Morgunblaðið - 28.12.2000, Blaðsíða 34

34 FIMMTUDAGUR 28. DESEMBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Verð að vera hamingjusam-
ur til að syngja almennilega
Kristján Jóhannsson söng Heims um ból í
hádegismessu í Páfagarði á aðfangadag.
Messunni var sjónvarpað víða um lönd.
Orri Páll Ormarsson sló á þráðinn til
tenórsöngvarans sem söng á íslensku.
ETTA var alveg rosaleg
upplifun. Andrúmsloftið
mjög skemmtilegt og fólk
almennt vel stemmt,
hvort sem það var að vinna hjá RAI
[ítalska ríkissjónvarpinu] eða úti á
torginu,“ segir Kristján Jóhanns-
son, sem söng í hádegismessu Jó-
hannesar Páls II páfa í Páfagarði á
aðfangadag.
Kristján söng Heims um ból á ís-
lensku. Öll þrjú erindin. „í fyrstu
vildu þeir reyndar að ég syngi á lat-
ínu en ég lagði mikla áherslu á að
hafa þetta á íslensku og hafði það í
gegn. Það var mjög gaman.“
Að ósk sjónvarpsins söng Krist-
ján ekki á staðnum, heldur var lagið
leikið af geislaplötu sem söngvarinn
gerði ásamt Mótettukór Hallgríms-
kirkju um árið.
„Fyrir vikið varð ég að æfa mig
með öðrum hætti en ég er vanur.
Stóð gapandi með tól á hausnum
fyrir framan spegilinn, fyrst hér
heima en síðan á hótelinu í Róm.
Strákarnir mínir, sem voru með
mér, skildu ekkert í því hvað karlinn
var að gera, hvort hann væri end-
anlega orðinn vitlaus," segir Krist-
ján og skellir upp úr.
Og hann uppskar eins og til var
sáð. „Ég er búinn að sjá myndband
af messunni og það gekk vel að
„mæma“ þetta. Ég sá blik á auga
hjá mörgum.“
Ekki sýnd í Evrópu
Nunnan Miriam var kynnir í út-
sendingu messunnar. Kynnti hún
Kristján og sýndar voru myndir af
söngvaranum með sonum sínum,
Sverri og Víkingi. Var messan send
út til fjölda landa. „Því miður var
hún ekid send út í Evrópu, bara í
Asíu, Ástralíu, Nýja-Sjálandi og
Ameríku. Það var heldur lakara því
ég vissi um marga sem biðu og ætl-
uðu að fylgjast með þessu. En þetta
var víst RAI International."
- En nú áttu marga góða vini í
öðrum heimsálfum, til dæmis eftir
að þú söngst í Kína ífyrru.
„Já, já. Það er alveg rétt,“ segir
Kristján og hlær ógurlega. „í Japan
líka. Þeir hafa örugglega glaðst. Ég
vissi líka um vini mína í Bandaríkj-
unum sem kættust mikið þegar þeir
sáu mig þarna um morguninn."
Kristján snæddi jólamatinn
ásamt sonum sínum á veitingastað í
Róm. „Það er gaman að segja frá
því að við fengum
okkur saltfisk í for-
rétt en hann er í
seinni tíð orðinn
heiTamannsmatur -
lúxusfæði. Það er af
sem áður var. I
gamla daga var salt-
fiskur daglega á
borðum og maður
borðaði hann með
mörfloti og kart-
öflum - og þótti ekk-
ert merkilegt.“
Eftir jólasteikina
gengu Kristján og
synir upp á Péturs-
torg til að hlýða á
kvöldmessu páfa.
„Við vorum með frátekin sæti mjög
framarlega og gátum því fylgst vel
með. Við biðum í um klukkutíma áð-
ur en messan hófst og það var svo-
leiðis hellirigning að það hálfa væri
nóg - gjörsamlega úrhelli. En
stemmningin í fólkinu! Eftirvænt-
ingin og gleðin glampaði úr hverju
auga. Það var áberandi mikið af
ungu fólki. Það koma greinilega
margir sem eru ástfangnir, nýgiftir
eða nýtrúlofaðir. Fólk var þarna í
faðmlögum og allir jákvæðir og
glaðir. Andrúmsloftið var alveg
ótrúlegt. Það var yndislegt að upp-
lifa þetta með strákunum mínum.
Þetta er nokkuð sem maður gerir
bara einu sinni á lífsleiðinni, held
ég.“
Pundinum með páfa frestað
Fyrirhugað var að fjölskyldan
yrði öll í Páfagarði á aðfangadag en
eiginkona Kristjáns,
Sigurjóna Svenisdóttir,
og dóttir þeirra, Rann-
veig, áttu ekki heiman-
gengt þar sem sú stutta
hafði nælt sér í flensu.
„Það var leiðinlegt að
mæðgurnar gátu ekki
verið með okkur en við
það varð ekki ráðið. Við
áttum öll að fá að hitta
páfann en ég var einmitt
búinn að segja Miriam
nunnu frá veikindum
Jónu en hún hefur átt
við erfiðan lungnasjúk-
dóm að stríða undanfar-
in tvö til þrjú ár. Er
loksins orðin góð núna.
Það er kraftaverki líkast. Þar sem
Jóna gat ekki verið með okkur var
ákveðið að fresta fundinum með
páfa en Miriam hefur sagt honum
frá veikindunurn og hann vill endi-
lega taka á móti henni. Vonandi
verður það núna fljótlega eftir ára-
mótin.“
Kristján segir veikindi Sigurjónu
hafa verið erfið. „Hún hefur gengið
hér um húsið með súrefniskúta og
er búin að vera á sjúkrahúsum, bæði
hér og vestanhafs. Sitt sýndist
hverjum og raunar fundu læknar
ekki út úr þessu. Það var ekki um
neina lækningu að ræða. Við vorum
ráðþrota."
Kristján segir þau hjónin hafa
sótt styrk í trúna. Farið oft til
kirkju. „Síðan gerist það að bróðir
minn deyr í september í haust. Þann
sama dag hittum við prestinn okkar,
don Giuseppe, en hann hefur verið
Kristján
Jóhannsson
okkur mikill styrkur, og sóttum
messu hjá honum. Þegar við komum
út úr kirkjunni segh' Jóna strax við
mig að sér líði betur. Það líða nokkr-
ir klukkutímar og það er hætt að
hvína í henni þegar hún andar. í
fyrstu vorum við hrædd um að þetta
væri krabbamein því læknar sáu á
sneiðmyndum bletti í lungunum.
Síðar var álitið að það hefðu verið
bólgublettir. En hvað um það, hún
byrjar að anda miklu betur og held-
ur áfram í meðferð á spítalanum hér
í Brescia. Hún tekur stöðugum
framförum og svona tíu dögum síð-
ar fara þeir aftur með hana í sneið-
myndatöku. Þá kemur í ljós að engir
blettir eru á lungunum lengur. Nú
æðir þessi elska upp og niður brekk-
ur og stiga og hefur aldrei liðið bet-
ur. Þetta er alveg yndislegt. Það
getur enginn skýrt þetta. Læknar
og sérfræðingar glápa bara á mann
með opinn munninn. Mín er líka
með það á tæru að þarna hafi átt sér
stað kraftaverk. Og því ekki það?“
Alveg í banastuði
Veikindi af þessu tagi leggjast
þungt á fjölskyldur og Kristján
finnur mikinn mun á sér eftir að
kona hans náði bata. „Við höfum
verið vængbrotin í tvö ár og ég ekki
náð mér almennilega á strik. Hlass-
ast áfram. Skýið hefur alltaf verið
yfii’ mér. Síðan í haust hef ég hins
vegar verið alveg í banastuði. Ég
var að syngja II trovatore undii’
stjórn Zubins Mehta í Þýskalandi
um daginn og hef aldrei sungið hann
betur. Við Zubin prufuðum meira að
segja eina sýninguna að hafa óp-
eruna í réttri tónhæð sem enginn
hefur gert í mörg herrans ár. Það
gekk alveg ofsalega vel. Síðan fór ég
strax í Aida á eftir og renndi mér í
gegnum hana. Það er ljóst að þetta
er allt saman að smella aftur. Það er
líka með mig eins og aðra, ég verð
að vera hamingjusamur til að
syngja almennilega!“
Garðar Ólafsson
úrsmiður, Lækjartorgi

0 t
■<>—<
Mörkinni 3, sími 588 0640
Opið mán.-fös. frá kl. 12-18.
Lau. frákl. 11-16
Bókvit, verkvit og vinna
BÆKUR
Efnahagsmál
FRÁ SKÓLA TIL
ATVINNULÍFS
- rannsóknir á tengslum mennt-
unar og starfs eftir Gerði G. Ósk-
arsdóttur. 231 bls. Félagsvís-
indastofnun Háskóla íslands og
Háskólaútgáfan, Reykjavík, 2000.
RIT Gerðar G. Óskarsdóttur,
fræðslustjóra Reykjavíkur, Frá skóla
til atvinnulífs, hefur að geyma niður-
stöður rannsókna hennar frá árunum
1993 til 1997 á tengslum skóla og at-
vinnulífs á íslandi. Niðurstöður
sumra rannsóknanna hafa birst áður
opinberlega en annarra ekki. Þetta
eru áhugaverðar rannsóknir fyrir þá
sem starfa að íslenskum skólamálum
og er mikill fengui’ að því að niður-
stöðurnar eru nú aðgengilegar í einu
riti.
Gerður skoðar einkum hve vel ís-
lenska skólakerfið býr nemendur
undir atvinnulífið og
hvernig atvinnurekend-
ur meta þá þjálfun sem
nemendurnir hafa hlot-
ið. Helstu fræðikenn-
ingar um þetta efni eru
reifaðar og lýst ýmsum
innlendum rannsóknum
sem einkum hafa byggt
á því að leggja spum-
ingar fyrir tiltekna
hópa, nemendur, starfs-
menn og fleiri.
Niðurstöður fyrir ís-
land eru í mörgum til-
fellum bornar saman Gerður G.
við niðurstöður sam- Óskarsdóttir
bærilegra rannsókna á
hinum Norðurlöndunum og vestan-
hafs.
Ekki er annað að sjá en að allt sé
þetta vel unnið.
íslenska skólakerfið kemm- hvorki
vel né illa út úr þessari könnun, það
virðist að mörgu leyti sambærilegt
við skólakerfí nágrannalandanna.
Það er við sömu vandamál að etja,
lausnir íslendinga oftast svipaðar og
annarra, sérstaklega
hinna Norðurlanda-
þjóðanna, og árangur-
inn einnig.
Sérstaklega er þó
áhugavert að skoða þau
tilfelli þar sem einhver
munui' virðist vera á
milli landa.
Helst hefur íslend-
ingum að mati Gerðar
tekist illa upp við að
byggja upp hagnýtt
starfsnám fyrir nem-
endur sem langt bók-
nám liggur ekki vel fyi’-
ir. Fáir sækja í slíkt
nám, þótt ýmsar náms-
leiðir séu í boði, og atvinnurekendur
virðast ekki meta það mikils. Brott-
fall er mikið, bæði í framhaldsskólum
og á háskólastigi, en þó sker Island
sig ekki úr öðrum löndum að þessu
leyti.
Gerður víkur stuttlega að öðrum
markmiðum menntunar en því að búa
nemendur vel undir atvinnulífið í
lokakaflanum. Annars er lítið fjallað
Heilbrigðisstarfsmenn - heilbrigðisstofnanir
tryggingaskylda vegna
sjúklingatrygginga
tekur gitdi
1. janúar 2001
Heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytið
Heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytið
vekur athygli á því að ný lög um
sjúklingatryggingu taka gildi 1. janúar 2001.
Samkvæmt þeim er öltum sjálfstætt starfandi
heilbrigðisstarfsmönnum, sem hlotið hafa
löggildingu heilbrigðis- og tryggingamálaráð-
herra til starfans, skylt að hafa í gildi sjúklinga-
tryggingu hjá vátryggingafélagi sem hefur
starfsleyfi hér á landi vegna tjóna sem bóta-
skytd eru samkvæmt lögum um sjúklinga-
tryggingu.
Sama gildir um heilbrigðisstofnanir sem ekki
eru í eigu ríkisins, þar með taldar lyfsölur,
rannsókna- og röntgenstofur, hjúkrunarheimili
og dvalarheimili með hjúkrunardeild sem
ekki eru í eigu ríkisins.
Nánari upplýsingar eru á heimasíðu ráðuneytisins
www.stjr.is/htr, en þar er að finna lög um
sjúklingatryggingu nr. 111/2000 og reglugerð
nr. 763/2000 um vátryggingu þeirra sem veita
heilbrigðisþjónustu samkvæmt lögum um
sjúklingatryggingu.
Vátryggingaskyldum aðilum er bent á að
tryggingafélög bjóða nú sjúklingatryggingu
skv. lögunum og veita þau upplýsingar um
skitmála og iðgjötd.
Vátryggingaskytdir heilbrigðisstarfsmenn og
stofnanir skulu, fyrir 31. desember 2001, senda
heilbrigðis- og tryggingamálaráðuneytinu
staðfestingu um að þeir hafi í gildi vátryggingu,
sem uppfyltir skilyrði laga og reglugerðar um
sjúklingatryggingu.
um önnur áhrif menntunar á þjóðfé-
lagið. Það er út af fyrir sig ekkert að
slíkum efnistökum, tengsl skóta og
atvinnulífs eru nægt efni í margar
bækur. Þó er rétt að hafa í huga að
þessi áhersla getur gefið nokkuð ein-
hliða mynd af menntakerfmu eins og
Gerður bendir á (bls. 202). Mikið af
því sem fólk lærir á skólabekk nýtist
á einn eða annan hátt þótt það komi
ekki að beinum notum við þau störf
sem fólk vinnur. Jafnvel þeir sem
vinna einföldustu störf þjóðfélagsins,
sem hægt er að leysa vel af hendi án
nokkurrar skólagöngu, lifa og hrær-
ast í flóknu samfélagi utan vinnustað-
arins og taka þar erfiðar ákvarðanir.
Þá er það auðvitað svo að jafnvel bók-
vit, sem hefur ekkert hagnýtt gildi og
verður ekki með nokkrum hætti í
askana látið, getur verið mikils virði
þótt ekki sé nema vegna þess að það
eykur ánægju þeirra sem tileinka sér
það.
í lok bókarinnar setur Gerður fram
nokkrar hugmyndir um breytingar á
íslenska menntakerfinu sem hún tel-
ur til bóta. Þetta era forvitnilegar til-
lögur og flestar ágætlega rökstuddar
enda byggjast þær á niðurstöðum
rannsóknanna sem lýst er í bókinni.
Ekki er annað hægt en að hvetja þá
sem koma að íslenskum skólamálum
með einum eða öðrum hætti til að
kynna sér rit Gerðar, það er vel unnið
og áhugavert.
Gylfi Magnússon