Morgunblaðið - 09.11.2000, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
FIMMTUDAGUR 9. NÓVEMBER 2000 31
Æsispennandi „lokasprettur** f bandarfsku forsetakosningunum
Söguleg
úrslit í bið-
stöðu
ÞAÐ skiptust á skin og skúrir í höfuðstöðv-
um demókrata og repúblikana aðfaranótt
miðvikudags og áður en lauk var búið að
lýsa yfir sigri beggja frambjóðenda í Flór-
ída og George W. Bush sem næsta forseta
Bandaríkjanna, segir Margrét Björgúlfs-
dóttir. Nú veltur endanleg útkoma á endur-
talningu atkvæða sem greidd voru í ríkinu.
ÞAÐ var ekki langt liðið á nóttina
þegar fagnaðarlæti brutust út í
Nashville, Tennessee, höfuðstöðvum
Ais Gores. Snemma kvölds tilkynntu
allar helstu sjónvarpsstöðvar að
Gore væri sigurvegari í Flórída.
Þetta voru nokkuð óvænt úrslit,
enda reiknað með að mjótt yrði á
mununum milli frambjóðendanna
tveggja í þessu mikilvæga ríki með
25 kjörmenn af þeim 270 sem þarf til
að vinna. Þegar Pennsylvanía fylgdi í
kjölfarið upp úr klukkan átta voru
demókratar byrjaðir að brosa og
brosið breikkaði enn þegar Gore var
úrskurðaður sigurvegari í Michigan.
Þá fyrst byrjaði ballið og repúblik-
anar í höfuðstöðvum Georges W.
Bushs í Austin, Texas, opnuðu flóð-
gáttmnar. Bush sjálfur mætti fyrir
framan myndavélarnar og sagði að
þetta hreinlega stæðist ekki. Og
mikið rétt, nokkrum mínútum síðar,
eða klukkan 9:54, drógu sjónvarps-
stöðvarnar, með CNN í fararbroddi,
úrslitin í Flórída til baka og sögðu
tilkynninguna byggða á röngum
upplýsingum. Ótrúlegt en satt.
Sjónvarpsdrama
Áhrifamáttur sjónvarps á líf al-
mennings í Bandaríkjunum verður
seint ofmetinn. Sjónvarpsstöðvarnai'
birta yfirleitt úrslitin í hverju ríki
byggð á útgönguspám, aðeins nokkr-
um mínútum eftir að kjörstöðum er
lokað. Og það verður að segjast að
oftast hafa menn á þeim bæjum rétt
fyrir sér. Þangað til í gær. Hér sat
fólk hreinlega í forundran yfir gangi
mála í Flórída og ekki ólíklegt að
fréttastjórar stóru sjónvarpsstöðv-
anna hafi verið kallaðir á teppið í
morgun.
Eins og gefur að skilja breyttist
andi-úmsloftið snögglega þegar
Flórída var sett aftur í óákveðna
hópinn. Nú var fagnað í Austin en
heldur fór að ókyrrast yfir mönnum í
herbúðum Gores. Því hafði verið
spáð að sá sem ynni Flórída myndi
líklega vinna í kosningunum og því
eftir miklu að sækjast.
Nader hafði
veruleg áhrif
Washington. AFI*, AP.
RALPH Nader, frambjóðandi Græn-
ingjaflokksins, fékk um 3% atkvæða
á landsvísu í forsetakosningunum í
Bandai'íkjunum. Þrátt fyrir að hann
hafi ekki náð því takmarki sínu að
hljóta 5% atkvæða, sem hefði tryggt
græningjum fjárstuðning frá alríkis-
stjórninni í næstu kosningum, töldu
stjórnmálaskýrendur í gær að fram-
boð Naders hefði haft töluverð áhrif á
úrslitin.
Fyrir kosningarnar höfðu fjölmiðl-
ar spáð því að stuðningur við Nader
myndi bitna verulega á Gore og að
það gæti jafnvel kostað varaforset-
ann forsetaembættið. Stjómmála-
skýrendur virtust í gær vera á einu
máli um þetta hefði gengið eftir og
bentu á að í Flórída, sem allt ylti á,
gæti þessi þáttur hafa skipt sköpum.
Paul Begala, fyrrverandi ráðgjafi
Bills Clintons, sagði í gær að yfir-
gnæfandi meirihluti atkvæðanna sem
greidd voru Nader í fimm síðustu
ríkjunum hefðu fallið í skaut Gores ef
neytendafrömuðurinn hefði ekki ver-
ið í framboði, og það hefði tryggt
varaforsetanum sigur.
A MSNBC kom ennfremur fram
að útgönguspár í Flórída hefðu gefið
til kynna að um þrír fjórðu þeirra 92
þúsunda kjósenda
sem kusu Nader
hefðu greitt Gore
atkvæði sitt ef
hann hefði verið
einn í ft-amboði
gegn Bush. Miðað
við þær upplýs-
ingar sem lágu
fyrir í gær um
hversu mjótt væri
á munum miili Gores og Bush í ríkinu
hefði þetta þýtt að Gore hefði unnið
sigur í ríkinu, og þar með í kosning-
unum, ef Nader hefði ekki tekið þátt í
þeim. Svipað var upp á teningnum í
Wisconsin, þar sem Bush hlaut innan
við 10 þúsundum fleiri atkvæði en
Gore. Nader hlaut 4% atkvæða í rík-
inu og naut stuðnings um 82 þúsund
kjósenda, sem hefðu að öllum líkund-
um flestir stutt Gore ef Nader hefði
ekki gefið kost á sér.
Neitar því að vera spellvirki
Nader vísaði því ítrekað á bug í
kosningabaráttunni að hann væri e.k.
spellvirki, eins og margir demókratar
létu að liggja og neitaði því að kvöldi
kjördagsins að hann bæri ábyrgðina
ef Gore biði ósigur.
Ralph Nader
AP
Gífurlegur fögnuður braust út meðal stuðningsmanna Bush er ljóst
þótti, að hann hefði verið kjörinn forseti. Skönnnu síðar hljóðnaði yfir
þegar tilkynnt var, að úrslitin í Florida væru enn einu sinni í uppnámi.
Næstu klukkustundir liðu hratt,
en voru sjálfsagt eins og heil eilífð
fyrir mennina tvo. Kjönnenn söfnuð-
ust hægt og sígandi en í mörgum
ríkjum voru úrslitin þó of tvísýn til
að hægt væri að tilkynna um sigur-
vegara, þannig að hvorugur var
kominn í örugga höfn. Upp úr mið-
nætti var Bush með 246 kjörmenn og
Gore 242. Fjögur ríki, Flórída, Iowa,
Oregon og Wisconsin, með samtals
50 kjörmenn, voru enn með í leikn-
um. Bush virtist hafa úr meiru að
moða en um klukkan hálftvö þegar
Gore var úrskurðaður sigurvegari í
Iowa lá það endanlega ljóst fyrir að
báðir þyrftu 25 kjörmenn Flórída til
að vinna kosningarnar.
Fyrst bera auðvitað að nefna for-
setakosningarnar en í ríkjum eins og
New York og New Jersey var ekkert
til sparað, dýrustu kosningar í sögu
landsins. Corzine eyddi til að mynda
rúmum 4,3 milljörðum ísl. kr. af eigin
fé í baráttu sína. I heild er áætlað að
um 258 milljörðum króna hafi verið
eytt í kosningamar, sem er um 50
prósent aukning frá síðustu kosning-
um og að sjálfsögðu nýtt met.
Ótímabær sigurvegari
En aftur að gangi mála í forseta-
kosningunum. Klukkan 2:18 að stað-
artíma tilkynnti CNN að Bush hefði
unnið í Flórída og þar með forseta-
kosningarnar. Skömmu síðar, hefð-
inni samkvæmt, hringir Gore í Bush
og óskar honum til hamingju. En
veislan stóð stutt, um klukkustund
seinna hringir Gore aftur og dregur
hamingjuóskimar til baka og um
svipað leyti draga sjónvarpsstöðv-
arnar úrslitin í Flórída til baka eina
ferðina enn. Margir sem slökktu á
sjónvarpstækjunum um hálfþrjú,
vöknuð því í morgun við góðan eða
vondan draum: Gore með 260 kjör-
menn, Bush með 246 og ekki hægt að
spá enn um úrslitin í Flórída og Or-
egon.
Bush hefur á milli 1.000-2.000
fleiri atkvæði í Flórída en Gore
(heildartalan er á reiki) en þar sem
svo mjótt er á munum fara atkvæðin
sjálfkrafa í endurtalningu.
Utankjörstaðaatkvæði erlendis
frá eru ekki með í talningunni og má
ætla að Bush fá meirihluta þeirra.
Aftur á móti virðast hafa orðið mis-
tök við atkvæðagreiðslu í Palm
Beach þar sem allt að 3.500 kjósend-
ur Gores gætu óvart hafa greidd Pat
Buchanan atkvæði sitt. I morgun
fannst svo ótalinn kjörkassi í leik-
skóla en ekki er þó verið að tala um
meint kosningasvindl, þó að slíkt hafi
áður gerst í Flórída. Endurtalning
er hafin en ekki er víst að henn ljúki
fyrr en á fimmtudagskvöld.
Mai'gir stuðningsmenn demó-
ki-ata gnísta nú tönnum yfir fram-
bjóðanda græningja, Ralph Nader,
sem fékk til að mynda um 90.000 at-
kvæði í Flórída og tvær milljónir á
landsvísu. Ætla má að stór hluti
þeirra hefði farið til Gore ef Nader
hefði ekki verið í framboði og nægt
Gore til sigurs. Engu að síður hefur
Bush yfirhöndina hvað Flórída varð-
ar, þó menn sé ekki tilbúnir að krýna
hann sigurvegara.
Eftir viðburðarríka nótt höfðu
flestir stuðningsmenn beggja haldið
heim í morgunskímunni. Gore er
sagður hafa farið að sofa upp úr
fimm, eftir um 50 tíma törn, og það
var líka hálf eyðilegt um að litast í
regnúðanum í Austin, enginn eftir
nema fréttamenn. Nú bíður fólk
spennt en svolítið vantrúað eftir því
að sjónvarpsstöðvarnar tilkynni úr-
slitin í Flórída eina ferðina enn.
Kringlufjarki
Ecco dagar í Kringlunni
Herra- dömu- og barnaskór
15% afsláttur
D0MUS MEDICA
við Snorrabraut - Reykjavík
Síml 551 8519
STEINAR WAAGE
SKÓVERSLUN
KRINGLAN
Kringlunni 8-12 - Reykjavík
Sími 568 9212
PÓSTSENDUM SAMDÆGURS