Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1976, Blaðsíða 151

MINNISGREINAR ÁRNA MAGNÚSSONAR
153
verks, en hvert honum er í soddan verk sleppandi, viti þér gjör en
eg“. (Arne Magnussens private brevveksling, Kbh. 1920, bls. 485).
Verkið sem þarna ber á góma var að gera uppdrátt af Múlaþingi.
Ummæli þessi sýna að Magnús hefur þegar á yngri árum verið
þekktur að því að geta teiknað, og víst er að hann dró mjög margar
innsiglismyndir fyrir Árna. Af myndunum í Sigilla islanclica er
talið að aðeins átta myndir séu eftir séra Hjalta, en annars allur
þorrinn eftir Magnús (Sigilla islandica I, bls. xij-xiij), Aðrar teikn-
ingar eru engar þekktar eftir Magnús og- reyndar ekki séra Hjalta
heldur, þótt til séu eftir hann málverk og landabréf, svo að hér er
ekki miklu samanburðarefni til að dreifa. Innsiglismyndirnar eru
svo smáar að lítið hald er í þeim til samanburðar við kirkjugripa-
myndirnar, þótt slíkt megi reyna þar sem ekki er í annað hús að
venda. Það virðist Björn Th. Björnsson einmitt hafa gert og niður-
staðan af samanburðinum orðið sú að hann eignar Magnúsi kirkju-
gripamyndirnar (Islenzk myndlist á 19. og 20. öld, Reykjavík 1964,
bls. 9 og 247). Fyrir mitt leyti virðist mér vafasamt hvort innsiglis-
myndir þessara tveggja manna skera úr um þetta mál. Mér er þó
nær að halda að niðurstaða Björns sé rétt, og það af þeim ástæðum
sem nú skal greina.
Þó að teikningarnar af kirkjugripunum séu misjafnlega vandlega
gerðar, sé ég ekki neina sérstaka ástæðu til að álíta að þær séu ekki
allar eftir sama manninn. Magnús Einarsson hefur skrifað alla
textana, en teikning og texti eru á tveimur blöðunum svo samgróin
að manni finnst sami maður hljóta að hafa gert hvort tveggja.
Annað dæmið er skírnarfatið frá Ögri (nr. 5), þar sem flúraðir
stafir fyrirmyndarinnar eru felldir inn í lesmálið. Hitt er teikn-
ingin af Ólafslíkneskinu í ögri þar sem textinn er eins og undir-
skrift á sjálfri myndinni (nr. 4).
Þó að merkilegustu uppdrættirnir séu eftir kirkjutjaldinu í Vatns-
firði, eru allar hinar myndirnar eftir gripum í öðrum kirkjum, sem
þeir Árni og Magnús hafa komið í, dagana eftir að þeir voru í Vatns-
firði. Merkilegt væri, ef þessar teikningar væru eftir séra Hjalta,
að hann skuli hafa dregið upp mynd af heilögum Ólafi á altarisbrík
á Eyri í Seyðisfirði, en ekki mynd af sama dýrlingi á prýðilegri
brík heima hjá sér í Vatnsfirði.
Mér þykir trúlegt að rás viðburðanna hafi verið þessi: Árna Magn-
ússyni hefur orðið starsýnt á kirkjutjaldið í Vatnsfirði og ekki síst
þótt merkilegt að sjá íslensku dýrlingana Þorlák og Jón í félagsskap
þeirra helgimanna sem á því eru. Þetta hafa þeir rætt sín á milli,