Skírnir - 01.08.1913, Page 49

Nútima hugmyndir um barnseðlið.
---- Nl.
Margir menn saka sjálfa sig um minnisleysi, en aldrei
um skort skilnings eða dómgreindar. Það sýnir að sjálfir
meta menn minnið ekki jafn mikils eins og aðra þætti
sálarlífsins. Því hefir jafnvel verið haldið fram, að minni
og skilningur ætti aldrei samleið í neinum manni; því
meira sem væri af öðru, því minna færi fyrir hinu. Það
kemur stundum fyrir að vísu, að heimskir menn hafa af-
bragðs minni, geta lært utanbókar hverskonar námsbækur
og lokið ágætum prófum. Skilningsleysi þeirra kemur
fyrst í ljós er þeim ber að fást við samsett viðfangsefni í
daglegu lífi. Þvílíkt minni er sára iítils virði fyrir mann-
félagið. Minnið er ekki sjálfskapandi eiginleiki, það er
forðabúr, sem fylla raá með reynslu og mannviti. Eitt
sér megnar það ekkert; með skilningi og dómgreind er
það dýrmætur eiginleiki, ein af meginstoðum menningar-
innar.
Fáein dæmi nægja til að sýna vanmátt mikillar
minnisgáfu í heimskum mönnum. Stúlka nokkur í París
var fullorðin, en þó ólæs, og fábjáni í flestum efnum. En
hún gat munað til lengdar sundurlausar tölur og mein-
ingarlausar samstöfur betur en þjóðkunnir gáfumenn. I
sama bæ var fyrir nokkrum árum ungur maður, sem gat
lært og munað 50 tölustafi, ef hann las línuna einu sinni,
og tvö systkin, sem lærðu og kunnu 100 tölur eftir hálfr-
ar stundar lestur. En þetta feikna minni varð að engum
notum. Sumt af þessu fólki sýndi minnismátt sinn fyrir
fé í loddarasamkundum.
En þetta eru undantekningar. Oftast er samræmi
16