Skírnir - 01.08.1915, Page 65

Um íslenzka tímatalið.
289
Þá er annað: Við eigum ýms gömul rímtöl, sem til
<eru í handritum frá 13. cg 14. öld; það elzta er talið
skrifað um 1200 og er eitt af okkar allra elztu handritum.
(Það er í Cod. 1812 4to. í Konungsbókhlöðu). Annað ber
nafnið B1 a n d a (A. M. 625 4to.); öllum hefir þeim snemma
verið safnað í eina heild og kölluð R í m b e g 1 a. Er það
:SÚ ólæsilegasta bók sem til er á íslenzka tungu, endalaust
sambland af viti og vitleysum, ágætum íslenzkum fróðleik
og aumustu útlendum hindurvitnum; og í r í m r e i k n-
ingunum ægir öllu saman, gömlu og (þá)
nýju, útlendu og innlendu.
Nú er ekki um að villast, að í þessari »Blöndu« er
yfirleitt talað um misseraskiftin íslenzku á þann hátt sem
hér var lýst, að sumarkoma leiki á 9.—15. april, en vetr-
arkoma á 11. —18. október — álaugardögum. Og
þaðan er komin sú kenning, að vetur hafi ávalt komið á
laugardag, frá því í heiðni og fram undir 1500; þ á er
getið um vetrarkomuna á föstuda g’). Nú stendur ýmis-
legt í þessum forna samtíningi, sem ekki kemur heim við
þetta misseristal, sem eg ætla að kenna við eitt höfuðrím-
ritið forna, B 1 ö n d u, og kalla »Blöndutal«. Hafa
þau ummæli verið dæmd ómerk eða afbökuð* 2). Annað er
það að íslenzk alþýða hefir undanfarnar aldir
Avalt talið vetur koma á föstudag; og við vit-
um engar sönnur á því, að alþýðan — þjóðin öll —
hafi nokkurn tíma haldið vetrarkomu á laugardag; og við
sjáum líka hversu ólíklegt það er að alþýðan hafi á mið-
öldum farið að flytja vetrarkomuna af laugardegi á föstu-
dag, andstætt kenningum rímfræðinganna. Eg hefi oft átt
tal um þetta við minn heiðraða vin, próf. Eirík Briem.
Hefir hann brýnt fyrir mér, að það sé óhugsandi ef al-
þýða hefði til forna haldið vetrarkomu á laugardag, að
0 Aþ. 1914 bls. V.
2) Próf. B. M. Olsen telnr víst (í riti sinu til Kálnnds, sem nefnt
var), að höfandar þeirra rimrita, sem til ern, hafi haft fyrir sér eldri
rimtöl, skrifnð á 12. öld. Rimreglnrnar gátn breyzt.
f9