Skírnir

Årgang

Skírnir - 01.12.1906, Side 47

Skírnir - 01.12.1906, Side 47
Skírnir. Hólar i Hjaltadal og Hólabiskupsdæmi. 335- gildandi verðlagi 360 kr. Auk þessa safnaðist stólnum mikið fé af gjöfum einstakra manna, sálugjaflr og testa- mentisgjafir og próventugjafir. Af þessu verður ljóst, að- furðu fljótt gat safnast saman fé og eignir stólsins aukistr enda gekk alt það jarðagóss og lausafé, sem hver biskup- anna í sinni tíð aflaði, til stólsins, fyrir utan löggjafir,. því stóllinn var löglegur erfingi biskupanna. Á þessum tímum voru peningar mjög litlir í landinu og voru því allar lögboðnar skuldir goldnar í lausafé eða fasteign. Þetta olli því, að biskuparnir breyttu lausafé þvi, er þeim galst í fasteignir, og þannig voru til komnar þessar miklu jarðeignir, sem stóllinn eignaðist. Olafur biskup Rögnvaldsson lagði t. d. 109 jarðir stærri og smærrL undir stólinn. Kostnaður var auðvitað mikill. Heimilið afarstórt;. hugsa má sér ekki færra en 100 manns á heimili. Svo var mikill kostnaður við að innheimta allar þessar tekjur. Ráðsmaðurinn á Hólum hafði aðal-umsjónina með innheimtunni, enda hafði einn af vildarklerkum þann starfa á hendi. Biskupsdæminu var skift í umboð og settur maður yfir hvert umboð; voru það víst oft prófastarnir, sem höfðu það starf á hendi, en stundum voru það þó leik- menn eða aðrir lærðir menn. Officiales voru einn eða tveir — þeir voru önnur hönd biskupanna, heimtu inn sektir hans, gegndu biskupsstörfum í fjarveru hans. Á yfirreiðum sínum hafði biskup fría ferð með sveinum sín- um, og voru tilteknir fastákveðnir gistingarstaðir, þar sem biskup átti að gista með sveinum sínum, og bar að greiða ákveðið gjald fyrir það, ef biskup gisti ekki. Mér skilst jafnvel ekki betur en að bændur hafi orðið að' leggja biskupi til fararskjóta og sveinum hans. I ritgerð síra Jóh. eru taldar upp jarðir Hólastóls- eins og þær voru i kringum 1660—70. Umboðin eru 9, en jarðirnar alls 318. Landskuld eftir jarðirnar er talin hér um bil 370 hdr., kúgildi 1435. Ef maður gerði ráð- fyrir núverandi verðlagi, og reiknaði hvert hundrað á.
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103

x

Skírnir

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Skírnir
https://timarit.is/publication/59

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.