Skírnir - 01.12.1915, Blaðsíða 91

Bismaick.
427
"við að kynstofninn glataði allur frelsi sínu. En þá kom
Hermann á samtökum og feldi hersveitir Rómverja. Xokkr-
um sinnum síðar átti Þýzkaland veldisöld, t. d. undir Karli
mikla, Hohenstaufum og Habsborgurum. En aldrei var
þó ríkið föst, lifandi heild, heldur meira og minna í mol-
um. Samföst, lifandi og starfandi heild hafði Þýzkaland
. aldrei verið fyr en Bismarck hafði lokið sínu mikla verki,
og hefir enginn hinna fornu mikilmenna komist í hálf-
kvisti við hann. Annað óviðjafnanlegt mikilmenni Þjóð-
verja, (toethe, lætur drottinn segja við engla sína:
hvað tilvist svífur óstöðugri í
þér öflugt gerið hugsun lögum festri.
Bismarck er skýringin á þessum stað, skýring þess,
hvernig staðföst hugsun gerir það trygt og öflugt, sem
hafði áður óstöðuga tilvist, svo sem var um Þýzkaland.
A aldarafmæli Bismarcks stendur verk hans í þeirri
eldraun, sem sýnir ágæti þess, hvernig sem fer. Dugnað-
ur hans sást einna fyrst á því, er hann endurbætti flóð-
garðana, er verja skyldu landið fyrir ofstopa Elfarstraums-
ins, þegar hún óx. Og hann varði allri æfi sinni, öllum
gáfum sínum og öllum sínum stálvilja til þess að gera
þýzku þjóðinni skjólgarð, er mætti standast móðu stríðsins
og mannhættunnar, þótt hlaup kæmi í hana og hún leitaði
þar á. Sá garður er fegursti minnisvarðinn.
Sú er spá mín, að ófriður þessi fullkomni verk Bis-
marcks svo, að aldrei þurfi um að bæta. Héðanaf tvístr-
ast Þýzkaland aldrei.
I Hamborg stendur líkneski Bismarks úr forngrýti,
þriggja til fjögra mannhæða hátt, og vel gert. Það er rétt
ímynd Bismarcks, því að hann var öðrum mönnum þeim
mun meiri, sem líkneskið er stærra en menskir menn, og
þeim mun styrkari sem forngrýtið.
En Bismarck er hin rétta ímynd þýzku þjóðarinnar.
Bjarni Jómson
frá Vogi.