Morgunblaðið - 09.11.2000, Blaðsíða 63

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
FIMMTUDAGUR 9. NÓVEMBER 2000 6í?
sálarfræði og þar höfðu kennt margir
þekktir brautryðjendur í faginu, svo
sem Freud og Hans Asperger, en
Hrönn var reyndar nemandi hans.
Fyrstu tvö árin voru Hrönn og
Högni einu íslendingamir við nám í
Vínarborg og má segja að þau hafi
rutt brautina fyrir aðra sem þangað
fóru seinna, enda með eindæmum
hjálpleg við nýkomna námsmenn,
þekktu allt kerfið og borgina út og
inn, komin vel inn í málið og vissu allt
um inngöngu í háskólana og húsnæð-
ismál, dvalarleyfi og ekki síst Doroth-
eum, veðlánarastofnunina, þar sem
hægt var að veðsetja úr og skart-
gripi, ritvélar o.fl. og leysa svo út aft-
ur þegar peningar bárust að heiman.
Smám saman jókst fjöldi nemenda í
Vínarborg og var Hrönn hin ókrýnda
drottning Islendingakóloníunnar í
Vín. Hún hafði drukkið í sig þessa
framandi Mið-Evrópumenningu og
kynnst hugsanagangi Vínarbúa en
Vín var eitt sinn miðpunktur hins
miklaveldis Habsborgara.
Þama var Ásta von Jaden (systir
Helga Pjeturss), ekkja eftir barón
von Jaden. Hún var virt og elskuð og
af gamla skólanum: „Eg hef jú
champagniserað við keisarann"
(Franz Joseph), sem lét þau orð falla
við frúna, að hann hefði ekki vitað
fyrr að svona falleg blóm yxu á svo
köldu landi. Hrönn og Högni urðu
nokkurs konar tengiliður milli Ástu
von Jaden og hins sívaxandi hóps
stúdenta er hún hafði boð fyrir fyrst
á heimili sínu en síðar á veitingastað
og reyndist hún hinum ungu löndum
sínum ákaflega vel eða eins og einn
þeiira orðaði það seinna: Maður kom
þangað svangur og þreyttur en fór
saddur og sætkenndur og mun
bjartsýnni á framtíðina.
Vorið 1956 kom ég til Vínar, ekki
til náms heldur í frí í tæpa tvo mán-
uði. Að þekkja Hrönn frá fomu fari
var eins og gulltrygging varðandi
þátttöku í félagslífi landans þetta vor
íVín.
Svo kom reiðarslagið. Högni fórst
af slysföram. Þau höfðu eignast son,
Sigurjón Pál, tveimur áram áður og
nú dreif Hrönn sig heim með hann.
Skömmu seinna fór hún svo til
Graz til að freista þess að klára síð-
asta hluta námsins, treysti sér ekki
tU að vera í Vínarborg. En nú var orð-
ið erfiðara um vik, augasteinninn
heima hjá ömmu, söknuðurinn sár,
nýir prófessorar, aðrar áherslur
o.s.frv. Eftir tvo vetur í Graz kom
Hrönn svo heim.
Hún kynntist seinni manni sínum,
Gunnari Bjamasyni, myndlistar-
manni og leikmyndateiknara við
Þjóðleikhúsið, nokkra eftir heim-
komuna og stofnaði með honum
heimUi. Þau eignuðust tvö mannvæn-
leg böm, Jóranni og Gunnar Snorra,
og gekk Gunnar Sigurjóni í fóðurs-
tað. Þar með hófst nýr kafli í lífi
Hrannar.
Mér hefur orðið tíðrætt um Vínar-
árin og kynni mín af Hrönn þar í
blíðu og stríðu. Það var eins og hún
hefði átt þar heima alla tíð og alger-
lega á réttri hUlu í sínu námi.
Ég fæ ekki varist þeirri hugsun að
„flækingurinn“ um landið, tíð bú-
staðaskipti á bamsáranum, hafi gert
Hrönn víðsýnni og meðvitaðri en
gengur og gerist um að fleira er tU í
heimi hér en bæjarlækurinn og nán-
asta umhverfi, en vissulega þarf að
fylgja þessu góð greind, næmi og
hæfileikar til að tileinka sér það besta
á hverjum stað.
Allt þetta hafði Hrönn í ríkum
mæli. Hennar er sárt saknað. Bless-
uð sé minning hennar.
Anna Sigríður Gunnarsdóttir.
Allt fram streymir endalaust
árogdagarlíða.
Nú er komið hrímkalt haust
horfínsumarsblíða.
(Kristján Jónsson.)
í dag er kvödd kær vinkona mín og
samstarfsmaður í áraraðir, Hrönn
Aðalsteinsdóttir. Starfsvetfyangur
okkar var Búnaðarbanki Islands,
lánadeild, sem er ein af stærri deUd-
umbankans.
Ég finn það vel að sorg og tregi
verða nú að víkja fyrir minningunum
um hana Hrönn, sem bar með sér
birtu og gleði hvar sem hún fór og sú
mynd nær yfirhöndinni. Ég ætla að
festa hér á blað smábrot og sundur-
lausa mola af daglegu hfi okkar á
vinnustaðnum.
Þessi ár vora óþrjótandi umræðu-
efni okkar Hrannar eftir að við hætt-
um störfum þar. Búnaðarbankinn
var mjög góður vinnustaður, samval-
ið starfsfólk og yfirmenn skUnings-
ríkir. í svona umhverfi rOdr góður
andi sem veitir öryggi og þrátt fyrir
mannaskipti, sumarfólk og fleiri
breytingar hélst þessi háttur á hvað
samstarfið varðaði.
Vinsældir Hrannar vora ekki
bundnar einni deild, heldur teygðu
sig yfir allan bankann. Nærvera
hennar var sérstaklega eftirsóknar-
verð. Hún var uppörvandi og ævin-
lega tilbúin að leggja gott til mál-
anna. Hún hreif fólk með sínu glaða
viðmóti. Þegar svona sterkur hlekkur
í vinakeðjunni brestur syrtir að.
Við vinnufélagamir voram sam-
taka og fundvís á ýmis tUefni tU að
lyfta okkur upp. Hugtakið aldurs-
munur virtist eldd vera tíl. Ótal góðra
stunda væri hægt að minnast, en ég
veit hreint ekki hvar skal bera niður.
Sumarferðimar, árshátíðir og kaffi-
boðin fyrir eldri starfsmenn nú síðari
árin. Jafnvel smæstu og einfoldustu
atvikin urðu nokkurs konar upplifun
hjá okkur - „morgunsopinn" hafði
ótrúlega mUdð að segja. Þá var skipt
um svið. Á örstuttum, þó vel nýttum,
tíma bar margt á góma. Efst á baugi
dægurmálin í það og það skiptið og
oft spaugilegu hhðamar, þá kom hinn
fíni og létti húmor Hrannar vel í ljós.
Alltaf var svo margt að gerast, jafn-
vel var pólitíkin inni í myndinni ef
kosningar vora yfirvofandi, en sú
umræða komst aldrei á flug hjá okk-
ur, við voram of sammála í þeim efn-
um.
Hrönn var mjög góður starfsmað-
ur, harðdugleg og glögg að átta sig á
margslungnum viðfangsefnum.
Henni mátti alltaf treysta, hvert verk
var unnið af kostgæfni.
Hún var vel menntuð, eftir stúd-
entspróf fór hún tU útlanda, Austur-
ríkis, Frakklands og Englands, og
dvaldi þar við nám og störf. Við
vinnufélagamir nutum sannarlega
góðs af víðsýni hennar og skemmti-
legum frásögnum er hún leiddi okkur
um framandi slóðir.
Hrönn var fagurkeri, unni góðum
bókmenntum og sótti listasöfn og
sýningar ásamt eiginmanni sínum.
Hún átti góða og umhyggjusama fjöl-
skyldu sem var henni allt.
Kæri Gunnar og fjölskylda. Ég
sendi innilegar samúðarkveðjur og
bið guð að blessa minningu Hrannar
Aðalsteinsdóttur.
Ragnheiður Jónsdóttir.
Vinkvennahópurinn á upptök sín í
Reykjavík undir lok síðari heims-
styijaldar þegar við voram á þeim
aldri sem nú nefnist unglingsárin.
Við voram í upphafi fjórtán talsins og
bundumst traustum vináttuböndum.
Hrönn er sú þriðja úr hópnum sem
fellur frá. Vettvangur æskuáranna
var Reykjavík, innan Hringbrautar,
við gengum um bæinn glaðar í
bragði, en telpur og grös hætta fljótt
að spretta því: „Hraðfleygast alls var
bernskuvorið bjarta". Lítið vissum
við þá hve bjartsýni, hugrekki og
heilsa era traustir og góðir lífsföra-
nautar.
Hrönn var önnur tveggja úr hópn-
um sem komu utan af landi og hún
kom að norðan.
Hún og móðir hennar fluttust til
Reykjavíkur og Hrönn fór í Landa-
kotsskólann. Myndir frá þeim tíma
sýna svipfallega stúlku í matrósakjól,
brosandi, fulla trúnaðartrausts og
festulega á svip. Það eru einkum aug-
un sem manni verður starsýnt á, þau
voru svo falleg. Þær áttu heima á
Víðimelnum í sama húsi og Sólveig
móðursystir hennar og fjölskylda
hennar. Það er umhugsunarvert að
rúmur helmingur mæðra vinkvenn-
anna starfaði utan heimilis sem var
mjög hátt hlutfall á þeim áram þegar
langflestar mæður unnu innan
veggja heimilisins. Hrönn átti góða
æsku og kom af æskuheimilinu með
dýrmætt veganesti. Yfir móður
hennar var sérstök reisn og hlýleiki
einkenndi allt hennar viðmót.
Að stúdentsprófi loknu hélt Hrönn
utan ásamt fyrri manni sínum og
lagði stund á sálfræði. Sjálf Vínar-
borg varð fyrir valinu. Það var ekki
algengt á þeim árum að stúlkur færa
til framhaldsnáms í beinu framhaldi
eftir stúdentspróf sem þá þótti góð
menntun - fyrir stúlkur. Það hefur
því þurft kjark og hvatningu að fara
þessa leið. Enn vora lífseig viðhorf í
þjóðfélaginu til skólagöngu kvenna
sem ungt fólk nú á dögum á erfitt
með að gera sér grein fyrir. Konur
áttu að helga sig heimilinu og blóma-
tími húsmæðraskólanna var genginn
í garð. Aðeins nokkrar konur höfðu
lokið prófum frá Háskóla íslands og
örfáar lokið langskólanámi erlendis.
En Hrönn var einbeitt og stefnuföst
og hafa þeir eiginleikar reynst henni
vel. Vínardvölin setti mark sitt á hana
allt lífið, breytti lífssýn hennar og
hún fékk innihaldsríkara verðmæta-
mat við að dveljast áram saman í
þeim menningarheimi. Hún las alla
ævi mikið og var áhugasvið hennar
vítt, klassískar bókmenntir jafnt sem
nútímaverk vora einatt á hennar les-
lista.
Eitt af því sem hefur einkennt
hana frá unga aldri er meðfæddur
frásagnarhæfileiki. Sá hæfileiki hef-
ur leitt til þess að við vinkonumar
höfum notið frásagna hennar af at-
burðum og fólki sem við aldrei hittum
en sjáum ljóslifandi fyrir okkur
vegna frásagna Hrannar. Og þegar
við það bættist annar eiginleiki sem
hún var gædd í ríkum mæli, leiftrandi
kímnigáfa, gat ekki hjá því farið að
gleðin ríkti.
Vinkonumar héldu hópinn. Þær
giftust og stofnuðu heimili og eignuð-
ust börn og urðu því uppeldis- og um-
önnunarstörf á heimilum hlutskipti
þeirra allra. Þær lögðu rækt við upp-
eldi barna sinna og litu á móðurhlut-
verkið sem mikilvægast alls. Þær
fóra margar í framhaldsnám við
breytt viðhorf og hugarfar sem þær
sjálfar áttu þátt í að móta. Þær hösl-
uðu sér völl í ýmsum atvinnugreinum
svo sem kennslu, læknisstörfum, lög-
fræðistörfum, sagnfræði, skrifstofu-
störfum, blaðamennsku, leikhús-
stjórastörfum.
Við höfum verið í miðri rás við-
burðanna og upplifað gjörbreytta líf-
safstöðu, gjörbreytt umhverfi og
hugarfar. Sumar okkar hafa ratt
brautina og ber þar hæst þegar ein
úr hópnum, Vigdís Finnbogadóttir,
var kjörin forseti íslands 1980. Þá
fannst okkur við vera sjálfstæðar og
sterkar saman.
Heimili Hrannar og Gunnars á
Huldubraut 9 er fallegt. Veggina
prýða listaverk eftir húsbóndann og
hvergi, sem ég hef komið, hef ég séð
jafn mikið af fallegum blómum sem
er jafn smekklega komið fyrir og þar,
einmitt á hárréttum stöðum. Hvert
einasta blóm fékk sína sérmeðferð og
árangurinn lét ekki á sér standa.
Það er með söknuði og mikilli eftir-
sjá sem við kveðjum vinkonu okkar.
Við munum hana eins lengi og við lif-
um. Hún var traustur og hollur vinur.
Við vottum Gunnari, börnunum Sig-
urjóni, Jóranni, Gunnari Snorra og
öðram ástvinum innilega samúð við
fráfall Hrannar. Megi þau sækja
styrk í minningarnar um hana.
Anna Sigríður
Gunnarsdóttir, Bergljót
Ingólfsdóttir, Elien Snorra-
son, Erla Tryggvadóttir,
Halla Þorbjörnsdóttir,
Helga Gröndal, Kristín
Kjaran, Signý Sen, Sigríður
Th. Erlendsdóttir, Sólveig
Pálmadóttir og Vigdís Finn-
bogadóttir.
Hrönn Aðalsteinsdóttir var í fyrsta
fámenna hópnum sem fór til náms í
Vínarborg eftir stríð. Þegar ég kom
þar svo síðar var hún hinn trausti
ráðgefandi félagi sem allt vissi, sem
hinum nýkomna var ómetanleg hjálp.
Hún var húsmóðir, sem auðveldaði
aðgengið, bjó þar með manni sínum
sem var innritaður í annan skóla og
því ekki á sama hátt ráðgæfur og hún
um reglur skrifræðisins í háskólan-
um. Hún var sérlega lagin við að tala
úr manni óttann og feimnina sem
m.ö. gerði það að verkum að maður
smaug inn í þetta allt á ósköp mjúk-
legan hátt sem auðvitað var ekki síð-
ur því að þakka að við höfðum notið
góðrar þýskukennslu í MR, blessuð
sé minning Ingvars Brynjólfssonar.
Já, við smullum þarna inn, skildum
fyrirlestrana strax þótt við værum
óöragg í hversdagslegum hlutum
daglegs lífs en grannurinn var þann-
ig að það vandamál stóð ekki nema
fáa daga.
En Vín var auðvitað ekki aðeins
háskólinn, Hrönn og maður hennar
minntu mann kröftuglega á aðrar
stofnanir, leikhús, óperar, söfn og
hljómleikasali - því þótt borgin væri
grámóskuleg og fátæk, þrúguð af við-
urvist fjögurra hernámsvelda sem
skipt höfðu henni á milli sín og þar
hafði Rauði herinn stærsta hlutann -
og þann sem sneri í austur og þau
hjón sögðu að það væri til þess að
auðvelt væri að loka af enda bakland-
ið þar blokkin sjálf, Tékkóslóvakía og
Ungverjaland. Já, gætu ef... Það var
ekki mikið hugsað um það og til allrar
hamingju kom ekki til þess. Við tók-
um áhættuna.
Manni vora ekki aðeins kynntar
frægar listastofnanir, gamlar og
virðulegar frá tímum gamla keisara-
dæmisins sem fólkið hafði erft og
ræktað áfram og notaði óspart til
auðgunar lífi sínu, heldur var maður
líka boðaður á fund fólks sem tengd-
ist liðinni tíð, jafnvel frá því fyrir
hran keisaradæmisins. Þar verður
fyrsta að telja Ástu von Jaden sem þá
mun hafa verið um áttrætt en lét sig
ekki muna um að bjóða ungum lönd-
um sínum heim síðdegis á sunnudög-
um og veita rausnarlega mat og
drykk. Það var hlýtt á milli þeirra
Ástu og Hrannar enda Hrönn lengi
vel eina stúlkan í þessum hópi. Hér
má líka nefna atvinnutónlistarmann,
fiðluleikara í annarri af hinum stóra
hljómsveitum borgarinnar sem hafði
dvalið hér fyrir stríð og einnig stutt
eftir stríð og náð því að kenna bæði
Karli 0. Runólfssyrii og Leifi Þórar-
inssyni. Á tali við hann mátti ræða af
alvöra um ágæti þeirra stjómenda
sem til þeirra komu o.fl. Ég man enn
eftir athugasemd hans um söngkonu
eina sem hann sagði um: Besta Sal-
óme vetrarins! en þá var Ljuba Wel-
itsch, sem þau Hrönn og Högni mátu
mikils, hætt að syngja þetta óska-
hlutverk sitt. Þau töluðu líka oft um
skammlífa gióstimið Cebotari sem
því miður var horfin þegar ég kom -
en ég varð oft vitni að því að fólk fékk
annariegan glampa í augun þegar
minnst var á söngdísina þá.
Maður var líka leiddur á fund konu
ágætrar sem hafði þekkt vel meðlimi
í nýlendunni fyrir stríð, gat sagt af
þeim sögur en vildi nú sjá hina nýju
kynslóð stúdenta frá þessu fjarlæga
eylandi.
Já, með og fyrir lagni Hrannar Að-
alsteinsdóttur komst maður nær
Formáli
minningar-
greina
ÆSKILEGT er að minningar-
greinum fylgi á sérblaði upp-
lýsingar um hvar og hvenær sá,
sem fjallað er um, er fæddur,
hvar og hvenær dáinn, um for-
eldra hans, systkini, maka og
böm, skólagöngu og störf og
loks hvaðan útför hans fer
fram. Ætlast er til að þessar
upplýsingar komi aðeins fram í
formálanum, sem er feitletrað-
ur, en ekki í greinunum sjálf-
um.
glóðinni í hjarta þessarar höfuð-
menningarborgar Mið-Evrópu og
mun ég ævinlega vera henni þakklát-
ur fyrir það. *
Þorvarður.
Kveðja frá
samstarfsfólki
Fyrir tæpum 30 áram hóf Hrönn
Aðalsteinsdóttir störf hjá Búnaðar-
banka íslands. Hún starfaði lengst af
í lánadeild aðalbanka eða til ársins
1997 þegar hún lét af störfum.
Hrönn var glaðiynd kona og
skemmtilegur samstarfsfélagi. Alltaf
tókst henni að sjá spaugilegar hliðar
á hlutum og skipti þá ekki máli hvort
hún átti í hlut eða við. Hrönn var
óhemju fróð um menn og málefni, las
mikið og var því oft leitað til hennar
þegar þurfti að útkljá deilumál um
bókmenntir og heimsviðburði.
Eftir stúdentspróf var Hrönn við
nám í Vínarborg og fengum við oft að
heyra um skort og skömmtun eftir-
striðsáranna í Austurríki, einnig
margar sögur um litríkai- persónur
sem hún kynntist þar, enda var hún
með afbrigðum minnug og kunni að
segja frá.
Hún var alla tíð áhugasöm við störf
sín, samviskusöm og vandvirk. í
mörg ár sá hún m.a. um stimpilvél
bankans, kom sjaldan fyrir að ekki
stemmdi í lok dags. Var oft gert grín
að því þegar hún einhvem tímann var ■
spurð álits á sumarstarfsmanni og
var svarið „Stimpillinn stemmdi allt-
af hjá honum“ sem þýddi að viðkom-
andi stóð sig vel og óþarfi að hafa
fleiri orð um það.
Þegar Hrönn lét af störfum voru
tölvur og netvæðing að ryðja sér til
rúms og fannst henni lítil bót að þeim
og sagði þá sposk á svipinn að þetta
væri ekkert fyrir gamlar konur að
fást við, en þar sem hún hafði ein-
staka hæfileika til að laga sig að
breyttum tímum notaði Hrönn
seinna tækifærið og fór á tölvunám-
skeið sem var haldið fyrir eftirlauna-
þega bankans og fannst mjög gaman.
Urri leið og við vottum Gunnari,
bömum og öðram aðstandendum
samúð okkar þökkum við ánægjuleg
viðkynni og eftir situr minning um
skemmtilega, hlýja og glaðværa
konu.
Fyrir hönd samstarfsfólks,
Jóhanna Finnbogadóttir og
Jón Emil Magnússon.
jxxjxxxxxxxxxixxr;
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
H
Erfísdrykkjur
P E R L A N
Sími 562 0200
&X X X x x xxxxxxxxxxcfc
ÚTFARARSTOFA ÍSLANDS
Sjáum um alla þá þætti sem hafa ber í huga
er andlát verður
Útfararstjórar okkar búa yfir áratuga reynslu af störfum við
útf ararþj ónustu.
Sjáum um útfarir á allri landsbyggðinni.

Útfararstofa íslands, Suðurhlíð 35, Fossvogi.
Sími 581 3300. Þjónusta allan sólarhringinn.
www.utfararstofa.ehf.is
\_