Skírnir - 01.08.1913, Side 66

258
Heimur versnandi fer.
í London 191,3
■ Kaupmannahöfn 188,2
Manndauði af berklum í Eyjaíirði síðari árin er líkur og
í Berlín.
Sumstaðar hefir með heilsuhælum verið barist góðri
baráttu til að minka manndauða úr tæringu, eins og t. d.
á Prússlandi. Þar hefir á síðustu 30 árum dauði úr tær-
ingu minkað um helming, en víðast hvar er ástandið
slæmt, og hvíti dauðinn er öllum ægilegur.
Tæringarbakterían situr um okkur öll. Það er orðin
leitun á þeim mönnum, sem ekki hafa tæringu, þó lítið
beri á. Flestir hafa einhverntíma haft snert af henni.
I Vinarborg hefir verið rannsakað með tæringarbólu-
efni (tuberkulin), hve mörg börn væru berklaveik.
Af börnum milli 1—2 ára höfðu 9°/„ berkla
2-4 - - 7% -
— — — 4-6 — — 51% —
— 6-10 — — 71% —
— — — 10—14 — — 94% —
Þetta voru alt börn frá fátækum heimilum.
Meðal austurrískra hermanna hefir fundist, að í 76%
byggju berklar. Sól, loft og holl fæða geta haldið svona
berklum í skefjum, en fátækt og illur aðbúnaður hleypir
berklaveikinni í blossa.
Geðveiki. Samfara líkamlegu hnignuninni fer sálin
ekki heldur varhluta af úrkynjuninni. Geðveiki fer vax-
andi í öllum menningarlöndum. Meðal villiþjóða er hún
mjög sjaldgæf, og sömuleiðis meðal hálfmentaðra þjóða.
Hjá slafnesku þjóðunum er hiutfallið aðeins eins og 0,6 á
móti 1000, þar sem hjá Englendingum hlutfallið er 6 á
móti 1000. A írlandi er nú 1 geðveikur af hverjum 170
íbúum, en fyrir 50 árum síðan var geðveiki þar svo miklu
minni, að þar var aðeins 1 geðveikur af hverjum 740. Merk-
ur geðveikralæknir enskur hefir skrifað grein í Lundúna-
blaðið Times, þar sem hann leiðir rök að þeirri skoðun
að mannkynið sé alt á leið til að verða vitlaust. — Eink-
um fer geðveiki óðfiuga vaxandi í Bandaríkjunum. Þar