Skírnir - 01.08.1913, Side 89

Ritfregnir.
281
Þorvaldsniðjum hefir rúmlega 6°/0 numið skólalærdóm (13 orði^
læknar, 29 prestar, 6 kennarar, 4 lögfræðingar, 2 verkfræðingar, 7
tekið önnur lífsstörf — eða samtals 61), en af Björnsniðjum tæpl.
2,5°/0 (1 orðið læknir, 26 prestar, 3 lögfræðingar, 1 verkfræðingur,
11 tekið /ms önnur lífsstörf, eða samtals 42). TJtlends blóðs gætir
lítt í þessum miklu ættum. Er þar helzt að nefna það, að ein af
dótturdætrum síra Þorvalds gengur að eiga danskan mann af að-
alsætt (Harald Krabbe prófessor) og verður við það ættmóðir dansk-
íslenzkrar ættkvislar, og að dótturdóttursonur síra Björns (Hallgr.
Sveinsson biskup) fær danskrar konu og þrjú af börnum þeirra
giftast inn í danskar ættir.
Eins og fyr segir renna báðar þessar ættir saman á ýmsa vegu.
Til dæmis að taka giftast tvær af Bólstaðahlíðarsystrum inn í Þor-
valdsættina og eiga sinn feðganna hvor, svo og tvær af dætrum El-
ísabetar frá Bólstaðahlíð og eiga líka sinn feðganna hvor. En hór
stendur svo einkennilega á, að af þessum tvennum feðgum, er son-
urinn á fyrri staðnum og faðirinn á seinni staðnum einn og sami
maðurinn! Við þetta samrensl ættanna myndást sumstaðar alt ein-
kennilegar og meira að segja skringilegar ættarflækjur, sem vel
mætti nota sem gátur til dægrastyttingar í skammdegisrökkri. Eg
get ekki stilt mig um að tilfæra eitt dæmi, og vel til þess einn af
hinum sameiginlegu niðjum beggja þessara kynsælu ættfeðra, um-
sjónarmann fræðslumálanna Jón Þórarinsson. F a ð i r hr. J. Þ. er svili
föður síns og afa hans og afi hans (í sama ættlegg) svili föður síns og
langafa hans! M ó ð i r hans er systir kouu afa hans og systur-
dóttir beggja ömmu hans og konu langafa hans! Afi hans er
kvæntur móðursystur hans og 1 a n g a f i hans (í sama ættlegg)
kvæntur ömmusystur hans ! Og þó er ekki alt talið enn. S j á 1 f-
u r er hr. Jón Þórarinsson bæði systursonarsonur og systurdóttur-
sonur konu langafa síns, systursonarsonur annarar ömmu sinnar og um
leið dóttursonur hennar og systurdóttursonur hinnar ömmu sinnar
og um leið sonarsonur hennar. Á fleiri »gátur« þessum líkar mætti
benda. Hér skal ekki reynt að ráða »gáturnar«. Þeir sem æskja
ráðningar, ættu að eignast »Niðjatalið«. Þar upplýsist bæði þetta
og margt annað.
Við sjálfa útgáfuna, svo vönduð sem hún annars er í alla staði,
hefi eg dálitla atbugasemd að gera. Það hefði vafalaust gert bók-
ina handhægari til afnota og gleggri til yfirlits, ef útg. hefði látið
fara á undan hvorri ættinni skrá yfir börn hvors ættföður fyrir sig
með tilvísun til þess, hvar í bókinni hvers ættleggs sé að leita.
Leturbreytingarnar eiga að vísu að hjálpa lesandanum í þessu til-
liti, en svo góðar sem þær eru, hygg eg þó, að hitt hefði gert bók-
ina enn auðveldari afnota.
J. H.