Morgunblaðið - 09.11.2000, Blaðsíða 26

26 FIMMTUDAGUR 9. NÓVEMBER 2000
URVERINU
MORGUNBLAÐIÐ
Á uppboði á Fiskmarkaðinum í Bremerhaven í Þýskalandi í gærmorgun. Uppboðshaldarinn er lengst til vinstri
en við borðið sitja, frá vinstri, Reinaard Meiners, íslenski konsúllinn í Bremerhaven og fyrrverandi forstjóri
fiskmarkaðarins, hjónin Hafdís Heimisdóttir og Samúel Hreinsson, sljórnendur markaðarins, Dr. Henning
Scherf, borgarstjóri í Bremen, og Ingimundur Sigfússon, sendiherra íslands í Þýskalandi.
A
A fískmarkaði
Borgarstjóri Bremen á Fiskmarkaðnum í Bremerhaven
DR. HENNING Scherf, borgar-
stjóri í Bremen, og Ingimundur Sig-
fússon, sendiherra íslands í Þýska-
landi, heimsóttu Fiskmarkaðinn í
Bremerhaven í gærmorgun en þetta
er í fyrsta sinn sem Scherf kemur á
fískmarkað.
Samúel Hreinsson, framkvæmda-
stjóri fiskmarkaðarins, segir að gest-
imir hafi sýnt sér og fyrirtækinu
mikla vinsemd með heimsókninni.
„Þeir voru fyrst og fremst að sýna
okkur vinsemd með þessari heim-
sókn, en þegar við fengum okkur
kaffi á eftir sagði Scherf, sem er í
raun forsætisráðherra borgríkisins
Bremen, að þetta væri í fyrsta sinn
sem hann kæmi á fiskmarkað og sér
þætti mikið til koma. Það sem mér
fannst hins vegar mest gaman voru
viðbrögð kaupendanna á markaðn-
um. Þeir urðu mjög hissa þegar
Scherf birtist og fundu greinilega
fyrir því að þeir voru til, að þessi við-
skipti skipta máli. Svona heimsókn
getur því greinilega haft mikil áhrif
auk þess sem alltaf er gott að finna
stuðninginn frá Ingimundi en hann
styður vel við bakið á íslenskum
rekstri í Þýskalandi."
Samúel tók við rekstrinum í árslok
1997 og hefur því rekið fyrirtækið í
nær þrjú ár. Hann seldi úr fjórum
gámum í gærmorgun en þýskum
togara seinkaði og verður ekki selt
úr honum fyrr en í dag. „Þetta var
einkum karfi og meðalverðið var um
145 krónur fyrir kílóið eða svipað og
það hefur verið undanfama daga.“
hugmyndiijnnbiástur
25% verðlækkun
Eldhúsinnréttingar kirsuber
rammi no. 09,-
(kirsuberjalitaö birki),
meðan birgöir endast.
Þín bíða margir möguleikar
og allir fáanlegir fyrir jól.
íMk Opið hús laugardag 11-16
HAMRABORG 1, 200 KÓPAVOGI. SÍMI554 4011, NETFANG: lnnval@lnnval.ls
Úttekt á stofnmati þorsks og ráðgjöf
Hafrannsóknastofnunarinnar
Matið trúverð-
ugt og sam-
ræmist gögnum
Morgunblaðið/ÞorkeU
John G. Pope, prófessor við Tromsöháskóla,
kynnir niðurstöður úttektar sem gerðar voru á
stofnmati þorsks og ráðgjöf Hafrannsókna-
stofnunar.
BREYTINGAR á
veiðanleika þorsks
hafa aðallega stuðlað
að ofmati stofnsins á
síðustu árum. Þá
hafa breytingar á
veiðimynstri og
brottkast einnig haft
áhrif á stofnmatið.
Þetta kemur fram í
úttekt, sem gert var
á stofnmati þorsks
og ráðgjöf Hafrann-
sóknastofnunarinnar,
sem kynnt var í gær.
í stofnmati og ráð-
gjöf Hafrannsókna-
stofnunarinnar um
nýtingu þorskstofns-
ins, sem kynnt var í
júní sl., reyndist
stofnmatið 18%
lægra en gert hafði
verið ráð fyrir árið
áður og kom niðurstaða stofnunar-
innar því nokkuð á óvart. Af þessu
tilefni ákvað Hafrann-
sóknastofnunin að fela nokkrum ut-
anaðkomandi aðilum að fara yfir
gögn, forsendur og aðferðir við
þorskveiðiráðgjöf. Til þess voru
fengnir nokkrir erlendir og inn-
lendir sérfræðingar sem lögðu
fram frumdrög að skýrslu um
vinnu sína um svipað leyti og ráð-
gjöf Hafrannsóknastofnunarinnar
var kynnt.
Þeir sérfræðingar sem leitað var
til voru John G. Pope, prófessor við
Tromsö-háskóla, sem kunnur er ís-
lenska þorskstofninum frá því er
hann gerði úttekt á honum fyrir
um átta árum, Patrick Sullivan,
prófessor við Cornell-háskóla, sem
hefur tekið þátt í stofnúttektum í
Bandaríkjunum og víða um heim,
og Björn Ævarr Steinarsson, fiski-
fræðingur á Hafrannsóknastofnun-
inni sem kom til starfa í september
sl. eftir þriggja ára störf hjá
Evrópusambandinu í Brussel og er
vel kunnur gögnum og gagna-
vinnslu varðandi þorskstofninn. Að
auki önnuðust Ray Hilborn, prófes-
sor við háskólann í Seattle í Was-
hington, og aðstoðarmenn hans,
samanburðarreikninga með hjálp
nýlegs reiknilíkans. Eins og undan-
farin ár gerði dr. Guðmundur Guð-
mundsson, tölfræðingur úttekt á
stofninum með sjálfstæðum reikni-
aðferðum, svokallaðri tímaraða-
greiningu.
Breytingar á veiðanleika
helsta orsök ofmats
í skýrslu úttektarhópsins kemur
m.a. fram að stofnmat Hafrann-
sóknastofnunarinnar, sem birt var í
júní sl., sé aðferðafræðilega trú-
verðugt og samræmist vel fyrir-
liggjandi gögnum. Aætluð stofn-
stærð, samkvæmt mati stofn-
unarinnar, sé svipuð og komi fram
með öðrum aðferðum en sé þó við
efri mörkin. Hópurinn bendir á að
við mat á þorskstofninum sé æski-
legt að beita mismunandi úttektar-
aðferðum, eins og gert hafi verið
undanfarin ár, því töluverður mun-
ur geti verið á niðurstöðum mis-
munandi aðferða. Þannig segir í
skýrslunni að niðurstöður úr líkani
Ray Holborns skeri sig úr og sýni
verulega minni stofnstærð.
Telur hópurinn veiðanleikabreyt-
ingar eina aðalástæðu ofmats stofn-
stærðar sl. 2-3 ár. Sýnt þyki að
sveiflur þar geti náð til nokkurra
ára. Beina þurfi rannsóknum frek-
ar að þessum þætti, en líklegir
áhrifaþættir séu breytilegt atferli
þorsks og umhverfisþættir. Þá tel-
ur hópurinn að breytingar á veiði-
mynstri, t.d. möskvastærð, geti
einnig hafa stuðlað að ofmati
þorskstofnsins árið 1998-1999 og
þurfi að fylgjast náið með þróun-
inni í þessu tilliti.
Brottkast getur einnig haft áhrif
á stofnmatið að mati hópsins, ef
það hafi breyst frá ári til árs. Ekki
séu þó til gögn til að meta þennan
þátt. í skýrslunni er ekki bent á
leiðir til að mæla brottkast. Próf-
essor John G. Pope sagði mjög erf-
itt að henda reiður á brottkastinu
þar sem það væri ólöglegt. Brott-
kast á fiski væri til að mynda lög-
legt innan Evrópusambandsins og
því auðveldara að fylgjast með því.
Slíkt eftirlit væri hinsvegar í mörg-
um tilfellum óskilvirkt og mjög
dýrt.
Hópurinn telur einnig að leggja
beri áherslu á að tryggja gæði
gagnagrunna, þó ekki hafi komið í
ljós alvarlegir hnökrar þar á.
Vegna ofmats á stærð þorsk-
stofnsins undanfarin ár hafa
markmið aflareglu, um að veidd
séu aðeins 25% veiðistofns, ekki
náðst að mati hópsins. Hann telur
hinsvegar mikilvægt að fylgja eftir
25% aflareglunni við nýtingu
þorskstofnsins svo vænta megi
árangurs í uppbyggingu hans.
Mikilvægt að ráðgjöfin
sé trúverðug
Jóhann Sigurjónsson, forstjóri
Hafrannsóknastofnunarinnar, segir
að lögð hafi verið þung áhersla á
það síðastliðið vor að allir gerðu
sér grein fyrir því að það væru frá-
vik í tölum og niðurstöðum stofn-
unarinnar, einfaldlega vegna þess
að þar væri fjallað um lifandi auð-
lind sem er margri óvissu háð þeg-
ar kemur að því að meta ástand
stofnsins. „Við gerum okkur engu
að síður grein fyrir alvöru málsins
þegar þetta mikill samdráttur verð-
ur í veiðum eins og raun bar vitni.“
Hann segir að sérfræðingar
stofnunarinnar muni næstu daga
eiga fundi með höfundum skýrsl-
unnar til að fara ofan í ráðlegging-
ar hópsins. Þannig mun stofnunin
reyna að læra af reynslunni og
beina rannsóknaraðferðum í fram-
tíðinni að þeim hlutum sem máli
skipta til að gera enn betur en til
þessa. Þannig muni stofnunin
temja sér fleiri aðferðir við stofn-
stærðarmatið í enn ríkari mæli en
gert hefur verið. „Við viljum að út-
tektarstarf á borð við það sem nú
hefur verið unnið, sé hluti af reglu-
bundnu gæðaeftirliti með okkar
störfum. Við þurfum endrum og
eins að staldra við, líta yfir farinn
veg og bæta vinnubrögð okkar. Það
er mikilvægt að rannsóknir okkar
og ráðgjöf séu trúverðug og af
hæstu gæðum,“ segir Jóhann.