Morgunblaðið - 15.11.2000, Blaðsíða 14

14 MIÐVIKUDAGUR 15. NÓVEMBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
Frá afhendingu viðurkenninganna í Gullsmára í Kópavogi, f.v. Hannes Alfonsson, Guðmundur Hallgrímsson,
Aðalsteinn Sigfússon, Guðrún Jóhanna Vigfúsdóttir og Guðrún Sveinsdóttir.
Eiríkur Guðnason seðlabankastjóri
Meira aðhald með ríkis-
fjármálum verið æskilegra
6 mánaða
fangelsi fyrir
líkamsárás
HÉRÐASDÓMUR Reykjavíkur hef-
ur dæmt karlmann á fimmtugsaldri í
sex mánaða fangelsi fyrir fólskulega
líkamsárás. Hann var fundinn sekur
um að hafa hrint brotaþola, karl-
manni á sextugsaldri, niður stiga í
húsi í miðborginni með þeim afleið-
ingum að hann hlaut opið beinbrot á
neðri kjálka og fingurbrotnaði.
Ákærða var enn fremur gefið að sök
að hafa veitt brotaþoia mörg hnefa-
högg í andlitið. Ákærði neitaði sakar-
giftum.
Héraðsdómur fann manninn sekan
um að hafa hrint brotaþola niður stig-
ann en taldi ósannað að hann hafi
veist að honum með barsmíðum. At-
vikið átti sér stað fyrir réttu ári.
Ragnheiður Bragadóttir héraðsdóm-
ari kvað upp dóminn.
Auk þess að vera dæmdur í sex
mánaða fangelsi var ákærða gert að
borga allan sakarkostnað, þ.m.t.
málsvamarlaun skipaðs verjanda
síns, Sigurðar Georgssonar hæsta-
réttarlögmanns, 100.000 krónur.
Einnig þóknun skipaðs réttargæslu-
manns brotaþola, Lúðvíks Emils
Kaaber, 60.000 krónur.
Ákærði á langan og samfelldan
sakaferil að baki og nær hann allt aft-
ur til ársins 1973 er hann var 17 ára.
Hefur ákærði sætt viðurlögum m.a.
fyrir áfengislagabrot, umferðarlaga-
brot, þjófnað, fjársvik, skjalafals, lík-
amsárás, eignaspjöll, nytjastuld og
ólögmæta meðferð fundins fjár. Var
hann dæmdur í 6 mánaða fangelsi fyr-
ir fjársvik 1992, árið 1995 í 10 mánaða
fangelsi fyrir fíkniefnalagabrot og
umferðarlagabrot og var jafnframt
sviptur ökurétti ævilangt frá sama
degi. I júní í fyrra var ákærði dæmd-
ur í 30 daga skilorðsbundið fangelsi í
tvö ár fyrir ólögmæta meðferð fund-
ins fjár. Síðast var ákærði dæmdur í 4
mánaða fangelsi í apríl sl. fyrir ölvun
við akstur og akstur án ökuréttar.
Jafnframt var ákærði sviptur ökurétti
æviiangt frá sama tíma.
EIRÍKUR Guðnason seðlabanka-
stjóri tekur undir þau orð Yngva
Arnar Kristinssonar, fyrrverandi
framkvæmdastjóra peningamála-
sviðs Seðlabanka Islands og núver-
anda bankastjóra Búnaðarbankans í
Lúxemborg, sem hann lét falla á
ráðstefnu Félags löggiltra endur-
skoðenda sl. fóstudag, að stefnu-
blandan milli ríkisfjármálanna og
peningamálastefnunnar hafi verið
röng.
„Við hefðum gjaman viljað sjá
meira aðhald veitt með ríkisfjármál-
um í gegnum þá hagsveiflu sem við
höfum upplifað upp á síðkastið. Við
teljum samt, að gefnu því aðhaldi
sem var, að við höfum orðið að beita
svo harðri peningamálastefnu.
Æskilegra hefði samt verið að veita
enn meira aðhald með ríkisfjármál-
um og minna með peningamála-
stefnunni. Pá hefði ekki verið þörf
fyrir svo háa vexti,“ sagði Eiríkur.
Eiríkur segir að alltaf sé álitamál
hvað hægt sé að gera í stöðunni
hverju sinni. Einnig sé hægt að
halda því fram að náðst hafi drjúgur
árangur með ríkisfjármálunum því
þrátt fyrir allt sé mikill afgangur
núna á reikningi ríkissjóðs og mun
meiri en víða í nágrannalöndunum.
Vill afnema stimpilgjald
Yngvi Örn sagði jafnframt á ráð-
stefnunni að hann teldi að afgangur-
inn á ríkissjóði væri ofmetinn. Eirík-
ur segir að Yngvi Örn eigi líklega við
að ríkissjóður hafi notið góðs af því
hve vel hafi gengið yfirleitt í efna-
hagsmálum og hér hafi verið óvana-
lega mikill hagvöxtur. Eiríkur segir
að einnig megi benda á að sveitar-
félögin hafi a.m.k. um tíma ekki haft
góða afkomu þannig að afkoma hins
opinbera í heild hafi ekki verið jafn-
góð og hjá ríkinu. Hann segir að
Seðlabankinn sé sammála því að
stimpilgjöld séu tekjuliður sem best
væri að losna við og það héfðu aðrar
þjóðir gert. „Okkar fjármálageiri
býr þarna við gjald sem keppinautar
í útlöndum búa ekki við eða a.m.k.
ekki í sama mæli,“ sagði Eiríkur.
Ahuga-
mannastarf
viðurkennt
FÉLAGSMÁLASTJÓRI Kópavogs,
Aðalsteinn Sigfússon, heiðraði um
helgina fjóra einstaklinga, „seni
sýnt hafa félagsstarfinu í félags-
heimilunum Gjábakka og Gull-
smára framúrskarandi áhuga“.
Það voru þau Guðmundur Hall-
grímsson, Guðrún Sveinsdóttir,
Guðrún Jóhanna Vigfúsdóttir og
Hannes Alfonsson sem hlutu viður-
kenningu á árlegum Fjölskyldudög-
um félagsheimilanna tveggja. Þetta
er í fyrsta sinn sem slíkar viður-
kenningar eru veittar í Kópavogi
en fram kom í ræðu félags-
málastjóra að hann hygðist gera
slfka veitingu að árlegum viðburði.
Fjórmenningarnir eiga það sameig-
inlegt að hafa leitt s.k. áhuga-
mannahópa lengi en áhugamanna-
starfið er að sögn Sigurbjargar
Björgvinsdóttur, forstöðumanns fé-
lagsheimilanna, ein meginástæða
þess hversu fjölbreytl starfsemin er
í félagsstarfi eldra fólks í Kópavogi.
*
Otímabært
að tjá sig
um kaup á
Islendingi
INGIBJÖRG Sólrún Gísladótt-
ir borgarstjóri telur ekki tíma-
bært að bregðast við tillögu
Sjálfstæðismanna um að borgin
kaupi víkingaskipið íslending.
Tillaga um þetta hefur verið
lögð fram en afgreiðslu hennar
verið frestað. Reykjavíkurborg
hefur þegar lagt fjármuni til
þessa skips en það var eitt af
síðustu verkum borgarstjórn-
armeirihluta Sjálfstæðismanna
á vordögum 1994 að styrkja
smíði skipsins.
Einar Oddur Kristjánsson og Ögmundur Jónasson um frásögn ævisögn Steingríms Hermannssonar
Rangt að VSÍ hafí
krafíst laga í nafni
verkalýðshreyfíngar
EINAR Oddur Kristjánsson, alþing-
ismaður og fyrrverandi formaður
VSI, og Ögmundur Jónasson, for-
maður BSRB, mótmæla því sem fram
kemur í væntanlegu þriðja bindi ævi-
sögu Steingríms Hermannssonar,
fyrrverandi forsætisráðherra, að
Einar Oddur hafi talað í nafni for-
ystumanna launþegasamtaka þegar
hann krafðist þess að samningar
BHMR yrðu numdir úr gildi með
bráðabirgðalögum sumarið 1989.
I þriðja bindi ævisögu Steingríms
Hermannssonar, sem kemur út síðar
í vikunni, segir að bráðabirgðalögin
hafi verið sett að kröfu Einars Odds
og að í viðtali vegna vinnslu bókarinn-
ar hafi Einar Oddur skýrt frá því að
hann hafi gengið á fund Steingríms
vegna málsins að beiðni forystu-
manna þeirra launþegasamtaka sem
að þjóðarsáttinni stóðu.
Einar Oddur Kristjánsson sagði í
samtali við Morgunblaðið að VSI
hefði strax sumarið 1989 gert mjög
alvarlegar athugasemdir við samn-
inga ríkisins við BHMR, þar sem
kveðið var á um að þeir skyldu fá sín-
ar hækkanir, plús allar aðrar hækk-
anir sem aðrir gengju. „Þetta gæti
aldrei gengið, yrði fleinn í holdi og
stæðist ekki. Allan þann tíma sem
samningar stóðu yfir við verkalýðsfé-
lögin héldum við þessu fram. Við
gerðum það opinberlega, það var
engin launung á afstöðu okkar. Þegar
við gerðum þessa kröfu þá vorum við
sannfærðir um það, samninganefnd
VSI, að ef við ættum að koma þessum
svokölluðu þjóðarsáttaramningum,
sem átti eftir að senda til samþykktar
í öllum verkalýðsfélögum landsins, þá
gæti það aldrei gerst öðruvísi en búið
væri að afnema þennan samning við
BHMR. Við trúðum því að menn
væru almennt mjög sammála okkur
um þetta mat.“
Einar Oddur sagðist hins vegar
ekki hafa farið á fund forsætisráð-
herra sem neinn umboðsmaður
verkalýðsforystunnar. „Ég þurfti
aldrei neitt shkt umboð og fór aldrei
fram á það,“ sagði hann.
Vísar í framburð sinn
og Steingríms fyrir dómi
Um hvort hann hefði átt viðræður
við Ásmund Stefánsson, þáverandi
forseta ASÍ, og Ögmund Jónasson,
formann BSRB, um málið áður en
hann gekk á fund forsætisráðherra
sagði Einar Oddur: „Eflaust, við átt-
um maraþonfundi þessa mánuði og
það er ógjömingur að fara að vísa til
þeirra en þetta var sameiginlegt mat
allra okkar í samninganefnd VSÍ að
við yrðum að fá þessa samninga úr
gildi ef við ættum að eiga nokkra
möguleika á því að samningar við
verkalýðshreyfinguna yrðu sam-
þykktir."
Einar Oddur sagðist viss um að
engin andstaða hefði verið meðal við-
semjenda sinna við þetta og kvaðst
aðspurður byggja þá vissu á því að
hafa áður verið búinn að vinna með
verkalýðsforystunni mánuðum sam-
an. „Við höfðum verið að fjalla um
þessa samninga og möguleikana á því
að verkalýðsfélögin úti um allt land
samþykktu þá. Þess vegna var það
sannfæring okkar og ég minnist þess
að í fyrsta skipti sem ég talaði um
þetta opinberlega var á aðalfundi
Samtaka fiskvinnslunnar í Vest-
mannaeyjum þá um sumarið 1989. Þá
kvað ég upp úr um að það væri alveg
Ijóst að þetta væri ekki hægt; við
gætum aldrei náð þessu saman öðru
vísi en að þessir samningar yrðu
teknir úr gildi.“
En voru foringjar helstu launþega-
samtakanna þess vitandi að Einar
Oddur gekk á fund forsætisráðherra
til að tala fyrir setningu bráðabirgða-
laga á samning BHMR eða kváðu
þeir sig samþykka því í persónuleg-
um samtölum?
„Það er erfitt að fullyrða um hluti
sem gerðust fyrir ellefu árum,“ sagði
Einar Oddur. „Ég er alveg viss um að
ég hef ekki farið á bak við þá um hvað
ég var að ræða við Steingrím, það er
alveg útilokað. En í mínum huga vor-
um við allir sannfærðir um þessa þörf
þannig að við þurftum ekíd að leita
eftir stuðningi við það sjónarmið frá
forystumönnum verkalýðsfélaganna.
Við vorum handvissir um að það
þýddi ekkert að leggja samningana
fyrir alþýðu manna í verkalýðsfélög-
um öðruvísi en þetta væri farið,“
sagði Einar Oddur og sagði að þessi
skilningur hefði staðið upp úr eftir
viðræður við samningsaðila sína
mánuðina á undan. Þá benti hann á að
ef menn vildu rannsaka frekari gögn
hefði hann ásamt Steingrími Her-
mannssyni borið vitni í dómsmáli
BHMR gegn ríkinu um það hvað á
milli þeirra hefði farið. „Þá var þetta
mjög ferskt í huga mér þannig að ég
er sannfærður um að það er best að
vísa til þess hvað ég bar fyrir réttin-
um fyrir 10 árum. Menn geta þá líka
skoðað hvað Steingrímur sagði.“
Hvorki formlega né óformlega,
beint eða óbeint beðið um lög
Ögmundur Jónasson, formaður
BSRB, segir afrangt að Éinar Oddur
hafi, í nafni BSRB eða sínu sem for-
manns þeirrar hreyfingar, getað ósk-
að eftir setningu bráðabirgðalaga á
samning BHMR.
„BSRB óskaði aldrei eftir bráða-
birgðalögum á kjarasamninga
BHMR, hvorki formlega né óform-
lega. Hitt er annað mál að við gagn-
rýndum þessa samninga mjög ein-
dregið, sérstaklega það ákvæði
þeirra að háskólamönnum bæru þær
launahækkanir sem við semdum um
næstu fimm árin, auk þess sem þeir
kynnu að ná fram á þeim tíma. Þetta
þótti okkur ámælisvert og óásættan-
legt enda ávísun á aukið launamis-
rétti innan launakerfis ríkisins og við
lýstum því yfir þegar eftir að gengið
var frá samningunum við BHMR að
þetta værLnokkuð sem .við.myndum
aldrei sætta okkur við. Þannig að sú
afstaða okkar lá ljós fyrii- allt frá því
BHMR gerði sína samninga. Við lýst-
um því þá jafnframt yfir að við mund-
um ekki sætta okkur við breytingar á
launakerfinu okkar félagsmönnum
beinlínis í óhag og töldum að það væri
óeðlilegt að stéttarfélög settu inn í
sína samninga ákvæði um að þeim
bæri allar hækkanir sem aðrir kynnu
að semja um. En við fórum þess
aldrei á leit hvorki formlega né
óformlega hvorki beint né í gegnum
nokkurn annan mann að bráða-
birgðalög yrðu sett á samningana.
Þetta var sjálfskaparvíti sem ríkis-
valdið hafði komið sjálfu sér í og það
var þess að greiða úr því, ekki ann-
arra, það voru hreinar línur af okkar
hálfu. Það er mjög ómaklegt á þessari
stundu að reyna að koma ábyrgðinni
yfir á herðar þar sem hún á alls ekki
heirna," sagði Ögmundur og kvaðst
þar vísa til þeirra sem voru í forsvari
fyrir ríkisvaldið á þessum tíma.
Hvað segir Ögmundur þá um það
sem stendur í bók Steingríms að Éin-
ar Oddur hafi farið á fund forsætis-
ráðherra og sagt að krafa hans um
setningu bráðabirgðalaga styddist
við vilja forystumanna launþegasam-
takanna sem ynnu að þjóðarsáttinni?
„BSRB stóð að þjóðarsáttinni og
studdi hana í hvívetna þannig að það
má ætla að þar sé vísað til okkar og ef
svo er þá er þetta hrein og klár
ósannindi og ég á eftir að heyra Einar
Odd segja þetta sjálfan. Hann hefur
ekki sagt þetta í mín eyru þótt þetta
hafi verið haft eftir honum. Ég hef
ekki reynt hann að öðru en miklum
drengskap þannig að ég sel það ekki
dýrara en ég keypti það. Mín sam-
sídpti við Einar Odd voru öll á hinn
besta veg og það var ekkert í mínum
ummælum nokkru sinni sem gaf
minnsta tilefni til að tala á þennan
veg,“ sagði Ögmundur Jónasson.