Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Árgangur

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1995, Blaðsíða 110

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1995, Blaðsíða 110
114 ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS var byggð á grunni eldri kirkjunnar eða hvort eldri kirkjan var látin standa meðan hin nýja var byggð. Ekki er að sjá að hin nýja kirkja hafi verið miklu stærri en sú eldri. A.m.k. var hún aðeins 8 stafgólf, en hugsanlegt er auðvit- að að þau stafgólf hafi verið lengri en í gömlu kirkjunni. Lögun hennar virðist hafa verið hin sama að öðru leyti en því að aftan við kórinn var byggt lítið skrúðhús í einu stafgólfi og var það mjórra en kórinn og framkirkjan. A skrúðhúsinu voru dyr út í kirkjugarðinn. Hin nýja kirkja var byggð alger- lega af tirnbri og voru engir torfveggir með hliðum hennar. Undir hana var „lagður upphækkaður grundvöllur af steini, fram af hverri ætlað er rúm fyrir eitt klukkna port" segir í elstu lýsingu kirkjunnar frá 1786.53 Ekki er Ijóst af þessu hvort aðeins hefur verið hlaðið undir veggina eða hvort stein- fótur hefur verið undir kirkjunni allri. Það seinna virðist líklegra því fjala- gólf var aðeins í kórnum og eftir miðju kirkjugólfinu „langt fram eftir". Gólfið í kórnum var 2 „tröpputrinum" hærra en gólfið í framkirkjunni. Eitt- hvað hefur verið að þessum undirstöðum því þegar árið 1796 bendir pró- fastur á að gera þurfi við grundvöllinn umhverfis kirkjuna. Þá þegar höfðu kirkjubændurnir haft pata af því að til stæði að leggja kirkjuna niður og því er líklegt að ekkert hafi verið gert við undirstöðurnar.54 Þegar næst var vísiterað, í september 1787, hafði klukknaport verið reist, en fyrir því hafði greinilega verið gert ráð þegar kirkjan var byggð. Heimir Þorleifsson hefur túlkað heimildirnar á þá leið að port þetta hafi verið frí- standandi framan við kirkjuna. Þó að það sé ekki óhugsandi virðist senni- legra að skilja lýsingarnar sem svo að það hafi verið áfast kirkjunni að fram- an með sama sniði og portið, sem sett hafði verið á eldri kirkjuna fyrir 1780. Turninn var 7 álnir eða um 4 metrar á breidd með útbrotum en aðeins rúm- lega 3 álna eða um 1,7 rnetra langur. Þau hlutföll sýna að harla ólíklegt er að turninn hafi getað staðið einn því hann var hvorki meira né minna en 15,75 álna eða 8,97 metra hár.551 turninum voru þrjár hæðir og toppur upp af með vindhana og hefur þetta verið með tilkomumeiri mannvirkjum á Islandi í þá tíð. Hin nýja kirkja í Nesi átti ekki eftir að þjóna sóknarbörnum þar lengi því hún var aflögð með konungsúrskurði 26. maí 1797. Byggingin fauk svo í Básendaveðrinu 1799 og brotnaði í spón. IV. Ritaðar heimildir um kirkjugarð í Nesi Á kirkjugarðinn í Nesi er ekki minnst sérstaklega fyrr en í vísitatíum 18. aldar. Ofugt við kirkjubygginguna sjálfa, sem var á ábyrgð kirkjubóndans, var viðhald kirkjugarðsins á ábyrgð sóknarfólksins og reyndist oft erfitt að fá það til að bæta hann eða endurhlaða. Kirkjugarðsins er fyrst getið 1748 og er hann þá „sumpart ... hrörlegur sumpart ölldungis nidurfallinn" og skyldi hann „af sóknarfólkinu undir til-
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108
Blaðsíða 109
Blaðsíða 110
Blaðsíða 111
Blaðsíða 112
Blaðsíða 113
Blaðsíða 114
Blaðsíða 115
Blaðsíða 116
Blaðsíða 117
Blaðsíða 118
Blaðsíða 119
Blaðsíða 120
Blaðsíða 121
Blaðsíða 122
Blaðsíða 123
Blaðsíða 124
Blaðsíða 125
Blaðsíða 126
Blaðsíða 127
Blaðsíða 128
Blaðsíða 129
Blaðsíða 130
Blaðsíða 131
Blaðsíða 132
Blaðsíða 133
Blaðsíða 134
Blaðsíða 135
Blaðsíða 136
Blaðsíða 137
Blaðsíða 138
Blaðsíða 139
Blaðsíða 140
Blaðsíða 141
Blaðsíða 142
Blaðsíða 143
Blaðsíða 144
Blaðsíða 145
Blaðsíða 146
Blaðsíða 147
Blaðsíða 148
Blaðsíða 149
Blaðsíða 150
Blaðsíða 151
Blaðsíða 152
Blaðsíða 153
Blaðsíða 154
Blaðsíða 155
Blaðsíða 156

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.