Skírnir - 01.12.1915, Blaðsíða 40

376
ÍTýtt landnám.
hvað hún þorir að leggja út i, alt okkar þjóðlíf á hvaða*
sviði sem er, er fyrst og fremst komið undir því h v e r
þjóðin e r. Það verður þá ljóst, að mentamálin, aukn-
ing á andlegum og líkamlegum þróska með þjóðinni er
undirstaða undir öllu öðru og á því að vera aðalmál og
grundvallaratriði í baráttu fyrir viðreisn landsins. Þótt
hægt sé t. d. að minka munaðarvörukaup landsmanna að
miklum mun með skynsamlegri iöggjöf, þá er það þó and-
legt þroskaleysi fólks, sem er orsök óhófseminnar. Væri
sálarþroskinn meiri mundu menn telja sig hafa fjárins
meiri not með því að leggja það i framleiðsluna og láta
það afia nýrra gæða og létta undir með sér í lífsbar-
áttunni.
En verkefnin kalla að ur ýmsum áttum. í Norður-
Asíu, þ. e. Siberíu, eru feiknamikil skóglönd og grasslétt-
ur, sem gætu orðið blómlegir akrar. I jörðinni er gnægð*
af málmum. Síðan um aldamótin, að Síberíujárnbrautin
var lögð, hefir landið tekið miklum framförum. sem nálg-
ast það, sem þekst hefir frá Ameríku í því efni. Leiðin
þaðan á markaðinn í Vestur-Evrópu er svo löng, að það
er ókleift að senda þungavöru eins og t. d. korn eða við
þangað með járnbraut. En þessar vörur er hægt að fram-
leiða ódýrt af því að jörðin kostar því nær ekkert og
vinnulaun eru ekki há. Að flytja vörurnar sjóleiðis
er langtum ódýrara. Mikill hagnaður er einnig að því
að flytja iðnaðarvörur frá Norður- eða Vesturálfu till
Síberíu sjóveg í stað þess að senda þær með Síberíubraut-
inni. I Noregi er stofnað félag til þess að reka sjóverzl-
un við Síberíu. Skipin fara norður um Kússland yfir
Kara-hafið og upp í árnar Ob og Jenesei. Kolalög kváðu
vera þar eystra, svo ef þau yrðu unnin, þyrftu skipin
ekki að hafa með sér kol nema til annarar leiðarinnar..
Mestum erfiðleikum hefir hafísinn valdið í Karahafinu.
Friðþjófur Nansen, sem er einn þeirra manna, sem bezt
skyn bera á strauma og ísrek í íshafinu, fór sumarið 1913-
með einu af skipum Síberiufélagsins austur í Síberíu. í
ferðabók sinni, »Gennem Siberien«, Kria 1914, íiefir íamii