Skírnir - 01.08.1913, Page 18

210
Púkinn og fjósamaðnrinn.
ar og talar meira um drauga og forynjur Og hins vegar
má smám saman hafa af sér myrkfælni, með því að láta
jafnan eins og ekkert væri að óttast í myrkrinu, fara einn
ferða sinna á kvöldin og ganga hægt í myrkrinu, þó-
myrkfælnin hvetji til að taka til fótanna. Svona er um
alt sem kallað er hjátrú, t. d. trúna á alls konar v í t i,
er mönnum beri að varast. Vér höfum haft nóg af ís-
lenzkum vítum að varast, en nú er trúin dauð á þau flest.
Aftur eru hér að koma hér upp útlend víti, t. d. það að
ekki beri að hæla sér af góðri heilsu nema barið sé i
borðið um leið. Slíkt taka menn fyrst upp eftir öðrum í
hálfgerðu gamni, og smám saman verður það að ríkari og
ríkari vana, og loks fer svo að menn trúa því að hættu-
legt væri að sleppa því að berja í borðið. En það er eins
með trúna og trúarbrögðin yfir höfuð. Menn verða, eins
og Pascal heflr fyrir löngu tekið fram, trúaðir á því að
fylgja siðum trúaðra manna, lesa bænirnar sínar, signa
sig, o. s. frv., og hins vegar dofnar trúin fljótt þegar öll-
um slíkum athöfnum er slept.
Eitt hið skrítnasta í fari mannanna er það, að þeir
geta trúað lyginni úr sjálfum sér. Margir munu hafa tek-
ið eftir þvi, að menn sem oft bregða fyrir sig ósannind-
um, þegar þeim liggur lítið á, trúa stundum áður en þá
varir á það sem þeir hafa skrökvað upp. Því oftar sem
þeir segja söguna, eins og hún væri sönn, því meir
vex trú þeirra á hana. Margir eiga sjálfsálit sitt mikið
að þakka því, hve hjartnæmilega þeir hafa sagt orðum
auknar sögur af sjálfum sér.
Af öllu þessu er auðsætt, að heimurinn reynist oss-
mismunandi eftir þvi hvernig vér horfum við honum.
Hlutir rísa úr djúpi tilveruleysisins og verða að voldugum
öflum við það eitt að vér látum eins og þeir v æ r u tii,
og aðrir hverfa eða hætta að mega sín nokkurs, af því að
vér látum eins og þeir væru e k k i til.
Vér skulum aftur minnast púkans í fjósinu. Hann
fitnaði á því að blótað var. Skyldum vér ekki þekkja
mörg dæmin slík úr daglegu lífi? Hafa ekki margir menn