Skírnir

Árgangur

Skírnir - 01.12.1906, Síða 46

Skírnir - 01.12.1906, Síða 46
334 Islenzfc ltöfuðból. Skirnir. tala þeirra sé um 60 með útihúsum. f ritgerð hans era húsin talin, og þeim helztu lýst nákvæmlega. »Skrá um eignir dómkirkjunnar á Hólum í Hjaltadal í lausafé, kviku og dauðu«, 1. okt. 1374, Isl. fornbréfasafn III, bls. 287, gefur góða hugmynd um hvað Hólakirkja átti fyrrum. Að segja hve miklar tekjur katólsku biskupanna á Hólum hafa verið er afar erfitt, og enda ekki mitt með- færi, með þeim heimildum, sem eg hefi; samt má gefa hugmynd um það, án þess að ætla sér að reikna það út í krónutali. Hinn fyrsti stofn til tekna biskupanna var tíundin. Tíundin var l/10 hluti af hinni hæstu lagaleigu alls þess fjár sem menn áttu skuldlaust og ekki þurfti að hafa sér til fæðis eða matar, eða 1/1(l<1 partur af þessari eign manna. Til tíunda átti því að telja allar skuldlausar eignir manna, bæði dautt og lifandi, fyrir utan hversdagsbúning og mat- bjöi’g. Næði tíundarstofninn, eignin, ekki 5 hdr, féll hún öll til fátækra. En tíund allra annara, sem áttu 5 hdr. eða þar yflr, var skift í fjóra jafna parta, einn handa biskupi, einn handa kirkjunni, einn handa prestum eða kirkjubændum, einn handa fátækun. Fékk biskupinn þannig fjórðung allrar tíundar, sem náði 5 hdr. og þar yfir. Og þegar þess er gætt, að tiundin var ekki að eins tekin af jörðum og lausafé eins og nú, heldur ýmsum öðrum munum, sem virtir voru til peninga, og af pen- ingaeign, þá má sjá, að þetta hafa verið mjög miklar tekjur, því að margir voru gjaldendurnir. En auk þessa hafði biskupinn miklar aukatekjur, sem mest voru fólgnar í sektum, er hann lagði á menn fvrir ýmsar sakir, Og þau mál voru mörg, sem biskup átti sakir á, t. d. öll brot í hjúskaparmálum, sektir fyrir misþyrming á kirkjum og kennimönnum, fyrir tíundarhald, fyrir okur, öll mál sem snertu arfleiðslur og sálugjafir. Og sektirnar voru háar, frá 12 merkur til 60 merkur, og gengu sumpart til biskups en sumpart til dómkirkjunnar. Ein mörk sam- svaraði 48 ál. 15 marka sekt samsvaraði því eftir nú-
Síða 1
Síða 2
Síða 3
Síða 4
Síða 5
Síða 6
Síða 7
Síða 8
Síða 9
Síða 10
Síða 11
Síða 12
Síða 13
Síða 14
Síða 15
Síða 16
Síða 17
Síða 18
Síða 19
Síða 20
Síða 21
Síða 22
Síða 23
Síða 24
Síða 25
Síða 26
Síða 27
Síða 28
Síða 29
Síða 30
Síða 31
Síða 32
Síða 33
Síða 34
Síða 35
Síða 36
Síða 37
Síða 38
Síða 39
Síða 40
Síða 41
Síða 42
Síða 43
Síða 44
Síða 45
Síða 46
Síða 47
Síða 48
Síða 49
Síða 50
Síða 51
Síða 52
Síða 53
Síða 54
Síða 55
Síða 56
Síða 57
Síða 58
Síða 59
Síða 60
Síða 61
Síða 62
Síða 63
Síða 64
Síða 65
Síða 66
Síða 67
Síða 68
Síða 69
Síða 70
Síða 71
Síða 72
Síða 73
Síða 74
Síða 75
Síða 76
Síða 77
Síða 78
Síða 79
Síða 80
Síða 81
Síða 82
Síða 83
Síða 84
Síða 85
Síða 86
Síða 87
Síða 88
Síða 89
Síða 90
Síða 91
Síða 92
Síða 93
Síða 94
Síða 95
Síða 96
Síða 97
Síða 98
Síða 99
Síða 100
Síða 101
Síða 102
Síða 103

x

Skírnir

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Skírnir
https://timarit.is/publication/59

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.