Skírnir - 01.01.1867, Qupperneq 26

26
FBJETTIB.
England.
a? Gladstone vera of naumtækur á kosningarrjettinum, er kjósendum
yr?i aS eins fjöigaS um 500 þúsunda, þar sem af 4 milljónum
væri a<3 taka. FrumvarpiS tók svo til, aS kosningarrjetti skyldi
ráSa í borgum og þorpum (kjörþingabæjum) húsaleiga til 7 punda
steri. (hjerumbil 63 daiir aS dönsku lagi), en á landsbyggSinni
eSur í „greifadæmunum1* 14 punda húsaleiga eSa leigumáli. Frum-
varpiS kölluSu Tórýmenn lakara eSa óríflegra en J>aS, er Disraeli
haíSi frammi 1859. t>eir er frá hurfu og urSu aS meSalflokki
fylgSu J>eim, er Horseman og Lowe beita. BæSi þessir menn og
flestir aSrir, er voru mótfailnir frumvarpinu, kölluSu þaS taka of
frekt til, hleypa iSnaSarmönnum og verkmönnum aS meiru, en
þeim bæri — og Lowe haf&i hallmælt verkmannastjettinni á þing-
inu fyrir vankunnáttu, drykkjuskap og mútutekjur. Enn fremur
líkaSi mönnum þaS illa, aS Gladstone vildi láta ræSa fyrst rýmkun
kjörrjettarins en síSan nýdeili eSur niSurskiptingu kjörþinganna.
Hjer bjuggust hvorutveggju sem ákafast til bardagans. Um páska-
leytiS fóru menn heim til sín af jþinginu, en þaS bil var notaS af
hvorumtveggju til fundahalda um landiS. þeir Bright og Glad-
stone og fl. lögSu af staS og hjeldu mörg og löng funda erindi.
Gladstone gat þess í einni ræSu sinni, aS 21 af hundraS kjósendum
yrSi úr iSnaSar eSur verlsmanna töiu, en þó borgaSi þessi stjett
ailan þriSjung skattanna. Á þeim dögum komu bænarskrár til
þingsins um framgang laganna meS 200 þúsundum undirskripta.
ÁSur voru komnar bænarskrár meS 300 þús. nafna. lOda apríl-
mán.bjeldu WhiggaliSar fund hjá Kussel og bundu iag sitt og ráSa-
gerBir. J>ann 12ta byrjaSi umræSan og stóS í 8 daga. Glad-
stone hafSi höfuSvörn og gengu margir vel fram meS honum, en
enginn betur en John Bright. Gladstone tók þaS einkanlega fram
í sínu máli, aS frumvarpiS færSi út kosningarrjettinn eigi miSur
hóflega en sanngjarnlega, og viS því þyrfti aldri aS búast, aS iSn-
aSarmenn og verkmenn myndi nokkurn tíma skipa '/s sætanna í
málstofunni, auk heldur meira. AS niSurlagi vítti hanu Lowe
harSlega fyrir ummæli hans um verkmannastjettina. John Stuart
Mill mælti í sama anda, og sagSi aS þaS, er í svo mörgum greinum
væri ábótavant hjá jþorra alþýSunnar, iSnaSarmönnum og verk-
mönnum, gæti aldri komizt í betra lag fyrir almennar lagasetningar,