Skírnir

Volume

Skírnir - 01.01.1905, Page 93

Skírnir - 01.01.1905, Page 93
Illjóðbærar hugsanir. 98 tiú er það alt orðið að rústum, hljóðura bútum og rammlegum Teköldum, nema bækur Grikklands! Þar lifir Grikkland enn þá bókstaflega í augum hvers hugsandi ntanns, verður enu vakið til lífsins. Engin töfrarún er undarlegri en bókin. Alt sem mann- kynið hefir starfað, hugsað, aflað eða verið, það liggur sem í töfra- geymslu á blöðum bókanna. Þær eru kjörgripir mannanna. Vinna ekki bækur etiti þá kraftaverk, eins og rúnunum var ætlað í þjóðtrúnni? Þ<ær sannfæra menti. I faraudbókasöfnum afskektra þorpa, getur ekki svo auðvirðilega skáldsögu, sem fávísar stúlkur lesa í þaula og setja sítt fingraför á, að hún eigi ekki sittn þátt í giftingum og heimilislífi þessara einföldu stúlana. Svona hugsaði »Celia«, svona fór »Clifford« að: hin heitnskulega lífsskoð itn læsir sig í þessa ungit heila og kemur skýrt fram í breytninni, þegar minst vonttm varir. íikyldi nokkur rún í æstustu ímyndun hjátrúarmannsins bafa valdið slíkum furðuverkum, setn siirnar bæk- ur hafa gjört á steini studdri jorðunni? Hvað var það sem reisti St. Páls kirkju? Þegár að er gáð, þá var það hebreska bókin hei- laga, — að ttokkru leyti orð mannsins Móse, útlagans sein gætir midianskra hjarða á eyðimörkum Sinai! Ekkert er undarlegra en þetta, og þó er það hverju öðru sannara. Prentlistin er einföld, úhjákvæmileg og tiltölulega lítilfjörleg endurbót á ritlistinni, en nteð ritlistinni hófst hið sanna töfravald mannkytisins. Hún tengdi og tvinnaði á ny'jatt og undursamlegan hátt hið liðua og fjarlæga við hið núlæga í tíma og rúmi, allar stundir og staði við það sem nú er og hór er. Alt breyttist, allir inikilvæyir starfshættir manna: kensla, prédikun, landsstjórn og hvað annað. Lítum t. d. á kettsluna. Háskólar erit frægar og virðulegur stofnanir seinoi alda. Þegar bækurttar komu til sögunttar, breytt- ist tilvera háskólanna frá rótum. Háskólar komu á fót, meðan ekki var hægt um að útvega bækur, af því að þá kostaði einstök bók heila landareign. Þegar svona stóð á var ekki annars úrkostar fyrir hvern þann er einhverja þekkingu átti öðrum að miðla, en að safna lærisveinunum kring um sig augliti til auglitis. Sá sem vildi vita það sem Abelard vissi, varð að fara og hlusta á Abelard. Þúsundir manna. fullar þrjátíu þúsundir fóru að hlusta á Abelard og trúspeki hans. Og nú átti hver annar kennari, sem kenslu vildi veita í sintti grein, ntiklu hægra aðstöðu; þarna voru saman komn- ar svona margar þúsunair námfúsra manna, enginn staður var hon- um því hagkvæmari en þessi. Fyrir þriðja kennarann var aðstaðan enn betri, og varð æ betri því fleiri sem kennararnir komu. Nú

x

Skírnir

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Skírnir
https://timarit.is/publication/59

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.