Skírnir - 01.12.1915, Page 16

352
Um Hallgrim Pjetursson.
í sambandi við þetta má geta þess, að ýmsar af hin-
um mergjuðu vísum Hallgríms (frá ýngri árunum víst)
urðu til þess, að hann síðar varð í tölu ákvæðaskálda,
og eru þær vísur alkunnar.
Tækifærisvísur hefur hann — og það eru þessar síð-
astnefndu — eflaust ort margar, og ekki þekki jeg full-
komnari eða einfaldari ferskeytlu en þessa:
Kuldinn bítur kinnar manns,
kólnar jarðar fræið,
ekki er heitur andinn hans
undir sólarlagið.
Yísan ber það sýnilega með sjer, að mjer finst, að hún
sje ort á Hvalsnesi. Þar hefur víst stundum verið gust-
kalt á vestan.
Perlurnar meðal hinna minni kvæða Hallgríms eru
önnur eins og hið alkunna:
Ungum er það allra best.
Það er að öllu leyti fullkomið kvæði, að einfeldni í besta
skilníngi, framsetníngu og kveðandi, það skilur hvert
barnið. Engu er þar ofaukið. Óþarfamælgi er þar ekki;
og þó eru sumar vísurnar nokkuð dýrt kveðnar — en
það er alt hinn ljettasti leikur, Ijettstiginn orðanna dans-
leikur, mætti segja, t. d.:
Lítillátur ljúfr og kátr,
leik þjer ei úr máta,
varast spjátur, bæðni, blátr,
heimskir menn sig státa.
Þetta er valla frá úngdómsárunum; hjer kemur fram
reynds manns lífsspeki í rólegum og vitrum »heilræðum«,
líkt og í passíusálmunum. Andinn er sami.
Líkt má segja um hið fagra kvæði: Mannsins ævi;
þar er reyndar endurtekníng á sömu hugsun, en kvæðið
þó fremur stutt, kveðandin og orðalagið eitthvað hið
liprasta, sem Hallgrímur hefur kveðið. Vald hans yfir
máli og formi kemur eiginlega hvergi betur i ljós en í
þessu kvæði. Jeg tek hjer t. d.: