Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1995, Síða 37

RUTSHELLIR
41
Hann miðar lengd hellisins við fjarlægðina frá hellisdyrum og inn í gafl. En
á hans tíð hafa verið dyr á þili inni í hellinum. Eins mun hafa verið er þeir
Eggert voru á ferð. Olafur mældi einnig fjarlægðina frá dyrum og að munn-
anum inn í Stúku. Hún var 13 álnir, sem gera 8,2 m. A þessari tölu sést að
dyrnar hafa verið þar sem nú mótar fyrir súluförunum í gólfinu. Þar enda
líka ræmurnar meðfram veggjunum og rennurnar sem áður er getið. Þarna
hefur framþil hellisins verið á 18. og 19. öld og allt fram til 1917 er fjárhúsin
voru reist framan við hann.
Sr. Olafur segir að framan við hellinn hafi verið „fordyri stórt 3ja álna.
langt af jafnri vídd og hæð við sjálfan hellirinn". Þetta þýðir að fordyrið hef-
ur verið alfarið inni í hellinum. Tilgangur þess hefur fyrst og fremst verið
einangrun. Elsta ljósmyndin af hellinum, mynd Matthíasar Þórðarsonar, sem
mun tekin 1917 eða
skömmu fyrr, sýnir lík-
lega framþil þessa gamla
fordyris og hleðslurn-
ar við það (7. mynd).
Þegar lengdarmæl-
ingamar hafa verið sam-
ræmdar kemur í ljós
að mál hellisins eru í
fullu samræmi við
fyrstu mælingarnar.
Hann virðist ekkert
hafa breyst síðastliðin
250 ár að öðru leyti en
því að gamli framstafn-
inn er horfinn en fjár-
hús komið í staðinn.
4. mynd. I Stúkuhelli.
Greinarhöfundur stendur
uppi á svefnbálki Rúts.
Neöst til vinstri sést gegn-
um op niður í Aðalhelli.
Ljósm. Hallgerður
Gísladóttir.