Skírnir - 01.08.1913, Side 53

Nútírna hugmyndir um barnseðlið.
245
Þessi tilraun sýnir, hve 'ónákvæmir þeir dómar geta
verið, sem bygðir eru á tilfinningu. Kennarinn sem flokk-
aði og gaf einkunn er þó sagður að hafa verið athugull
maður, og þekti börnin af daglegri samveru. Þó setur
hann í fyrsta flokk fáeina, sem hafa haldlítið minni, eink-
um nr. 2, 4, 5 og 9. Sama má segja um nr. 14 og 15 í öðr-
um flokki. I þriðja flokki eru aftur á móti tveir, sæmi-
lega minnisgóðir, nr. 20 og 21. Mesta villan er þó að
setja nr. 12 í annan flokk. Hann man 61 línu úr kvæð-
inu eftir viku, en jafnaldri hans, nr. 19, man aðeins 4
línur eftir lesturinn, og enga að viku liðinni. Svo mikill
er munurinn á minnisgáfu manna, að furðulegt er að í
öllum löndum eru enn í hugsunarleysi settir að sama
námi, þeir sem hafa minni, og þeir sem ekkert minni
hafa.
Gagnstætt góðu minni eru tvær tegundir minnisleysis:
að gleyma algerlega og að muna rangt. Algerð gleymni
kemur mest niður á manninum sjálfum, sem svo er gerð-
ur, en rangminni hefir víðtækari afleiðingar. Slíkur mað-
ur segir rangt frá óafvitandi, og þeir sem orð hans heyra
taka oftast ósannindin fyrir sannleika. A þeim vegum
verður til mestöll lygi, einkum meðal barna, flestar hvik-
sögur og þvættingur, sem gengur síðar staflaust manna
á milli.
Um gleymnina sjálfa er fátt hægt að segja; sennilega
verður hún ekki bætt svo að nokkru nemi; en það mál
er þó sífelt deiluefni manna sem fást við þessi efni. Hálf-
gleymnina, rangminnið má fremur bæta; það stafar af
eftirtektarlevsi, af ótömdu ímyndunarafli, af innblæstri. Af
því þessi ágalli er algengastur á barnsaldri er hægt að
athuga áhrif hans í-frásögnum þeirra. Einn bætir við,
annar breytir, því sem þeir segja frá. Auðveld tilraun til
að sannfærast um þetta, er að lesa fyrir barnahóp ein-
hverja sögulega frásögn og biðja þau að skrifa hana
eftir minni t. d.:
»1 fyrri nótt náði lögreglan manni, sem var að-
brjótast inn í búð á Laugaveginum«.