Skírnir - 01.08.1915, Blaðsíða 5

Veturinn.
22»
dögum, þá var brauðið hátíðamatur en hangikjötið hvers-
dagsfæða.
Mest öllu kjöti og smjöri var eytt í landinu sjálfu.
Lítið var keypt af útlendum matvælum, búshlutum, fatn-
aði og öðrum þægindum. Þegar vörurnar urðu verri og
dýrari í búðinni, var meira leggjandi i sölurnar til að
framleiða þær heima.
Frá því í fornöld eru landaurar taldir í álnum og
fiskum. Og einokunarkaupmenn kölluðu reikning sjávar-
bænda »flskreikning«, en landbænda »prjónlesreikning«.
Þetta sýnir að á öllum öldum hefir gjaldeyrir landbænda
verið ullarvarningur. Flestum öðrum landbúnaðarafurðum
hefir verið eytt heima. Allrar ullarinnar var aldrei þörf
á heimilunum, hún hlaut að verða verzlunareyrir, og hin-
um ódýra vetrartíma var þá varið til þess, að gera hana
svo verðmæta, að hún nægði til allra verzlunarþarfa
búsins.
En auðvitað var ullin fyrst og fremst hagnýtt heima.
Allur fatnaður var heimaunninn úr íslenzkri ull. Ullin
veitti vetrinum nær því óþrjótandi iðnaðarverksvið. En
svo var það fleira en ullin, sem veitti verkefni, og hag-
nýtt var heima. Nær því öll búsáhöld voru heimasmíðuðr
alls konar munir voru smíðaðir í heimasmiðju, frá páln-
um, ljánum, skeifu og nöglum og alt að nálinni. Allflest
matarílát voru heimasmíðuð, alt frá ámunni að askinum.
íslenzkur matur var etinn með íslenzkum hníf og horn-
spæni, af trédiski eða úr aski.
Mætti þannig lengi telja, og sýna hvernig neyðin hefir
kent þjóðinni að búa að sínu, spinna og vefa sér stakk
eftir vexti, eftir aldarfari og staðháttum.
En nú munu margir ætla að þessi íslenzki vetrariðn-
aður hafl verið fegurðarsnauður og þýðingarlítill til að
þroska listagáfu þjóðarinnar. En hvort sem við komum
á forngripasafnið eða ættrækin óðalsheimili sjáum við
fljótt, að svo hefir ekki verið. Islenzkur listaiðnaður náði
miklum þroska, einmitt á einokunartímabilinu. Má þar
benda á silfursmíði, tréskurð, margs konar listaríkun ull-