Skírnir - 01.08.1915, Blaðsíða 42

J66
Um islenzl<a tímatalið.
Tirsdagen den 30. Nov. og St. Andreæ Dag Onsdagen d.
1. Dec. og saa fremdeles«.
Vorjafndægrið hafði færst aftur um einn dag frá 1582
til 1700 og var nú komið á 10. marz.
Þess vegna var hér hlaupið yfir 11 d a g a, þannig,
að s u n n u d a g u r i n n 17. n ó v e m b e r 1 7 0 0 (í
gamla stíl) var nú kallaður 2 8. nóvember (í nýja
stíl). Nú veit eg ekki hvort ættfræðingar hafa varað sig
á þvi, að aldursár þeirra manna, sem voru á lífi þennan
sunnudag, 28. nóv. 1700, geta mistalist, ef þeir hafa fæðst
og dáið um sama leyti árs. Hafi einhver merkismaður
fæðst t. d. 17. nóvember 1700 og dáið 18. nóvember 1760,
þá hefir hann eftir r í m t a 1 i náð sextugs aldri, en að
réttu tali vnntað 11 daga upp á 60gs aldurinn er
hann dó.
Sé nú tekið meðaltal af 400 árum í nýja stíl, þá verð-
ur m e ð a 1 á r i ð 365 dagar 5 stundir 49 mín. 12 sek.;
Það er því 26 sekundum of langt; og safnast það,
þegar saman kemur, í einn dag á 3323 árum. Ef tekið
væri það ráð að fella niður einn hlaupársdag á hverjum
12 8 á r u m, þá myndi ekki skakka fullum degi á 100
(þús. árum frá réttu sólári').
Það veit hvert manns barn að árinu er nú deilt í 12
»Almanaks«-mánuði og þeir mislangir, sem segir í vísunni:
Ap, Jún, Sept, Nóv 30 er;
einn til hinir telja sér;
Febrúar tvenna 14 ber,
frekar einn þá hlaupár er«.
Er sú skifting alveg eins í nýja og gamla stíl.
Gamli stíll fylgdi kristninni út um allan heim. Hann
varð kunnur hér á landi eftir kristnitökuna. Klerkar
lögðu mikla rækt við þetta tímatal í liverju landi, og hver
mánuður fyltist smám saman af »messudögum« þeirra,
sem enn standa^í Almanakinu, þó hætt sé að syngja mess-
') Eússar hafa á orði að taka upp þá aðferð; þeir búa enn við
.gainla stíl, og nn er gamli stíll orðinn líi dögum „á eftir timanum“.