Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1976, Blaðsíða 100

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1976, Blaðsíða 100
102 ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS hluta fjóstóftar var blendingur af rofmoldum og grófum fallvikri niðri við flór- og básgólf. Vera má að eitthvert rof hafi komist á þak fjóssins í fyrstu gjóskuhríðinni, til þess gæti sumt af grófa vikrinum bent. Þetta er þó ekki víst vegna þess að viðir hafa lík- lega verið hirtir úr húsinu og upprunaleg lagskipting þá raskast. Hins vegar hefur þakið í efri hluta fjóssins verið fallið þegar fín- gerða fokaskan fyllti hlöðutóftina, en það sést af því að fokaskan lá þar ofan á torfinu og vikrinum. Þessu er öðru vísi háttað í neðri hluta fjóssins. Hann hefur staðið lengur en efri hlutinn, en það má marka af því að askan hefur fokið inn um fjósdyrnar og hún lá þar beint á flórlögninni. í ljósi þeirra upplýsinga sem draga má af jarðlagaskipan í fjósi og hlöðu má nú huga að bæjarhúsunum. Að sjálfsögðu var jarðlaga- skipan þar raskað meira eða minna við rannsókn þeirra Þorsteins Erlingssonar. Þó voru partar í sumum tóftunum sem þeir höfðu greinilega ekki grafið. Þess hefur áður verið getið (bls. oo) að vikur- salli hafi legið á gólfum í bæjarhúsunum. 1 samræmi við vitnis- burðinn úr fjósi og hlöðu ber að túlka það þannig að bæjarhúsin hafi staðið af sér gjóskuhríðina, en fíngerðu gosöskuna hafi skafið inn um gólf eða hún borist inn eftir að vindur tók að feykja henni til. Niðurstaðan af því sem hér hefur verið greint frá er að bæjar- húsin og fjósið á Sámsstöðum hafi staðið af sér gjóskufallið úr Heklu 1104, a. m. k. að mestu. Hins vegar hefur hlaðan, sem var tóm og með veikbyggðara þaki, látið undan og þakið hrunið að nokkru leyti. Bærinn hefur verið tekinn niður þegar gosinu slotaði og hefur þá talsvert öskuf j úk verið komið inn um húsin. Velta má fyrir sér hvort rannsóknin á Sámsstöðum geti leitt eitthvað í ljós um hvenær árins Heklugosið mikla um 1104 varð. Tveir hinna fornu annála, Annales regii og Oddverja annáll, nefna sandfallsvetur. Hinn fyrrnefndi árið 1105 og hinn síðarnefndi 1106." Sigurður Þórarinsson hefur talið líkur benda til að gosið hafi byrjað síðla hausts eða snemma vetrar. Eru þær líkur að sumu leyti sóttar í annála, en hann telur einnig að gjóskan hafi fallið á auða jörð vegna þess hve samfellt lagið er á norðvesturlandi.100 Nú telur Oddverja annáll að „sandfallsvetur hinn mikli“ og 9» Islandske Annaler (1888), bls. 111 og 473. Mishermt er í Sigurður Þórarins- son (1967), bls. 24 og 38 og í Sigurður Þórarinsson (1968), bls. 24 og 38 að Lögmannsannáll nefni sandfallsvetur. loo Sigurður Þórarinsson 1967, bls. 38 og Sigurður Þórarinsson (1968), bls. 38.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156
Blaðsíða 157
Blaðsíða 158
Blaðsíða 159
Blaðsíða 160
Blaðsíða 161
Blaðsíða 162
Blaðsíða 163
Blaðsíða 164
Blaðsíða 165
Blaðsíða 166
Blaðsíða 167
Blaðsíða 168
Blaðsíða 169
Blaðsíða 170
Blaðsíða 171
Blaðsíða 172
Blaðsíða 173
Blaðsíða 174
Blaðsíða 175
Blaðsíða 176
Blaðsíða 177
Blaðsíða 178

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Gerð af titli:
Flokkur:
Gegnir:
ISSN:
0256-8462
Tungumál:
Árgangar:
112
Fjöldi tölublaða/hefta:
501
Skráðar greinar:
953
Gefið út:
1880-í dag
Myndað til:
2024
Skv. samningi við Hið íslenzka fornleifafélag er ekki hægt að sýna síðustu fimm árganga Árbókar hins íslenzka fornleifafélags í almennum aðgangi á Tímarit.is.
Útgáfustaðir:
Efnisorð:
Lýsing:
Greinar um fornleifafræði

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað: Megintexti (01.01.1976)
https://timarit.is/issue/140087

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein: Gjóskulög og gamlar rústir
https://timarit.is/gegnir/991006110149706886

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.

Megintexti (01.01.1976)

Aðgerðir: