Skírnir - 01.08.1915, Blaðsíða 10

234
Veturinn.
Árangurinn af lausingjauppeldinu verður allur minni og
lakari, en af heimilisuppeldinu forna.
Atvinnuleysið hefir þrýst öllu vetrarkaupi niður.
Vetrarverkin eru lítils metin, hversu mikil og vandasöm
sem þau eru. Þetta atvinnuleysi verður sveitamönnum
bagalegt, og hefir illar afleiðingar, beinlínis og óbeinlínis.
iin þó verður það kaupstaðarbúum enn tilfinnanlegra.
Margir fjölskyldufeður í kauptúnunum eru atvinnulausir
með öllu mestan hluta vetrarins, og hinir verða að vinna
fyrir litlu kaupi. Þess vegna er það fremur sjaldgæft að
verkamenn í kauptúnum eða hásetar á skipum og bátum
eigi nokkrar verulegar eignir.
Vetrarkaupið lága hækkar beinlínis sumarkaupið, því
samanlagt verður þó árskaup verkafólks að hrökkva til
brýnustu lifsnauðsynja, og þá lendir mest alt á sumar-
tímanum.
öll sumarvinna að landbúnaði og fiskiveiðum verður
því dýrari en þyrfti að vera, ef vetrarvinnan gæfi meira
í aðra hönd. Þetta leiðir til þess að víngarður landsins
stendur lítið yrktur. Þetta er orsökin til hjúaeklunnar og
lausingjaflansins. Og orsök til Ameríkuferða og kaup-
staðaflutning8, orsökin til fólksfæðar í sveitunum.
Þannig fer þegar gömlu stofnarnir eru höggnir áður
en nýgræðingurinn er farinn að þroskast. Þá verður bert
rjóður eftir. Hlutverk okkar verður að rækta nýjan
menningargróður í bera rjóðrið vetrarins. Jarðvegurinn
er frjór; það sýnir reynsla liðinna alda. Og landið okkar
er gott og auðfrjótt land; það sýna efnalegar framfarir á
síðari árum víða hvar. Fá lönd mundu þola hálfgerða
kyrstöðu atvinnuveganna hálft árið. I nágrannalöndunum
eru þó kjör alþýðunnar engu betri en hér, þótt starfsemin
sé nær því jöfn sumar og vetur.
Sannleikurinn er tímabundinn. Aldarandinn skapar
•sér stöðugt nýtt almenningsálit, nýjan sannleika. Tíminn