Skírnir - 01.01.1893, Qupperneq 48

48
Frakkland.
þess eru fá dæmi, því allur fjöldinn af hinum helztu mönnnm í Parísar-
borg urðu riðnir við það að einhverju leyti, en seinna sannaðist, að flestir
þeirra voru saklausir, þótt þeir væru haldnir sekir í fyrstu. Ekki þótti
einhlítt, að Iáta dómsvaldið eitt fjalla um um málið og kaus þingið nefnd
innanþings, sem átti að hafa jöfn völd dómsvaldinu, í þessa átt. Por-
maður hennar varð Brisson, einhver helzti stjórnmálagarpur Frakka.
Nú komst allt í uppnám, eins og tíðkast á Frakklandi þegar svo ber
undir, og var talið um tíma, að þjóðveldið mundi ekki standast þessi 6-
sköp. Þingmenn húðskömmuðust og börðust utan þings og innan og
loksins treysti ráðaneyti Loubet’s sér ekki til að halda lengur i taumana
og vék frá völdum. Ribot tókst að koma saman nýju ráðaneyti, og var
nú haldið áfrara að rannsaka málið.
Margt ljótt kom upp úr kafinu, ef allt er satt, sem þar um er sagt.
Meðal annars sannnðist það, að Baihout, sem var verkamálaráðgjafi 1886,
hafði haldið leyndum skýrslum frá verkfræðingi einum, Rousseau, sem
stjórnin hafði sent til Panama þetta ár, til að rannsaka skurðgröptinn.
Rousseau hafði litizt illa á fyrirtækið og ráðið frá að leggja fé til þess.
Nú reið skurðmönnunum á, að skýrelur þessar kæmu ekki fyrir almenn-
ingssjónir, og var altalað, að þeir hefðu gefið Baihaut miljón franka til að
stinga þeim undir stól. Þetta hafði verið á vitorði ýmsra annara manna
í ráðaneytinu og var jafnvel kvisað, að Carnot sjálfur hefði vitað af því,
en aldrei varð það uppvíst.
Sakir voru bornar á ýmsa í ráðaneytinu, og varð því breyting á því
skömmu eptir nýár. Freycinet, hermálaráðgjafinn, varð að vikja úr sæti,
og þótti mörgum missir, því hann hafði staðið fyrir hermálum Frakka í
fimm ár með mesta dugnaði. Um sama leyti var Floquet, forseti fulltrúa-
deildarinnar, flæmdur frá þvi starfi, og kom Casimir Périer í hans stað,
mesti dugnaðarmaður, og vændi enginn hann nokkurrar óráðvendni.
Fjöldi fólks varð að skýra frá afskiptum sínum í Panamamálinu tyrir
dómsvaldinu og rannsóknarnefndinni, og sagt er, að allt að tvö þúsund
manns hafi orðið að bera vitni í málinu, en minna varð úr úrslitunum en
við var búizt. Ferdinand Lesseps, aðalforstöðumaður félagsins, hafði lengi
ekkcrt fengið að vita um málið, því hann var orðinn hrumur af elli, enda
er hann kominn undir nírætt. Hann var dæmdur i fimm ára fangelsi og
átti auk þess að borga 3000 franka sekt; þótti flestum og jafnvel mörg-
um mótstöðumönnum félagsins illa farið, að hann var dæmdur, þar sem
hann var orðinn skar, en hafði verið frægastur maður á Frakklandi, ann-