var svo komið að yfir 95%
af tekjum samtakanna komu frá ríkinu og
aðeins tæp 5% annars staðar frá ogþá held
ég að ekki hafi miklu munað að SÁA riðaði
til falls eðayrði að deild innan Ríkisspítal-
anna. En með því að efla fjáraflanir og
með ýmsum öðram aðgerðum hefur teldst
að varðveita sjálfstæði samtakanna ogvið-
halda þeim framkvæmdaþrótti sem býr í
félagsmönnum.
Það er 36 manna stjórn sem tekur
helstu ákvarðanir í samtökunum milli
aðalfunda. Þar að auki höfum við fram-
kvæmdastjórn sem fylgist stöðugt með
rekstrinum og sérstakt framkvæmdaráð
sem fundar tvisvar í viku. Ég held að sá
hugsjónaeldur sem nokkrir áhugamenn
um áfengis- og vímuefnavandann
kveiktu þegar þörfin var hvað brýnust
fyrir 25 áram logi ennþá glatt. Maður
heyrir stundum að í nútímanum sé orðið
erfitt að fá fólk tilaðleggjaásig stjórnar-
störf í áhugafélögumýmiss konar en það
er ekki reynsla okkarhjá SÁAnema síður
sé. Á síðasta aðalfundi voru meira að
segja rædd áform um að fjölga enn í
stjórn samtakanna til að fá inn fleiri
hugmyndir, fleiri viðhorf og ennþá fjöl-
breyttari reynslu.
Frá hálftíma upp í tvö ár
Samtökin era orðin stór. Svo að maður
nefni einbverjar tölur til glöggvunar má
geta þess að á árinu 2000 kostar starf-
semi SÁÁyfir hálfan milljarð króna. Á
hverri nóttu sofa liðlega 180 manns undir
okkar þaki. Starfsmenn era orðnir yfir
130 talsins. Viðtöl við lækna, sálfræðinga
eða áfengisráðgjafa skipta þúsundum á
ári. Við eram með starfsemi á 8 stöðum
á landinu. Þjónustan sem við veitum
þeim sem til okkar leita getur verið frá
einu viðtali sem stendur kannski í hálfa
klukkustund upp i meðferð og stuðning
sem varir í tvö ár eða jafnvel lengur.
Það er mikil uppbygging sem á sér stað
hjá SÁÁ Stundum finnst manni hlutimir
gerast nokkuð hratt en sá vandi sem við
er að etja er mikill og maður þarf að vera
stór í stykkjunum til að hafa undan. Það
er að koma í ljós núna að það var hárétt
ákvörðun hjá stjóm SÁA árið 1997 þegar
menn vora að velta fyrir sér á hvaða mál-
um þyrfti að taka varðandi framtíðar-
uppbyggingu. Þá blöstu margvísleg verk-
efni við en það var mikill þiýstingur á
okkur að stækka Sjúkrahúsið Vog til að
stytta eða útrýma löngum biðlistum.
Sömuleiðis var mikill þrýstingur á okkur
að reyna að komaupp sérstöku meðferð-
arúrræði fyrir unglinga en ekkert slíkt
úrræði var til í landinu. Þess vegna var
ráðist í að byggja unglingadeild við
Sjúkrahúsið Vog og endurnýja einnig
gamla spítalann. í þetta var ráðist og
öðram aðkailandiverkefnumvarfrestað.
Ný Unglingadeild
og nær engir biðlistar
Nú sjáum við fyrir endann á þessum
framkvæmdum. Nýja Unglingadeildin
tók til starfa á nýársdag 3000 og hefur
þegar sannað gildi sitt. Biðlistar era ekki
lengur vandamál. Það er ánægjulegt að
sjá svona árangur af starfinu. Hins vegar
hafa önnur verkefni orðið að bíða. Við
þurfum að hugsa fyrir öðrum þáttum
starfseminnar, Göngudeild, Forvarna-
deild og skrifstofa samtakanna þurfa líka
á betri aðstæðum að halda þótt ungling-
arnir hafi verið gerðir að forgangsmáli.
Þannig er þetta, við reynum að bregðast
fljótt við þeirri þörf sem er brýnust í
samfélaginu hverju sinni.
Það var mikill þiýstingur á okkur árið
1997 að bregðast við vímuefnavanda
unglinganna. Við gerðum það og árang-
urinn lætur ekki á sér standa. Við getum
boðið unglingum upp á sértæka meðferð
sem er sérsmíðuð til að falla að þörfum
þeirra. Biðlista fyrir fullorðna fólkið
hefur okkur tekist að stytta veralega, þeir
era því miður ekki horfnir þvi að þörfin
vex sífellt og það er vandi að hafa undan.
Gegnum árin hefur SÁÁbyggt upp all-
flest þau meðferðarúrræði sem nauð-
synleg era til að geta tekist af alvöra á við
útbreiddanáfengis- og vimuefnavanda.
Þar greinir á milli SÁA og margra annarra
sem era að fást við einhveija þætti með-
ferðarmála að SÁÁ getur boðið upp á
úrræði sem era sérhæfð til að bregðast
við mismunandi þörfum. Við getum
beint sjúklingum í eftirmeðferð, vík-
ingameðferð, unglingameðferð eða
almenna meðferð á Vík eða Staðarfelli.
Eða kannski hentar sjúklingum best að
vinna að sínum bata með stuðningi
göngudeilda SÁÁ í Reykjavík eða á Akur-
eyri í M-hóp eða stuðningshóp. Við get-
um líka boðið spilafíklum upp á sérstaka
þjónustu. Ef félagslegar aðstæður eru
þannig að viðkomandi þurfi á dvöl á
áfangaheimili að halda getum við boðið
upp á slíka dvöl. Göngudeildin okkar í
Reykjavik þjónar stórum hluta lands-
manna sem búa héma á suðvesturhom-
inu og svo þjónum við hinum stóru
byggðarlögum norðanlands með Göngu-
deild SÁÁ á Akureyri.
Göngudeildarþjónusfa SÁÁ
Upplýsingar um meðferðarúrræöi, fræðslu og ráðgjöf í
síma 530 76 00 eða á Fræðslusetri SÁÁ á veraldarvefnum
www.saa.is
Mikil og víðtæk reynsla
- SÁÁ, Hazelden og Betty
Ford-stofnunin
SÁÁ byggir orðið á mikilli og víðtækri
reynslu. Það hafa margir leitað til okkar
og við höfum borið gæfu til að koma
ótrúlega mörgum að liði. Segja má að öO
þjóðin þekki að einhveiju marki til starf-
semi okkar og erlendis meðal þeirra sem
þekkjatil meðferðarstofnana nýtur SÁÁ
mikils álits og er oft nefnt í sömu and-
ránni og virtar stofnanir eins og Hazel-
den eða Betty Ford-stofnunin.
Þetta er viðamikill rekstur. Hlutverk
mitt sem framkvæmdastjóra er að sjá til
þess að reksturinn gangi eðlilega fyrir
sig og halda utan um f j ármálin. Ég sé um
að fflgja eftirákvörðunum stjórnar SÁÁ
reyni að gæta þess að fyrir hendi séu
starfsmenn, húsnæði, aðstæður og tæki
og tól og það sem tO þarf til að hægt sé
að stunda kröftuga og góða meðferðar-
starfsemi. Ég sé um starfsmannahald og
framkvæmdir á vegum samtakanna og
ekki má gleyma þvi heldur að það er í
mínum verkahring að fylgjast með þvi
að rekstur okkar sé i samræmi við gild-
andi lög og reglur og standist kröfur um
heilbrigðisþjónustu í hæsta gæðaflokki.
Auknar kröfur vegna vímuefnaneytenda:
Rannsóknir, lyfjakostn-
aður, sérfræðiþjónusta
Það er líka hlutverk framkvæmdastjór-
ans að sjá um að afla fjármuna sem þarf
til að standa undir rekstrinum. Sjúkling-
um hefur fjölgað og sjúklingahópurinn
hefur breyst með hinum sívaxandi vímu-
efnavanda. Það era gerðar kröfur á okkur
um aukna læknisfræðilega meðferð sem
hefur í för með sér stóraukinn rann-
sóknakostnað og aukinn lyfjakostnað.
Sjúklingar okkar þjást af ýmsum fylgi-
kvillum vímuefnaneyslu svo sem lifrar-
bólgu C sem kallar á að starfsmannahóp -
ur okkar verði sífellt bi eiðari og búi yfir
meiri sérfræðiþekkingu. Allt þetta hefur
í för með sér aukinn kostnað sem við
höfum ekki ennþá fundið lausn á hvemig
skuli staðið undir.
Sameiginleg barátta
allrar pjóðarinnar við
vímuefnavandann
Það era margvisleg verkefni sem blasa
við. Mig langar að leggja áherslu á þörf-
ina fyrir að bæta bæði kjör og starfsrí-.
aðstöðu starfsfólksins okkar þvi að án
góðra starfsmanna getum við ekki veitt
góða þjónustu. Verkefnin era óþijótandi
og vandinn er sívaxandi og síbreytilegur
í nútímaþjóðfélagi. Við viljum gera allt
sem í okkar valdi stendur til að bregðast
við þessum vanda og við eram þakklát
bæði almenningi, fyrirtækjum ogstofn-
unum og svo vitaskuld ríkinu sem stend-
ur með okkur í þessari baráttu og veitir
okkur stuðning. Það er engan bilbug á
okkur að finna í þessari sameiginlegu
baráttu allrar þjóðarinnar við áfengis-
og vímuefnavandann. Einkunnarorð
SÁÁ era enn í fullu gildi: Við byggjum
upp starf sem byggir upp fólk. □
<■
| Líf og fjör í Hreyfilshúsinu við Grensásveg:
Dúndurdagskrá í félags-
lífi SÁÁ fram eftir vetri
Vetrarstarfið í féiagslffi SÁÁ er nó komið
i fullan gang og fer fram í HREYFILSHÚSINU
á horni Fellsmúla og Grensásvegar á þriðju
hæð. Þegar hefur verió ákveðið að árs-
hátlð SÁÁ verði haldin með pompi og
prakt 1. desember en þangað til verður
ýmislegt við að vera:
• Á miðvikudagskvöldum er ætlunin
að vera með dansnámskeið og er þvf
ekki seinna vænna að iáta skrá sig hjé
Hilmari I sima 892 9831 og hjá SÁÁ i slma
530 7600. Danskennarar verða Þórey
Þórisdóttir og Óli Geir sem eru meðal bestu
danskennara landsins.
• Ungt fólk ISÁÁ hefur samkomusalinn
til umráða öll fimmtudagskvöld. Þann
26. október mun unga fólkið halda pizzu-
veislu og kynna vetrarstarfið.
• Föstudagskvöld er ætlunin aó dansa
og munu hinir eldri og yngri SÁÁ-félagar
væntanlega skipta með sér afnotum af
húsnæðinu þannig að hvor aðili um sig
hafi annaðhvort föstudagskvöld til að
stunda (ótamennt.
• Knattspyrnufélag SÁÁ verður með
æfingar á föstudagskvöldum kl. 21.20
og eru allir félagar velkomnir að taka þátt
í æfingunum.
• Félagsvist verður spiluð öll laugardags-
kvöld og hefst spilamennskan kl. 20.00;
fyrsta spilakvöldið er 14 okt. Bridgekvöld
verða á sunnudögum kl. 19.30 og skák
verður einnig tefld á sama tíma.
■ Á sunnudagskvöldum kl. 19.30 eru
bridgemót, einskvölds tvimenningur. Allir
velkomnir, þátttaka kostar 500 kr.
• I Hreyfilshúsinu verða ekki seldar veit-
ingar í salnum nema þegar um er að ræða
dansiböll og stærri viðburði. En boðið verð-
ur upp á kaffi á bridge-og félagsvistar-
kvöldum og fólk getur lagt nokkrar krónur
(bauk í kaffisjóð. Einnig verður settur upp
sjálfssali með gosi og sælgæti. Nánari
upplýsingar um félagsstarfið er að fá
hjá SÁÁ í síma 530 7600. □
S»W