Skírnir - 01.08.1913, Side 19

Púkinn og fjósamaðurinn.
211’
orðið feítir og pattaralegir af því að nóg var stagast á
nafninu þeirra? Eru ekki dæmi til þess, að menn sem
í engu voru meira en meðalmenn alt í einu urðu miklir
stjórnmálaburgeisar, af því einu að eitthvert blaðið fór að
bölva með nafni þeirra eins og þetta væru einhver heljar-
menni sem engin skot hrinu á nema stolnir silfurhnappar?
Bezti mælikvarðinn á mönnum eru verk þeirra. Hvað
liggur eftir manninn, hvað heflr hann afrekað? Sé þeirri
spurningu haldið vakandi og málið rannsakað með gætni,
er sjaldan mjög mikill vandi að komast að raun um hvers
virði maðurinn er. En það gleymist mönnum oftast. Þeir
hlusta á umtalið og verður ósjálfrátt að halda að það
hljóti þó að vera eitthvað í þann mann spunnið sem svo
mikil hríð er gerð að. Hann vex í áliti við hverja at-
rennu og menn fara að hafa beyg af þessum kappa sem
svo mjög stendur fyrir skotum; óðar en á dettur er hann
orðinn feitur og pattaralegur eins og púkinn eftir blóts-
hríð fjósamannsins. Sjálfsálit hans vex jöfnum höndum,
því nú sér hann að aðrir halda að hann eigi mikið undir
sér, og það kemur að sömu notum og þó svo væri í raun
og veru. A þennan hátt heflr stjórnmálaflokkur stundum
óviljandi í andstæðingaflokknum vakið upp og magnað
draug, er hann síðan gat ekki kveðið niður.
Enn þá tíðara er auðvitað hitt, að flokkur geri mik-
inn mann úr einhverjum sinna manna með þvi að hæla
honum á hvert reipi og láta nafn hans hljóma hvar sem
eyru eru að heyra. Og þetta er í sjálfu sér nauðsynlegt.
Þeir einir sem eiga traust og athygli almennings geta orð-
áhrifamiklir framkvæmdamenn. Og því meira sem hlað-
ið er undir vitrau, ötulan og góðan dreng, því þarfari
verður hann þjóð sinni. Traustið og virðingin sem hon-
um veitist verður honum hvöt til að neyta allra krafta
sinna, og þannig kemur fram það bezta sem i honum býr.
Hins vegar má gera gott foringjaefni að áhrifalitlum
manni með því að eitra fyrir honum eyru almennings og
þegja yfir því sem hann hefir vel gert eða gefa öðrum
dýrðina fyrir það. En þrif hverrar þjóðar eru mjög und-
14*