Skírnir - 01.01.1867, Qupperneq 71

FBJETTIR.
71
ítftHn.
ítalir börSust vi8 Lissu. Um sama leyti fóru Austurríkismenn a8 hafa
her sinn á hurt norSur, en Albrecht hertogi var farinn til forustu
fyrir norSurhcr keisarans. Me8 Cialdini og Austurríkismönnum
ur8u litlir athur8ir a8rir, en a8 Italir skutu ni8ur hryggjukastalann
vi8 Borgoforte, en hinir hurfu eptir J»a8 á burtu, a8 virkjunum
sprengdum í lopt upp. Cialdini ijet nokku8 af her sínum setjast
um Mantúu, en hjelt svo lengra upp í Iandi8. Hjer var lítil sem
engi fyrirsta8a af li8i hinna, og jjann 24. júlí var Cialdini kominn
nor8ur fyrir Feneyjahorg, en j)ann dag gekk stjórnin a8 bo8um
Napóleons keisara fyrir hönd Austurríkiskeisara um vopnahlje i
átta daga. þa8 var8 enn lengt um a8ra átta og i2. ágúst (e8a
13.) tókust samningar um fri8. Me8an á hljenu stæ8i e8ur
samningunum skyldu hvorutveggju halda jþeim herstöSvum er þeir
höf8u á Feneyjalandi, en um Tyról var þaS skili8 til, a8 Viktor
konungur skyldi kveSja jiá aptur þegar me8 sjálfbo8ali8i3, Gari-
baldi og Medici; því hvorki Prússar e3a Napóleon vildu sty8ja
kva8ir ítala til su8urhluta j?ess lands,1 J>egar loks gekk saman
til friSar (3. okt.) var þa3 í upphafi sáttmálans, a3 Frakka-
Garibaldi sárnaði mjög, er hann fjekk þessi boð frá stjórninni. |>remur
dögum áður hafði hann ávarpað lið sitt með þakkarorðum fyrir örugga fram-
göngu og þrautgæði, svo illa sem það heffei verið úr garði gert
að vopnum og öllum búnaði. Hann minnist þess, að menn sínir haii
unnið sigur í tíu bardögum, og Ijet í Ijósi traust sitt, að þeim myndi
gefast færi á meiri afrekum fyrir Italíu. Hann hefir líklega treyst þvi,
að Italir myndi eigi ganga að friðarkostunum. Boðabrjefi Bicasolis svaraði
hann með einuorði: ^obbedisco" (þ. e. jeg hlýði.) þá erhann hafði lesið
brjefið mælli hann: «og þetta, eptirað svo mik,lu blóði cr út hellt!» jjegar
hann hafði mælt fyrir við hersforingja sína um apturhaldið, ávarpaði
hann menn sína þessum orð'um: «1859 vorum vjer 30 að tölu, 1860
1000 og í ár urðum vjer 30 þúsundir, en sá mun koma tíminn, að vjer
verðum laldir hundrað þúsundum saman. Börn mín! Italía trcystir
yður, vesalings Italia, er eigi nær að vakna til nýs lífs, fyrr en þjófarnir
og landráðamennirnir eru hraktir burt af landi. Sjálfboðaliðar! lifið
nú heilir allir saman!« f>að er sagt, að margir liti votum augum
eptir Garibaldi er hanu fór burt, þvi allir vissu hversu þungt honum
fjell, að verða að hverfa aptur við svo búið.