Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1976, Blaðsíða 79

SÁMSSTADIR f ÞJÓRSÁRDAL
81
kamra í Stöng og Gjáskógum. Kamarsinnréttingarnar á Sámsstöðum
eru því að miklu leyti einsdæmi í íslenskri fornleifafræði.
Um 60 sm breið renna eða þró var meðfram norðurvegg kamars
(sjá 19. mynd). Rennan var að mestu hellulögð í botninn. Norður-
veggurinn hefur verið hlaðinn upp úr steinum, a.m.k. þrjú lög. Sumt
af hleðslugrjótinu úr veggnum hafði hrunið inn yfir rennuna og lá
þar ofan á fíngerðum 1104-vikri hem skeflt hafði inn í rennuna eftir
að hús voru yfirgefin á Sámsstöðum. Suðurbrún rennunnar hefur ver-
ið gerð úr þunnum hellum úr dílóttu Þjórsárhrauni sem reistara hafa
verið á rönd. Sumt af þessum hellum hafði brotnað og snarast úr
upprunalegri stöðu, en oft mátti ráða upprunalega stöðu þeirra af
brotum eða mulningi sem eftir sat við suðurbrún rennunnar. Þarna
hefur verið a.m.k. 20—30 sm hár helluveggur.
1 norðvesturhorni tóftarinnar var eyða í hellulögnina í botninum á
rennunni. Þarna var þó helluveggurinn nokkuð samfelldur og því ekki
að efast um að þarna var partur af rennunni. Þessi eyða 1 botn-
lögnina er upprunaleg og hefur þjónað einhverjum tilgangi. Þar
var líkt og hvilft í jarðveginn.
Inn á milli hellulagnarinnar í botni rennunnar og í jöðrum eyð-
unnar varð vart við leir sem sló á grænum lit sem ekki sást annars
staðar.
Rennubotninn var nær sléttur en þó mældist lítils háttar halli á
honum frá austri til vesturs í átt til eyðunnar. Þess má geta að sér-
staklega var leitað bæði utan veggja og í eyðunni sjálfri hvort ein-
hversstaðar hefði verið útrennsli eða eitthvað slíkt úr húsinu, en
þess fundust engin merki. Hafi verið eitthvert útrennsli eða kamars-
auga sem hafi mátt marka í undirstöðum þessa húss, hefur það
líklcga verið í austurenda þess þar sem allt var máð og skemmt.
Ekki skal þess freistað að túlka þessi ummerki frekar. Kamarstóft
þessi er um svo margt óglögg og máð að nánari túlkun er næsta tor-
veld nema hliðstæður finnist.
1 kamarstóftinni fundust tveir kambar (fundaskrá nr. 31 og 32)
sem hafa verið góðir gripir en greinilega mjög slitnir þegar þá dagaði
uppi.
Göng frá skála til Jcamars. Gegnt bæjardyrum voru göng til kam-
ars.Þau voru um 60 sm að breidd og um 1.2 m að lengd. Gólfið í þeim
var kolaborið eins og í skála enda í beinu framhaldi af gólfinu þar.
Að norðanverðu var í þeim gólfhella rétt áður en kemur inn í kam-
arinn. Við þá hellu hættir gólfið að vera kolaborið. Kamarsdyr hafa
sennilega verið í námunda við þessa hellu.