Morgunblaðið - 09.11.2000, Blaðsíða 76

'5'6 FIMMTUDAGUR 9. NÓVEMBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FÓLK í FRÉTTUM
Filmundur í hrollvekjuham
Hryllingur í heila viku
FILMUNDUR frændi veit fátt fýsi-
legra en að fá hárið til að rísa, lófana
svitna og láta bíógesti sína finna
gæsahúðina álíkamanum. Því hefur
hann nú afráðið að efna til hroll-
vekjuveislu í samstarfi við góðvin
sinn Bíóblaðið. Veislan verður hald-
in í'Háskólabíói og mun hún standa í
heila viku eins og góðra
veislna er siður, frá og
með kvöldinu í kvöld.
A hryllingsmyndavik-
unni verður boðið upp á
Qölbreytta flóru mynda
á öllum aldri - myndir
sem allar eiga það sam-
eiginlegt að miðast að því að þenja
taugamar til hins ýtrasta, kalla
fram kaldan svita og jafnvel ótta,
unnendum slíkrar sjálfspyndingar
væntanlega til ómældrar fróunar.
Elsta myndin, sem sýnd verður, er
’ frá 1958, sigild útgáfa Hammer-
smiðjunnar á Drakúla, en þær nýj-
ustu eru þýska myndin Anatomie
með Frönsku Potente úr Hlauptu
Lola hlauptu í aðalhlutverki og
spænska myndin El Arte De Morir.
Af öðrum myndum sem boðið verður
upp á skal fyrsta nefna til sögunnar
hina nýsjálensku Braindead, eftir
Peter Jackson, blóðbað frá 1992 sem
löngu er orðin hópdýrkuð (cult) og
margur hryllingsmyndaunnandinn
hefur vafalítið beðið lengi og þráð
að sjá á hvíta tjaldinu.
Tvær aðrar sígildar en þó kannski
ekki eins blóðugar myndir verða
ennfremur sýndar; Night ofthe Liv-
ingDead frá 1968 eftir George A.
rRomero, einn alkunnasta hrollvekju-
meistara sögunnar, og The Texas
Chain Saw Massacre frá 1974 eftir
Tobe Hooper. Keðjusagarmorðing-
inn, eins og sú síðarnefnda hefur
jafnan verið kölluð á íslensku er ein
alræmdasta hrollvekja sem sögur
fara af. Stafar það einkum að
tvennu; í fyrsta lagi því að
myndbandsútgáfan var lengi vel á
bannlista Kvikmynda-
skoðunar (ef hún er þar
þá ekki enn), nokkuð
sem ætíð vekur frekari
athygli á myndum en
þær kannski gefa til-
efni til og í öðru lagi þá
hefur mönnum orðið
mjög tíðrætt um það að Vestur-
íslendingurinn Gunnar Hansen fer
með hlutverk morðingjans tækja-
óða.
Meðal annarra mynda sem vekja
ættu hroll, bæði af hræðslu og sælu,
eru Fearless Vampirekiilers eftir
Roman Polanski 1967, hin nýsjá-
lenska The Irrefutahle Truth about
Demons frá 1999 í leikstjórn Glenn
Standring og þýska gluggagægj-
aramyndin The Curiosityand the
Cat eftir Christiane Alvart, en þetta
er fyrsta mynd hans í fullri Iengd.
Vitanlega er Filmundur í skýjun-
um yfír því að geta boðið upp á svo
veglega hrollvekjuhátíð og þegar
hann er hátt uppi og hreykir sér þá
gerist hann gjafmildur með afbrigð-
um. I samvinnu við Bíóblaðið ætlar
hann því að bjóða hátíðargestum
upp á tvö dýrmæt Filmundarskír-
teini á verði eins en aðgangur að
myndum Filmundar er talsvert
ódýrari gegn framvísun slíks gæða-
skírteinis.
Hvað er
á Sveimi?
Unglist
ÞAÐ TÓK kvikmyndina um þrjá-
tíu ár að læra að tala. A þeim
langa tíma sem það tók hana að
kveðja sér til hljóðs var það ávallt
píanóleikari sem sá um lifandi
undirleik við myndirnar til þess að
ekki yrði þagað í hel. Þannig urðu
engar tvær kvikmyndasýningar
eins.
Sveim í svart/hvítu hefur undan-
farin ár verið liður á dagskrá Ung-
listar. Þar hafa elektrónískir tón-
listamenn séð um undirleik við
nokkrar vel valdar klass-
ískar svart/hvítar kvik-
myndir frá „þögla
tímanum“. Yfirleitt
hefur tónlistin verið
í rólegri kantinum og
sögur fara af því að
bíógestir hafi fallið í
draumkennt ástand við
samblöndun þessar
tveggja heima.
í kvöld gefst áhugasömum
tækifæri til þess að upplifa Sveim
í svart/hvítu í allra síðasta skipti,
þar sem þessi dagskráliður
kveður Unglist í ár.
Að slökkva á
gagnrýnni
hugsun
Meðal þeirra raftónlistar-
manna sem ætla að „sveima“ í síð-
asta sinn í kvöld eru Biogen og
múm, en þetta mun ekki vera
þeirra fyrsta sveim.
„Ég held að ég sé búinn að vera
þarna fastur gestur frá því að
þetta byrjaði," segir Biogen.
„Þetta var minn stökkpallur að
hafa spilað þarna.“
„Við spiluðum þarna fyrir tveim-
ur árum,“ segir Örvar, liðsmaður
kvartettsins dúnmjúka múm.
Sveimið hefur verið á dagskrá
Unglistar í sex ár, aðeins með
einni undantekningu, og því vel við
hæfi að velta því fyrir sér hvaða
áhrif það hefur haft á þróun el-
ektrónískrar tónlistar á íslandi.
„I byrjun gaf þetta vettvang fyr-
ir elektróníska tónlist sem var
ekki endilega danstónlist," svarar
Biogen. „Það átti það til að gerast
þegar maður var að spila svona ró-
lega tónlist að fólk hélt ekki at-
hyglinni og þá fór það bara út.
Þarna neyddist fólkið a.m.k. að
Örvar úr múm og Biogen.
Morgunblaðið/Arni Sæberg
sitja og horfa á
myndina þannig að
það var hægt að
koma þarna á
framfæri efni
sem ekki var
spilað ann-
ars staðar.“
Það and-
rúmsloft
sem hefur
myndast
á Sveim-
unum hefur verið
afskaplega afslappað.
Jafnvel svo að ánægðustu
gestú'nir hafa verið þeir
f0 sem hafa náð að draga
# nokkrar ýsur. „Fólki virðist
" greinilega líða vel þarna,“
segir Biogen. „Fólk slekkur
á allri gagnrýnni hugsun og nýtur
þess sem er að gerast.“
Tími til
kominn að tengja
Listamönnunum er tilkynnt með
fyrirvara hvaða mynd þeir muni
koma til með að leika undir og
hafa því kost á því að undirbúa
spilamennskuna vel.
„Við höfum aldrei séð myndina,"
segir Örvar en múm kemur til með
að leika undir hinni_ stórkostlegu
mynd Nosferatu. „Ég veit ekki
hvort við sjáum hana eitthvað áður
en þetta byrjar. Síðast þegar við
spiluðum þá lékum við undir
myndinni Pandoras Box. Þá vorum
við alveg búnir að skipuleggja
spilamennskuna eftir myndinni.
Síðan á kvöldinu sjálfu var notuð
önnur útgáfa en við höfðum æft
eftir. Hún var í allt annarri lengd
en okkar, þannig að í kvöld reyn-
um við bara að gera þetta á staðn-
um.“
„Þetta hefur yfirleitt verið mikill
spuni hjá mér,“ segir Biogen, en
hans tónar munu hljóma undir
myndinni Metropolis í kvöld. „Ég
hef kannski haft það í huga hvern-
ig tilfinningin sé í myndinni. Hvort
þetta sé hryllingsmynd, spennu-
mynd eða eitthvað annað. Metr-
opolis er einhver framtíðar vél-
mennamynd þannig að það verður
þemað sem ég kem til með að
vinna með. Ég held að aðalsam-
tenging tónlistarinnar og myndar-
innar fari fram í hausnum á fólki.“
Myndir kvöldsins verða; Nosfer-
atu eftir F.W. Murnau við undir-
leik múm og Product 8. Metropolis
eftir Fritz Lang við undirleik
Auxpan, Curvers og Biogen. Að
lokum sameina allir listamennirnir
krafta sína við undirleik Andal-
úsíuhundsins, myndar Salvadors
Dalís og Lauizs Bunuels.
Sveim í svart/hvítu hefst í Loft-
kastalanum í kvöld kl. 20 og eins
og á allar uppákomur Unglistar er
aðgangur ókeypis.
Herra Fönk
TOJVLIST
Geisladiskar
Legoland
Geisladiskur Samúels Jóns Samúelssonar,
Legoland. Samúel leikur eigin lög og út-
setningar í félagi við Jóel Pálsson, Olaf Jóns-
son, Hrafn Asgeirsson og Sturlaug Jón
Björnsson á saxófóna, Einar Jónsson, Birki
Frey Matthíasson, Eirík Orra Ólafsson og
Kjarítan Hákonarson á trompeta, Valdimar
Kolbein Sigurjónsson á bassa, Ómar Guðjóns-
son á gítar, Daða Birgisson á hljómborð,
Matthías Hemstock á trommur og electro
„noise og Helga Svavar Helgason á slagverk.
Sjálfur leikur Samúel á básúnu og það gera
þeir Edward Fredriksen og Eyþór Kolbeins
einnig. David Bobroff leikur á bassabásúnu.
Sveinn Kjartansson og Ari Damelsson hljóð-
rituðu á tónleikum íLeikhúsinu, Ægisgötu 7.
Sveinn hljóðblandaði í félagi við Samúel Jón.
Fnykur gefur út.
EIN AF björtustu vonum íslenskrar tónlist-
ar þessi misserin er án efa básúnuleikarinn
Samúel Jón Samúelsson. Hann er einkum
þekktur fyrir þátttöku sína í fönkbylgjunni
-^iiiklu, sér í lagi sem liðsmaður Jagúars, en
færri vita að Samúel er einnig atkvæðamikill
útsetjari og hefur sem slíkur t.d. unnið fyrir
hina margrómuðu Sigur Rós á meistaraverki
hennar, Agætis byrjun. A plötunni Legoland
kynnumst við svo kappanum einnig sem tón-
smiði. Platan sem hér um ræðir er hljómleika-
plata og var hljóðrituð í Leikhúsinu, Ægisgötu
7, hinn 1. maí síðastliðinn. Samúel hefur hér
ffengið sér til fulltingis 17 manna hljómsveit,
skipaða annáluðum fönkhundum, til að flytja
sjö verk sem hann hefur sjálfur samið og út-
sett. Lögin er misburðug að upplagi enda er
fönktónlist þess eðlis að hún gengur meh-a út á
„grúv“, þ.e. hrynhita, en hljóma og laglínuferli.
Þó gætir víða góðra laglína og einkar skemmti-
legra útsetninga.
Platan hefst á laginu „Jógúrt“ sem er glimr-
andi dæmi um þekkileg stef og góðar útsetn-
ingar. Verkið hljómar svolítið eins og útskrift-
arverkefni í útsetningum fyrir blásturs-
hljóðfæri og eru laglínur og raddanir æði
kunnuglegar en einkar smekklegar. Leikið er í
moll eins og lenska er í fönki og þótt lítilsháttar
stirðleika gæti í byrjun vex hrynhitinn jafnt og
þétt er líður á lagið sem endar sjóðheitt.
Það er einhver austantjaldsandi yfír byrjun
annars lags plötunnar, titillagsins „Legoland“.
Hið tveggja hljóma lag siglir svo yfir í sjóðheitt
fönk þar sem Helgi Svavar Helgason ásláttar-
leikari fer á kostum ásamt trymblinum
Matthíasi Hemstock sem á reyndar stórleik á
plötunni allri. Ómar Guðjónsson gítarleikari á
hér einkar góðan sólóleik sem virðist leita í
rokkátt en fer blessunarlega aldrei alla leið!
Þriðja lagið, „Hvað?“, er heldur rislítil laga-
smíð og inniheldur latínskotið viðlag sem
hljómar eilítið kunnuglega.
„ð“ er fjórða lagið og skemmtilega kafla-
skipt. Frá fallegri byrjun Rhodes-hljómborðs,
leikinni af Daða Birgissyni, siglir lagið í gamal-
dags stórsveitarsveiflu. Athyglisverð smíð.
„Húbba Búbba" er hlýtt fönk og þétt. Daði
hljómborðsleikari á hér góða spretti og
Morgunblaðið/Ásdís
Samúel J. Samúelsson tónlistarmaður. -
Orri Harðarson hljómplöturýnir væntir
mikils af Samúel á komandi árum eftir að
hafa hlýtt á plötu hans, Legoland.
ánægjulegt er að heyi’a bassaleik Valdimars
Kolbeins sem því miður er yfirhöfuð illheyran-
legur í hljóðmynd flestra laganna.
Hljómurinn á plötunni er annars til fyrir-
myndar; grófur en náttúrulegur. Líklegt er að
fjarnemum (ambience mics) hafi verið talsvert
beitt í hljóðrituninni og er viðarhljómurinn
skemmtilegur þótt vissulega sé hljóðhönnun
sem þessi á kostnað hljóðfæra á borð við
kontrabassa.
Það segir sig eiginlega sjálft að sjötta lag
plötunnar, „Rólegt Iag“, er rólegt. Það er líka
listilega samið, flutt og útsett. Veikt er blásið
ofurbláum tónum og þótt hljómaferlið sé kunn-
uglegt eru áhrifín einstök. Tvímælalaust eitt af
lögum ársins og sýnir að Samúel er til alls Iík-
legur sem tónskáld.
Síðasta lag plötunnar heitir því ódannaða
nafni „Píkuskítur", og maður veltir fyiir sér
hvað orðið hafi um næmið og tregann eftir
snilld „Rólegs lags“. Hér er að vísu enn og aft-
ur mikill hrynhiti og frábær spilamennska en
einhvern veginn hefði mér fundist við hæfi ef
plötunni hefði lokið á „Rólegu Iagi“, viðeigandi
requiem en vonandi upphafi á áframhaldandi
angurværð í tónlistarsköpun Samúels.
Eins og áður hefur komið fram er spila-
mennska Samúels og félaga til mikillar fyrir-
myndar. Þai' sem undirritaður var ekki við-
staddur umrædda hljómleika er erfitt að segja
til um það hvaða blásari leikur hvaða sóló í
hvert skipti. Þó má áætla að Samúel eigi sjálfm-
heiðurinn af velflestum básúnusólóunum.
Saxófónsólóin eni fjölmörg og á þeim er greini-
legur blæbrigðamunur í tón og stíl. Einn af
saxófónistunum þykir mér vera í nokknim
sérflokki, en hver það er get ég ekkert fullyrt
um þótt að mér læðist grunur í þeim efnum.
Erfitt er líka að segja til um hvaða trompetisti
leikur hvað.
En þrátt fyrir vangaveltur um einstök sóló
og hljóðfæri er mergurinn málsins sá að hljóm-
sveitin myndar geysisterka heild og kemur vel
útfærðum hugmyndum Samúels til skila af
þrótti og spilagleði. Legoland er að mörgu leyti
afbragðsplata og vænti ég mikils af Samúel á
komandi árum.
Orri Harðarson